> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1912

  • Wanda Żółkiewska. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie urodziła się Wanda Żółkiewska, pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, m.in. powieści „Ślady rysich pazurów” (1965).

  • W Korninie koło Kijowa urodził się Aleksander Sewruk, aktor.

  • Alfred Szklarski. Fot. PAP/ADM/CAF/D. Rago

    W Chicago urodził się Alfred Szklarski, pisarz, autor m.in. cyklu powieści przygodowych dla młodzieży o Tomku Wilmowskim.

  • Marian Brandys. Fot. PAP/CAF/T. Michalak

    W Wiesbaden, według innych źródeł w Łodzi, urodził się Marian Brandys, dziennikarz, reportażysta i pisarz, autor m.in. książek „Kozietulski i inni” oraz „Koniec świata szwoleżerów”.

  • W Warszawie urodziła się Zofia Chądzyńska, tłumaczka, pisarka, popularyzatorka literatury iberoamerykańskiej.

  • Ina Benita. Fot. NAC

    W Kijowie urodziła się Ina Benita (właśc. Janina Ferow-Bułhak), aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z filmów „Doktor Murek”, „Sportowiec mimo woli”; zginęła w czasie Powstania Warszawskiego.

  • W Łodzi urodził się Janusz Paluszkiewicz, aktor teatralny i filmowy, znany z filmów „Człowiek na torze”, „Awans”, „Znak orła” i roli Ignacego Gajdy w serialu Zbigniewa Chmielewskiego „Dyrektorzy”.

  • W Krakowie otwarty został „Park Gier Klubu Sportowego Cracovia”. Na inaugurację rozegrano mecz piłkarski pomiędzy Cracovią a Pogonią Lwów.

  • Jan Rybkowski. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    W Ostrowcu Świętokrzyskim urodził się Jan Rybkowski, reżyser, scenarzysta, pedagog, scenograf; twórca seriali filmowych „Chłopi”, „Kariera Nikodema Dyzmy” i „Rodzina Połanieckich”.

  • W Buku Pomorskim urodził się Witold Kiedrowski, duchowny katolicki, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Po wojnie osiadł we Francji, poświęcając się pracy duszpasterskiej i działalności społecznej. Przez 35 lat prowadził w Sekcji Polskiej RFI audycje docierające za „żelazną kurtynę”. W 2009 r. awansowany na stopień generała brygady WP.

  • W Budapeszcie urodziła się Martha Eggerth, śpiewaczka operowa, aktorka, żona Jana Kiepury.

  • W Laskowcach koło Tarnopola urodził się Adolf Chronicki, aktor.

  • Bolesław Prus. Źródło: CBN Polona

    W Warszawie zmarł Bolesław Prus, właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus – pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, myśliciel i popularyzator wiedzy; autor m.in. powieści „Lalka”, „Faraon” i „Emancypantki”.

  • Dziesiątki tysięcy osób uczestniczyło w Warszawie w pogrzebie Bolesława Prusa – pisarza, autora powieści, m.in. „Lalki” i „Faraona”.

  • Zmarł Wilbur Wright, amerykański konstruktor lotniczy i pilot; wspólnie z bratem Orvillem Wrightem w 1903 r. przeprowadził pierwsze loty samolotem własnej konstrukcji z silnikiem spalinowym.

  • W Jezupolu koło Stanisławowa urodził się Wojciech Dzieduszycki, dziennikarz, krytyk muzyczny i teatralny, konferansjer, piosenkarz, autor tekstów piosenek; w 2006 r. Dzieduszycki przyznał się do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1949–1972.

  • W Warszawie urodził się Jerzy Kaliszewski, aktor, reżyser, pedagog.

  • Stanisław Wohl. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie urodził się Stanisław Wohl, operator, scenarzysta i reżyser; współzałożyciel i wieloletni wykładowca PWSF w Łodzi; autor scenariusza filmu „Strachy” i serialu „Czterej pancerni i pies”.

  • Józef Piłsudski. Źródło: CBN Polona

    Z inicjatywy Józefa Piłsudskiego w Zakopanem została powołana organizacja niepodległościowa Polski Skarb Wojskowy, której zadaniem miało być gromadzenie środków na walkę zbrojną o niepodległość.

  • Jan Piwnik "Ponury". Źródło: portal IPN pamięć.pl / Archiwum IPN

    We wsi Janowice koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Jan Piwnik „Ponury”, cichociemny, oficer „Wachlarza”, szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej, legendarny dowódca partyzanckich zgrupowań walczących w Górach Świętokrzyskich i oddziału dywersyjnego na Nowogródczyźnie.

