> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1948

  • Janusz Pałubicki. Fot. PAP/T. Gzell

    W Wałbrzychu urodził się Janusz Pałubicki, historyk sztuki, działacz opozycji antykomunistycznej; od 1980 r. członek NSZZ „Solidarność”; przewodniczący Tymczasowego Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „S” (1982–1989); minister, koordynator służb specjalnych w latach 1997–2001.

  • Teresa Marczewska. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    W Jarosławiu urodziła się Teresa Marczewska, aktorka.

  • Jan Tomaszewski. Fot. PAP/CAF/Archiwum/D. Gładysz

    We Wrocławiu urodził się Jan Tomaszewski, piłkarz, bramkarz reprezentacji Polski, zdobywca trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w RFN w 1974 r. i srebrnego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w 1976 r.

  • W ławie oskarżonych w pierwszym rzędzie oskarżony Artur Liebehenschel (1L), komendant obozu Auschwitz. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    W Krakowie w więzieniu przy ul. Montelupich dokonano egzekucji 21 nazistowskich zbrodniarzy z niemieckiego obozu  Auschwitz, skazanych na karę śmierci przez Najwyższy Trybunał Narodowy w tzw. pierwszym procesie oświęcimskim; wśród straconych był m.in. Arthur Liebehenschel, komendant KL Auschwitz (1943–1944).

  • W Zabrzu urodziła się Halina Golanko, aktorka, odtwórczyni roli Ałły w serialu „Kolumbowie” i Kasi w filmie „Uciec jak najbliżej”.

  • W Straubing w Bawarii urodził się Jerzy Matałowski, znany m.in. z roli „Kolumba” w serialu Janusza Morgensterna „Kolumbowie”.

  • Pokazowy proces członków Organizacji Polskiej i Narodowych Sił Zbrojnych przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie - na ławie oskarżonych siedzą: (w 1. rzędzie, od lewej) Stanisław Kasznica, Mieczysław Paszkiewicz, Lech Neyman; (w 2. rzędzie, od lewej) Stefania Żelazowska-Sokołowska, Wanda Maria Salska, Tadeusz Jastrzębski. 02.1948. Fot. PAP/CAF

    Przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się pokazowy proces członków Organizacji Polskiej i Narodowych Sił Zbrojnych.

  • Gen. Bronisław Prugar-Ketling. Źródło: NAC

    W Warszawie zmarł gen. Bronisław Prugar-Ketling, we wrześniu 1939 r. dowódca 11 Dywizji Piechoty w składzie Armii „Kraków”; w kampanii francuskiej 1940 r. dowodził 2 Dywizją Strzelców Pieszych.

  • Proces dowódców Wehrmachtu przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. 02.1948. Fot. PAP/EPA

    Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze zakończył się proces dowódców Wehrmachtu oskarżonych o zbrodnie popełnione w czasie II wojny światowej na Bałkanach.

  • Radosław Piwowarski. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Olszówce Dolnej koło Bielska-Białej urodził się Radosław Piwowarski, reżyser, scenarzysta; autor filmów „Yesterday”, „Kochankowie mojej mamy”, „Marcowe migdały”, „Pociąg do Hollywood” oraz serialu „Jan Serce”.

  • Uczestniczka ogólnokrajowego kursu świetlicowego dla dziewcząt, zorganizowanego w ramach prac przygotowawczych SP. 1948 r. Fot. PAP/CAF

    Władze komunistyczne powołały Powszechną Organizację „Służba Polsce”, która miała charakter paramilitarny i prowadziła wśród młodzieży obowiązkowe przysposobienie zawodowe oraz wojskowe, a także indoktrynację ideologiczną. 

  • W Olsztynie koło Częstochowy urodziła się Elżbieta Jarosik, aktorka.

  • List papieża Piusa XII do niemieckich biskupów, dotyczący m.in. polskich granic zachodnich i wysiedleń niemieckiej ludności z Polski.

  • Krzysztof Majchrzak. Fot. PAP/G. Michałowski

    W Gdańsku urodził się Krzysztof Majchrzak, aktor; wystąpił m.in. w filmach „Aria dla atlety”, „Konopielka”, „Cudowne miejsce”, „Historia kina w Popielawach”, „Pornografia”, „Las, 4 rano”.

