> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1831

  • Urodził się Gustaw Adolf Gebethner, księgarz i wydawca, współzałożyciel wydawnictwa „Gebethner i Wolff”.

  • W Opatówku urodził się Agaton Giller, dziennikarz, pisarz, działacz niepodległościowy; członek Komitetu Centralnego Narodowego (1862–1863) i Rządu Narodowego w okresie Powstania Styczniowego.

  • Gen. Józef Chłopicki. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstanie Listopadowe: gen. Józef Chłopicki złożył rezygnację ze stanowiska dyktatora powstania.

  • Michał Gedeon Radziwiłł. Źródło: Wikimedia Commons

    Gen. Michał Gedeon Radziwiłł został naczelnym wodzem Siły Zbrojnej Narodowej w Powstaniu Listopadowym; funkcję naczelnego wodza pełnił do 26 lutego 1831 r.

  • Car Mikołaj I Romanow. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstanie Listopadowe: Sejm uchwalił detronizację cara Mikołaja I jako króla Polski.

  • Adam Jerzy Czartoryski. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Listopadowe: Sejm powołał Rząd Narodowy Królestwa Polskiego z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim jako prezesem.

  • Sejm Królestwa Polskiego przyjął uchwałę o barwach narodowych, które „stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym”.

  • Bitwa pod Stoczkiem, pędzla Jana Rosena. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstanie Listopadowe: pod Stoczkiem oddziały polskie dowodzone przez gen. Józefa Dwernickiego pokonały rosyjską dywizję gen. Fiodora Geismara, maszerującą na Warszawę.

  • Powstanie Listopadowe: pod Dobrem i Kałuszynem oddziały polskie stoczyły bitwy z siłami rosyjskimi; starcia zakończyły się niewielką wygraną Polaków.

  • Obraz Wojciecha Kossaka „Olszynka Grochowska”, 1931 (replika obrazu z 1886) w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Fot. PAP/Reprodukcja

    Bitwa pod Grochowem; bohaterski bój polskich wojsk o Olszynkę Grochowską z wojskami rosyjskimi feldmarszałka Iwana Dybicza; w wyniku walk, w których zginęło ponad 9 tys. żołnierzy rosyjskich i około 7 tys. polskich, armia rosyjska została zatrzymana i nie zdołała zająć z marszu Warszawy.

  • Pod Grochowem w czasie bitwy z wojskami rosyjskimi poległ gen. Franciszek Żymirski, dowódca 2. Dywizji Piechoty; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojen napoleońskich.

  • Gen. Jan Skrzynecki. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Listopadowe: gen. Jan Skrzynecki mianowany został naczelnym wodzem wojsk polskich.

  • Jan-Nepomucen Lewicki „Wielka Sobota 1831 roku czyli obnoszenie sztandarów zdobytych na nieprzyjacielu w bitwie pod Wawrem dnia 1go kwietnia”. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Listopadowe: ofensywa wojsk polskich, zwycięskie bitwy pod Wawrem i Dębem Wielkim.

  • Karol Kurpiński. Źródło: CBN Polona

    W warszawskim Teatrze Wielkim odbyło się pierwsze wykonanie „Warszawianki”, pieśni rewolucyjnej do słów Casimira François Delavigne w tłumaczeniu Karola Sienkiewicza, z muzyką Karola Kurpińskiego.

  • Gen. Ludwik Kicki. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstanie Listopadowe: oddziały polskie dowodzone przez generałów Ludwika Kickiego i Józefa Dwernickiego pokonały Rosjan w bitwach pod Domanicami i Boremlem.

  • Bitwa pod Iganiami - rycina Friedricha Campe. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Listopadowe: w bitwie pod Iganiami oddziały polskie pod dowództwem gen. Ignacego Prądzyńskiego pokonały wojska rosyjskie.

  • Wojciech Chrzanowski, dowódca sił polskich w bitwie pod Firlejem. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Listopadowe: polskie oddziały pokonały Rosjan w bitwie pod Firlejem.

  • Bitwa pod Ostrołęką - obraz Juliusza Kossaka. Źródło: Wikimedia Commons

    Powstanie Listopadowe: Klęska wojsk polskich w bitwie pod Ostrołęką; w walce polegli m.in. generałowie Ludwik Kicki i Henryk Ignacy Kamieński; ogólnie straty polskie wyniosły 6,5 tys. żołnierzy.

  • W Witebsku zmarł wielki książę Konstanty Pawłowicz Romanow, w latach 1815–1830 naczelny wódz wojsk Królestwa Polskiego i faktyczny jego wielkorządca.

  • Wojciech Gerson. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie urodził się Wojciech Gerson, malarz, historyk sztuki, pedagog.

  • W trakcie składania broni na granicy pruskiej zastrzelony został przez polskiego oficera gen. Antoni Giełgud, jeden z dowódców Powstania Listopadowego.

  • W Sankt Petersburgu zmarła Maria Szymanowska, pianistka, kompozytorska.

  • Powstanie Listopadowe: gen. Henryk Dembiński mianowany został przez Radę Wojenną naczelnym wodzem, zastąpił na tym stanowisku gen. Jana Skrzyneckiego.

  • Powstanie Listopadowe: powstał rząd Jana Stefana Krukowieckiego.

  • Gen. Józef Sowiński. Źródło: BN Polona

    Powstanie Listopadowe: Początek szturmu wojsk rosyjskich feldmarszałka Iwana Paskiewicza na Warszawę; w czasie walk z wojskami rosyjskimi na Woli zginął gen. Józef Sowiński.

  • Powstanie Listopadowe: kapitulacja Warszawy.

  • Gen. Maciej Rybiński. Źródło: CBN Polona

    Gen. Maciej Rybiński został ostatnim wodzem naczelnym Powstania Listopadowego.

  • Po zajęciu Warszawy przez wojska rosyjskie francuski minister spraw zagranicznych Horace Sébastiani wygłosił przed Izbą Deputowanych deklarację zakończoną słowami: „porządek panuje w Warszawie”.

  • Urodził się Bruno Bielawski, dziennikarz, pisarz i poeta związany z „Gazetą Lwowską”, od 1859 r. pierwszy redaktor czasopisma „Dzwonek: pismo dla ludu”.

  • 20-tysięczny korpus pod dowództwem gen. Macieja Rybińskiego przekroczył granicę pruską na rzece Pisie i złożył broń. Żołnierze korpusu i towarzyszący im członkowie Rządu Narodowego zostali internowani.

  • Powstanie Listopadowe: kapitulacja Twierdzy Modlin.

  • Car Mikołaj I wydał „Manifest do Rosjan i armii rosyjskiej z okazji zakończenia wojny przeciwko Polsce”, w którym określił powstańców jako „buntowników”.

  • Alegoria upadku Powstania Listopadowego. Źródło: CBN Polona

    Powstanie Listopadowe: upadek Twierdzy Zamojskiej i całego powstania.

  • W Breslau (dzisiaj Wrocław) zmarł Carl von Clausewitz, pruski generał, pisarz, teoretyk wojny.

  • W Carskim Siole zmarła Joanna Grudzińska, księżna łowicka, żona wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza.

  • Joachim Lelewel. Źródło: CBN Polona

    W Paryżu pod kierownictwem Joachima Lelewela powstał Komitet Narodowy Polski.

  • Emilia Plater. Źródło: Wikimedia Commons

    Koło Kopciowa na Litwie zmarła Emilia Plater, uczestniczka Powstania Listopadowego; pochowana została na miejscowym cmentarzu; jej postać stała się symbolem walki o niepodległość.