  • Opactwo Benedyktynów na wzgórzu Monte Cassino. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Krakowie urodził się Gwidon Borucki, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, aktor, muzyk, piosenkarz, pierwszy wykonawca „Czerwonych maków na Monte Cassino”.

  • Władysław Wagner. Fot. NAC

    W Krzyżowej Woli urodził się Władysław Wagner, żeglarz, pierwszy Polak, który na jachtach żaglowych opłynął kulę ziemską.

  • Irena Kwiatkowska. Fot. PAP/H. Rosiak

    W Warszawie urodziła się Irena Kwiatkowska, aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach „Wojna domowa” i „Czterdziestolatek”, a także w filmach „Hallo szpicbródka”, „Lata dwudzieste… lata trzydzieste…”; występowała w kabaretach Szpak, Dudek i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów.

  • W Krakowie urodził się Stanisław Sielecki, geolog, polarnik, taternik.

  • Jadwiga Kuryluk. Fot. NAC

    W Skierniewicach urodziła się Jadwiga Kuryluk, aktorka znana m.in. z serialu „Jan Serce”, żołnierz AK, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

  • Michelangelo Antonioni. Fot.PAP/CAF/F.Miller

    W Ferrarze urodził się Michelangelo Antonioni, włoski reżyser, scenarzysta i krytyk filmowy.

  • Janusz Korczak. Fot. NAC

    W Warszawie u zbiegu ulic Krochmalnej i Karolkowej Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”, opiekujące się żydowskimi dziećmi, otworzyło Dom Sierot; jego dyrektorem został Janusz Korczak, funkcję naczelnej wychowawczyni pełniła Stefania Wilczyńska.

  • Jadwiga Jędrzejowska. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Krakowie urodziła się Jadwiga Jędrzejowska, najwybitniejsza polska tenisistka lat międzywojennych, w drugiej połowie lat 30. należała do ścisłej światowej czołówki; finalistka turnieju wimbledońskiego w 1937 r.;22-krotnie zdobywała tytuł mistrzyni Polski w grze pojedynczej, pierwszy raz w 1929 r., ostatni w 1964 r.

  • Ludwik Perski. Fot. NAC

    W Warszawie urodził się Ludwik Perski, reżyser filmów dokumentalnych.

  • Józef Haller. Źródło: CBN Polona

    We Lwowie powołane zostały Polowe Drużyny Sokole, których działalność wzorowana była na ruchu strzeleckim; jednym z ich organizatorów był Józef Haller.

  • Urodził się Eugeniusz Markowski, malarz, grafik, scenograf. W latach 1940–1955 przebywał za granicą, był członkiem grupy artystów „Libera Associazione Arti Figurative” we Włoszech.

  • Odezwa Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych z grudnia 1912 r. Źródło: CBN Polona

    W Wiedniu utworzona została Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, stanowiąca porozumienie ugrupowań z Królestwa i Galicji.

  • W Berlinie urodził się Antoni Pospieszalski, eseista, filozof, działacz emigracyjny; żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny; wieloletni redaktor polskiej sekcji BBC.

  • Józef Wieniawski. Źródło: CBN Polona

    W Brukseli zmarł Józef Wieniawski, pianista i kompozytor. Początkowo występował z bratem Henrykiem, później samodzielnie, także jako dyrygent.

  • Nina Andrycz. Źródło: NAC

    W Brześciu nad Bugiem urodziła się Nina Andrycz, aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, nazywana „wielką damą polskiego teatru”, autorka tomików poezji i powieści.

  • Karol Lewakowski. Źródło: Wikimedia Commons

    Zmarł Karol Lewakowski, działacz ludowy, współtwórca Stronnictwa Ludowego w Galicji i pierwszy prezes Stronnictwa.

  • W Orłowie urodził się Kazimierz Ślaski, historyk, badacz dziejów Pomorza.

  • Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych powierzyła Józefowi Piłsudskiemu funkcję komendanta głównego polskich sił wojskowych. 

  • Urodził się Ryszard Kiersnowski, poeta, pisarz, satyryk, dziennikarz, dramaturg.

  • Jerzy Turowicz. Fot. PAP/CAF/M. Szyperko

    W Krakowie urodził się Jerzy Turowicz, dziennikarz, publicysta, wieloletni redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego”.

  •  We Lwowie urodził się Tadeusz Zagajewski, inżynier elektryk, pionier polskiej radiotechniki i telekomunikacji.

  • W Zabrzu otwarto pierwsze kino na Górnym Śląsku – „Kino Lichtspielhaus” (po 1945 roku nosiło nazwę „Wolność”, obecnie „Roma”).