  • Myrosław Onyszkewycz. Źródło: Wikimedia Commons

    We Wrocławiu funkcjonariusze UB aresztowali Myrosława Onyszkewycza „Oresta”, dowódcę UPA w Polsce.

  • Pokazowy proces członków Organizacji Polskiej i Narodowych Sił Zbrojnych – w 1. rzędzie: Stanisław Kasznica (L) i Lech Neyman (P). 02.1948. Fot. PAP/CAF

    Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na karę śmierci ppłk. Stanisława Kasznicę – komendanta Narodowych Sił Zbrojnych, po wojnie członka działającego w konspiracji Narodowego Zjednoczenia Wojskowego oraz kpt. Lecha Neymana – członka Komendy Głównej NSZ; obaj zostali straceni 12 maja 1948 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej.

  • Rotmistrz Witold Pilecki. Fot. PAP/CAF

    Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces rotmistrza Witolda Pileckiego; oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; komunistyczny sąd skazał rotmistrza na karę śmierci; wyrok wykonano 25 maja 1948 r.

  • Zbigniew Górny. 1994 r. Fot. PAP/K. Świderski

    W Poznaniu urodził się Zbigniew Górny, dyrygent, kompozytor, w latach 1976–91 dyrektor i dyrygent Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji w Poznaniu.

  • Gmach łódzkiej „Filmówki”. 2005 r. Fot. PAP/G. Michałowski

    W Łodzi utworzono Państwową Wyższą Szkołę Filmową, popularną „Filmówkę”.

  • Józef Świeżyński. Fot. NAC

    W Sandomierzu zmarł Józef Świeżyński, polityk, w 1918 r. mianowany przez Radę Regencyjną premierem rządu Królestwa Polskiego, w latach 1919–33 prezes Polskiej Macierzy Szkolnej.

  • Rotmistrz Witold Pilecki podczas procesu przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie. 03.1948. Fot. PAP/CAF

    Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał na karę śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do niemieckiego obozu Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; wyrok wykonano 25 maja 1948 r.

  • W Świdnicy urodził się Tomasz Tryzna, pisarz, scenarzysta, autor powieści „Panna Nikt”, sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę.

  • W Warszawie ukazał się pierwszy numer tygodnika dla kobiet „Przyjaciółka”.

  • Jerzy Kukuczka. Fot. PAP/K.Seko

    W Katowicach urodził się Jerzy Kukuczka, himalaista, drugi człowiek na świecie, po Reinholdzie Messnerze, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum; zginął w 1989 r. podczas wejścia na Lhotse (8516 m) nową drogą, przez niezdobytą wówczas południową ścianę.

  • Plakat filmu „Ostatni etap”. Fot. PAP/Reprodukcja/J. Morek

    Premiera filmu „Ostatni etap” w reżyserii Wandy Jakubowskiej.

  • Kierownictwa PPR i PPS debatują na temat zjednoczenia obu partii: w tle plakat określający kierunek działania "Jednością silni zwyciężymy". Warszawa, 12.1946 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    Podczas wspólnego posiedzenia KC PPR i CKW PPS w sprawie zjednoczenia, podjęto decyzję o budowie Domu Zjednoczonej Partii Klasy Robotniczej Wspólny Dom.

  • Albert Forster przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Gdańsku. 05.04.1948. Fot. PAP/CAF

    Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Gdańsku rozpoczął się proces Alberta Forstera, gdańskiego gauleitera (szefa okręgu partyjnego NSDAP), namiestnika Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, odpowiedzialnego m.in. za utworzenie obozu koncentracyjnego Stutthof oraz za zbrodnie dokonywane przez Niemców na Polakach w Piaśnicy od października 1939 r. do kwietnia 1940 r.; Forster skazany został na śmierć, wyrok wykonano 28 lutego 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

  • Wincenty Pstrowski. Fot. PAP/CAF

    W Krakowie zmarł Wincenty Pstrowski, górnik, rębacz dołowy, wzór przodownika pracy w PRL-u. 

  • Pomnik Bohaterów Getta. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Warszawie odsłonięto pomnik Bohaterów Getta.

