W wieku 86 lat zmarł Ibrahim Jazdi, minister spraw zagranicznych Iranu po zwycięstwie rewolucji islamskiej w 1979 r., który następnie przeszedł na stronę liberalnej opozycji - podały irańskie media. Jazdi zmarł w niedzielę w Izmirze na zachodzie Turcji.
Jak sprecyzowała irańska agencja IRNA, polityk przeszedł w Izmirze operację chirurgiczną; wcześniej USA nie przyznały mu wizy medycznej.
Jazdi był poplecznikiem ajatollaha Chomeiniego, założyciela Islamskiej Republiki Iranu. Szefem dyplomacji został w tymczasowym gabinecie Mehdiego Bazargana, pierwszym rządzie po zwycięstwie rewolucji i obaleniu szacha.
Do dymisji podał się w listopadzie 1979 roku, żeby zaprotestować przeciwko wzięciu przez rewolucyjnych radykałów amerykańskich dyplomatów w Teheranie jako zakładników. Kryzys z zakładnikami spowodował zerwanie stosunków dyplomatycznych między USA i Iranem.
Od 1995 roku Jazdi stał na czele opozycyjnego Ruchu Wyzwolenia Iranu (MLI), małej postępowej partii liberalnej, która oficjalnie została zakazana w 2001 roku, ale była przez władze tolerowana. MLI, który powstał w latach 60. pod przywództwem wywodzącego się z kręgów opozycji Bazargana, miał niewielkie wpływy na irańskiej scenie politycznej; był popularny w środowiskach intelektualnych i uniwersyteckich.
Jazdi był wielokrotnie aresztowany po kontestowanej reelekcji byłego ultrakonserwatywnego prezydenta Mahmuda Ahmadineżada w 2009 roku.
Dwaj ówcześni kandydaci irańskich reformatorów w wyborach, Mehdi Karubi i Mir-Hosejn Musawi, odmówili uznania ponownego wyboru Ahmadineżada, twierdząc że wybory sfałszowano, i stanęli na czele ruchu kontestacji. Protesty zakończyły się ulicznymi rozruchami, w których kilkadziesiąt osób poniosło śmierć, a kilkuset manifestantów, reformatorskich polityków, dziennikarzy i działaczy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego zostało aresztowanych i skazanych na kary więzienia.
Jazdi był blisko związany z reformatorami. W wyborach prezydenckich w 2013 roku i w maju 2017 roku popierał kandydaturę obecnego prezydenta, uważanego za pragmatyka Hasana Rowhaniego. (PAP)
cyk/ mal/