> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1897

  • Pola Negri. Fot. NAC

    W Lipnie na Ziemi Dobrzyńskiej urodziła się Pola Negri, właściwie Barbara Apolonia Chałupiec, aktorka, gwiazda niemieckiego i amerykańskiego kina niemego; grała m.in. w filmach Maxa Reinhardta i Ernsta Lubitscha.

  • Kazimierz Nowak w czasie podróży po Afryce. Sudan, 1934 r. Fot. NAC

    W Stryju na Podolu urodził się Kazimierz Nowak, podróżnik, reporter, fotograf; w 2000 r. ukazały się jego relacje prasowe z podróży w latach 30. do Afryki pt. „Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd”.

  • Stanisław Milski. Fot. NAC

    W Czchowie w powiecie brzeskim urodził się Stanisław Milski, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z ról w filmach „Tajemnica dzikiego szybu”, „Popiół i diament”, „Szatan z siódmej klasy”, „Gdzie jest generał”.

  • Jan Cybis. 1947 r. Fot. PAP/CAF/J. Baranowski

    We Wróblinie na Opolszczyźnie urodził się Jan Cybis – malarz, krytyk sztuki; nazywany „papieżem” kolorystów polskich, współtwórca Komitetu Paryskiego, czyli tzw. kapistów, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Sopocie, wychowawca kilku pokoleń malarzy.

  • W Łodzi urodziła się Aniela Menkesowa, malarka, graficzka, członek komitetu redakcyjnego czasopisma „Forma”, zamordowana w 1941 roku po wkroczeniu Niemców do Lwowa.

  • Franciszek Łukaszczyk. Fot. NAC

    W Zubsuche koło Zakopanego urodził się Franciszek Łukaszczyk, lekarz, pionier radioterapii onkologicznej, współzałożyciel i pierwszy dyrektor Instytutu Radowego.

  • Gen. Karol Świerczewski. Fot. PAP/CAF/B. Lambach

    W Warszawie urodził się Karol Świerczewski, działacz komunistyczny, członek WKP(b); w latach 20. i 30. zajmował eksponowane stanowiska w Armii Czerwonej; w 1936 r. pod pseudonimem „generał Walter” dowodził w Hiszpanii XIV Brygadą Międzynarodową; w czasie II wojny światowej dowódca 2. Armii Wojska Polskiego (1944–1945); od 1946 r. wiceminister obrony narodowej, odpowiedzialny m.in. za represje wobec żołnierzy AK.

  • Józef Lange. 1926 r. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Józef Lange, kolarz torowy, członek drużyny kolarskiej, która na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku zdobyła srebrny medal.

  • Jan Żabiński. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie urodził się Jan Żabiński, zoolog, fizjolog, organizator i dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Warszawie. W czasie II wojny światowej żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; wraz z żoną Antoniną, na terenie ogrodu zoologicznego ukrywał Żydów z warszawskiego getta; uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

  • W Warszawie urodził się Bogusław Samborski, aktor.

  • W Lipnie koło Włocławka urodził się Stanisław Ossowski, socjolog, teoretyk kultury, metodolog nauk społecznych, estetyk.

  • Aleksander Tansman. Fot. NAC

    W Łodzi urodził się Aleksander Tansman, kompozytor, pianista.

  • Mjr Henryk Dobrzański. Fot. PAP/CAF

    W Jaśle urodził się Henryk Dobrzański, żołnierz Legionów Polskich, major WP, kawalerzysta, olimpijczyk; we wrześniu 1939 r. zastępca dowódcy rezerwowego 110. pułku ułanów Brygady Kawalerii „Wołkowysk”; po kapitulacji Warszawy przedostał się na Kielecczyznę; przyjmując pseudonim „Hubal” utworzył Oddział Wydzielony Wojska Polskiego prowadzący walkę z Niemcami; zginął w kwietniu 1940 r. pod Anielinem.

  • W Warszawie rozpoczęła działalność pierwsza stacja pogotowia ratunkowego.

  • Henryk Reyman. Fot. NAC

    W Krakowie urodził się Henryk Reyman, żołnierz i sportowiec, piłkarz Wisły Kraków i reprezentant Polski. Uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i kampanii 1939; dwukrotny mistrz Polski w piłce nożnej, dwukrotny król strzelców ligi, olimpijczyk (Paryż 1924).