  • Albert Forster przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Gdańsku. 05.04.1948. Fot. PAP/CAF

    Najwyższy Trybunał Narodowy w Gdańsku skazał na karę śmierci Alberta Forstera, niemieckiego nazistowskiego zbrodniarza, pełniącego w latach 1939–1945 funkcję namiestnika prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie; wyrok przez powieszenie wykonano w 1952 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie.

  • Wyścig Pokoju. Warszawa, 01.05.1948. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

    Rozpoczął się pierwszy kolarski „Wyścig Pokoju”.

  • Tadeusz Huk. Fot. PAP/PAI/J. Ochoński

    W Krakowie urodził się Tadeusz Huk, aktor, przez wiele lat związany ze Starym Teatrem w Krakowie; wystąpił m.in. w filmach „Aktorzy prowincjonalni”, „Danton”, „Demony wojny wg Goi”, „Operacja Samum”, a także w serialu „Z biegiem lat, z biegiem dni”.

  • Czesław Bielecki. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Warszawie urodził się Czesław Bielecki, architekt, publicysta, działacz opozycji demokratycznej; założyciel i szef podziemnego wydawnictwa CDN (1982–1989); w latach 80. więziony przez władze komunistyczne; doradca prezydenta Lecha Wałęsy (1990–1995); założyciel Ruchu STU; poseł Akcji Wyborczej Solidarność (1997–2001).

  • Ppłk. Stanisław Kasznica. Fot. PAP/CAF

    W więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na ppłk. Stanisławie Kasznicy, ostatnim komendancie głównym NSZ.

  • Dawid Ben Gurion. Fot. NAC

    Proklamowano państwo Izrael. Polska uznała rząd tymczasowy Dawida Ben Guriona.

  • Rotmistrz Witold Pilecki. Fot. PAP/CAF

    W więzieniu mokotowskim w Warszawie władze komunistyczne wykonały wyrok śmierci na rotmistrzu Witoldzie Pileckim, oficerze ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do Auschwitz, aby zdobyć informacje o niemieckim obozie; po ucieczce z KL Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; w 1947 r. został aresztowany przez UB; torturowany i oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji, skazany został na karę śmierci.

  • Alicja Majewska. Fot. PAP/K. Świderski

    We Wrocławiu urodziła się Alicja Majewska, piosenkarka, wykonawczyni m.in. piosenek „Być kobietą”, „Jeszcze się tam żagiel bieli” i „Odkryjemy miłość nieznaną”.

  • Stanisław Skalski. Fot. PAP/D. Kwiatkowski

    Stanisław Skalski, as polskiego lotnictwa, uczestnik Bitwy o Anglię, został aresztowany przez Informację Wojskową i bezpodstawnie oskarżony o szpiegostwo; podczas śledztwa torturowany fizycznie i psychicznie; w kwietniu 1950 r. skazany na karę śmierci; po roku karę śmierci zmieniono mu na karę dożywocia; więzienie komunistyczne opuścił w 1956 r., zrehabilitowany i ponownie przyjęty do służby w WP.

  • W Ostródzie urodził się Jan Purzycki, scenarzysta filmowy.

  • Andrzej Sapkowski. Fot. PAP/P.Kula

    W Łodzi urodził się Andrzej Sapkowski, autor powieści i opowiadań fantasy.

  • W Lubomi koło Wodzisławia Śląskiego urodził się Franciszek Smuda, trener piłkarski, selekcjoner polskiej reprezentacji narodowej w latach 2009–2012.

  • W Kopenhadze piłkarska reprezentacja Polski przegrała z Danią 0:8; była to najwyższa porażka w historii występów polskich piłkarzy; w meczu tym grał m.in. Kazimierz Górski, dla którego był to jedyny występ w barwach narodowych.

  • Major Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”. Fot. IPN

    W Osielcu koło Makowa Podhalańskiego funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego aresztowali mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę” – dowódcę V Wileńskiej Brygady AK, a następnie oddziałów partyzanckich eksterytorialnego Wileńskiego Okręgu AK.

  • Józef Skrzek. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Siemianowicach Śląskich urodził się Józef Skrzek, wokalista, kompozytor, założyciel i lider zespołu SBB.

  • Jerzy Skoczylas. Fot. PAP/M. Kulczyński

    W Olkuszu urodził się Jerzy Skoczylas, satyryk, aktor kabaretowy, jeden z założycieli Kabaretu Elita.

  • Anna Chodakowska. Fot. PAP/CAF/A. Rybczyński

    W Warszawie urodziła się Anna Chodakowska, aktorka Teatru Narodowego, znana m.in. z roli Antygony w spektaklu Adama Hanuszkiewicza, filmu „Biały mazur”, serialu „W labiryncie” i interpretacji utworów poetyckich Edwarda Stachury.

  • Powstał Związek Młodzieży Polskiej (ZMP).

  • Jeden z pawilonów wystawowych Fot. PAP/CAF

    We Wrocławiu otwarta została Wystawa Ziem Odzyskanych.

  • Książki. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie powstał Instytut Badań Literackich (IBL), placówka naukowa zajmująca się badaniem historii i teorii literatury, historii kultury, dokumentacją literacką i leksykografią. Od 1952 r. IBL działa w strukturach Polskiej Akademii Nauk.

  • Zbigniew Turski (stoi, front) podczas wręczenia medali olimpijskich uczestnikom konkurencji artystycznych w Muzeum Narodowym. Warszawa, 13.04.1949. Fot. PAP/CAF

    W Londynie, po 12-letniej przerwie spowodowanej wybuchem II wojny światowej, rozpoczęły się XIV Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polska zdobyła na nich 2 medale – w wadze piórkowej brązowy medal wywalczył bokser Aleksy Antkiewicz, a w Olimpijskim Konkursie Sztuki złoty medal w dziedzinie muzyki otrzymał Zbigniew Turski.

  • Antoni Macierewicz. Fot. PAP/R. Pietruszka

    W Warszawie urodził się Antoni Macierewicz, działacz opozycji antykomunistycznej, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, członek NSZZ „Solidarność”; poseł na Sejm RP, wiceprzewodniczący Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego (1989–1992); minister spraw wewnętrznych (1991–1992); w rządzie Jarosława Kaczyńskiego wiceminister obrony narodowej (2006–2007), szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego, likwidator WSI, przewodniczący zespołu parlamentarnego ds. zbadania przyczyn katastrofy smoleńskiej; od listopada 2015 r. do grudnia 2017 r. minister obrony narodowej.

  • W Londynie zakończyły się XIV Igrzyska Olimpijskie; Polacy zdobyli na nich jeden brązowy medal.

  • Josef Buehler. Fot. PAP/CAF

    W więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie wykonano wyrok śmierci na Josefie Buehlerze, niemieckim nazistowskim zbrodniarzu, sekretarzu stanu rządu Generalnego Gubernatorstwa, zastępcy Hansa Franka.

  • We Wrocławiu rozpoczął obrady Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju, w którym wzięło udział kilkuset pisarzy, artystów i naukowców reprezentujących 46 państw. Przebieg obrad w dużym stopniu podporządkowany został dyrektywom władz sowieckich, mającym na celu mobilizowanie światowej opinii publicznej przeciwko „imperialistom amerykańskim”.

  • Bożena Dykiel. Fot. PAP/L. Szymański

    W Grabowie urodziła się Bożena Dykiel, aktorka, wystąpiła w filmach „Awans”, „Ziemia obiecana”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Znachor”, „Wyjście awaryjne”, a także w serialach „Dom”, „Alternatywy 4” i „Na Wspólnej”.

  • Władysław Gomułka. Fot. PAP/W. Kondracki

    Początek Plenum KC PPR, które podjęło rezolucję o „odchyleniu prawicowo-nacjonalistycznym”. Z KC usunięto m.in. Władysława Gomułkę. Sekretarzem generalnym PPR został Bolesław Bierut.

  • Abp Józef Życiński. Fot. PAP/ M. Trembecki

    W Nowej Wsi koło Piotrkowa Trybunalskiego urodził się Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, filozof, teolog, publicysta, wykładowca m.in. Berkeley, Oxfordu oraz katolickich uczelni w USA i Australii; wielki Kanclerz KUL.