  • Adam Asnyk. Fot. NAC

    W Krakowie zmarł Adam Asnyk, poeta, dramatopisarz, członek Rządu Narodowego w czasie Powstania Styczniowego; autor m.in. cyklu sonetów „Nad głębiami”, pochowany w Krypcie Zasłużonych na krakowskiej Skałce.

  • Mieczysław Niedzielski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Jeziornie urodził się Mieczysław Niedzielski, ps. Żywiciel, podpułkownik WP, komendant Obwodu Żoliborz ZWZ-AK (1940–1944); w czasie Powstania Warszawskiego dowodził obroną Żoliborza.

  • Bohdan Pniewski. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Bohdan Pniewski, architekt; profesor Politechniki Warszawskiej i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; projektował m.in. hotel Patria w Krynicy, gmachy Sądów Grodzkich w Warszawie, Ministerstwa Komunikacji i Narodowego Banku Polskiego; autor rozbudowy zespołu budynków Sejmu oraz gmachu Teatru Wielkiego.

  • Kazimierz Iranek-Osmecki. Fot. CAW/WBH. Źródło: Wikimedia Commons

    We wsi Pstrągowa na Podkarpaciu urodził się Kazimierz Iranek-Osmecki, pułkownik WP, w czasie II wojny światowej od 1943 r. szef Oddziału IV (Kwatermistrzowskiego), a od 1944 r. Oddziału II (Informacyjno-Wywiadowczego) Komendy Głównej Armii Krajowej.

  • W Paryżu urodziła się Irene Joliot-Curie, córka Marii Skłodowskiej-Curie; fizyk, chemik; prowadziła badania z zakresu promieniotwórczości i reakcji jądrowych. W 1935 r. wspólnie z mężem Frederikiem Joliot-Curie otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

  • Wacław Kuchar. Fot. NAC

    W Łańcucie urodził się Wacław Kuchar, sportowiec, olimpijczyk, oficer WP; uczestnik wojny polsko-ukraińskiej, a także wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r.

  • Kornel Ujejski. Źródło: Wikimedia Commons

    W Pawłowie koło Lwowa zmarł Kornel Ujejski, poeta.

  • W Wilnie założono Powszechny Żydowski Związek Robotniczy na Litwie, w Polsce i w Rosji (Bund).

  • Urodził się Karol Maleczyński, historyk – mediewista, badacz dziejów Śląska, tłumacz, przed II wojną światową – profesor Uniwersytetu Lwowskiego, po wojnie – Wrocławskiego.

  • Joseph Goebbels. Fot. NAC

    W Rheydt urodził się Joseph Goebbels, niemiecki zbrodniarz wojenny, od 1924 r. w NSDAP, gauleiter Berlina, minister propagandy III Rzeszy, jeden z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera.

  • Mieczysław Lepecki. Fot. NAC

    W Kluczkowicach koło Puław urodził się Mieczysław Lepecki, żołnierz Legionów Polskich, adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego w latach 1930–1935; pisarz, podróżnik, autor wspomnień.

  • Kpt. Władysław Liniarski. 1937 r. Źródło: IPN

    W Małachowie-Gustawowie pod Włoszczową urodził się Władysław Liniarski, pułkownik WP, komendant białostockiego Okręgu ZWZ-AK (1940–1945), a następnie na terenie tego okręgu dowódca Armii Krajowej Obywatelskiej; aresztowany w 1945 r. przez UB, skazany na karę śmierci, wyrok zamieniony na 10 lat więzienia.

  • Cesarz Franciszek Józef I zdymisjonował hrabiego Kazimierza Badeniego ze stanowiska austriackiego premiera; Badeni funkcję prezesa Rady Ministrów sprawował w Wiedniu od września 1895 r.

  • Urodziła się Janina Kirtiklisowa, polska polityczka, posłanka z obozu piłsudczykowskiego, później działaczka kobieca, a po wojnie członkini PPS.

  • Stanisław Ostoja-Chrostowski. Źródło: CBN Polona

    Urodził się Stanisław Ostoja-Chrostowski, malarz i grafik specjalizujący się w drzeworycie, specjalista od grafiki użytkowej.

  • Władysław Broniewski. Fot. PAP/CAF

    W Płocku urodził się Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego „Trzy salwy” (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji „Wiadomości Literackich”; w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego „Miesięcznika Literackiego”, trafił do więzienia; w czasie II wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów „Zagłębie Dąbrowskie”, „Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego”, „Bagnet na broń”, a także poematu „Słowo o Stalinie”.