  • Krzysztof Zaleski. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Świętochłowicach urodził się Krzysztof Zaleski, reżyser teatralny, aktor, związany m.in. z warszawskim Teatrem Współczesnym i Teatrem Ateneum; wystąpił w filmach „Indeks”, „Głosy”, „Kochankowie mojej mamy”, „Obywatel Piszczyk”, „Konsul”, „Samowolka” i „Sztos”.

  • W Cowes w Anglii urodził się Jeremy Irons, aktor, zdobywca Oscara za rolę w filmie "Druga prawda".

  • W byłym majątku Potulickich w Oborach pod Warszawą otwarty został Dom Pracy Twórczej.

  • Powstała Honda Motor Company Ltd., japońska spółka akcyjna produkująca samochody i motocykle.

  • Prof. Stanisław Nicieja. PAP/A. Grygiel

    W Strzegomiu urodził się Stanisław Nicieja, historyk, profesor Uniwersytetu Opolskiego, w latach 1996–2002 jego rektor; kronikarz i znawca Kresów.

  • Sowiecki pułkownik Antoni Skulbaszewski objął w Polsce stanowisko naczelnego prokuratora wojskowego.

  • W Sochaczewie urodził się Władysław Komendarek, muzyk, lider zespołu Exodus, twórca muzyki elektronicznej.

  • Feldmarszałek Walter von Brauchitsch. Fot. NAC

    W Hamburgu zmarł Walter von Brauchitsch, niemiecki feldmarszałek, w latach 1938–1941 naczelny dowódca armii lądowej; dowodził m.in. kampaniami przeciwko Polsce, Francji i ZSRS.

  • Kardynał August Hlond. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarł prymas Polski kardynał August Hlond.

  • Marek Siudym. Fot. PAP/M. Obara

    W Łodzi urodził się Marek Siudym, aktor znany z Kabaretu Olgi Lipińskiej, a także ról w serialu „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” oraz filmów „Miś” i „Ubu Król”.

  • W Sosnowcu urodził się Krzysztof Materna, satyryk, aktor, konferansjer, reżyser i producent telewizyjny.

  • We Wrocławiu urodził się Wiesław Saniewski, reżyser, scenarzysta filmowy.

  • Piotr Cieślak. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Toruniu urodził się Piotr Cieślak, aktor, reżyser teatralny, związany m.in. z Teatrem Studio, Teatrem Powszechnym w Warszawie oraz łódzkim Teatrem Jaracza, reżyserował również w Teatrze Narodowym i w poznańskim Teatrze Nowym; w latach 1993–2007 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Dramatycznego w Warszawie; wystąpił w filmie „Człowiek z marmuru” Andrzeja Wajdy; wieloletni pedagog warszawskiej PWST.

  • Bolesław Bierut przemawia podczas Kongresu Zjednoczeniowego PPR i PPS w auli Politechniki Warszawskiej. 15.12.1948. Fot. PAP/CAF

    KC PPR i CKW PPS na wspólnym posiedzeniu podjęły decyzję o zwołaniu kongresu zjednoczeniowego i przyjęły projekt statutu partii.

  • Kazimierz Pużak. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces działaczy PPS-WRN; wśród oskarżonych był Kazimierz Pużak, więzień carski, wieloletni członek władz PPS, poseł na Sejm (1919–1935); podczas II wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN; od 1944 r. do 1945 r. przewodniczący Rady Jedności Narodowej; aresztowany w marcu 1945 r. przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.

  • Początek politycznego procesu pokazowego działaczy Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie. Fot. PAP/CAF

    Początek procesu pokazowego kierownictwa podziemnej PPS-WRN (Wolność - Równość - Niepodległość), tak zwanego ośrodka krajowego. Kazimierza Pużaka, Tadeusza Szturm de Sztrema, Józefa Dzięgielewskiego, Feliksa Misiorowskiego, Ludwika Cohna i Wiktora Krawczyka skazano na kary od 5 do 10 lat więzienia. Pużak zginął zamordowany w Rawiczu w 1950 r., wszyscy zostali zrehabilitowani.

  • Rudowęglowiec "Sołdek". Fot. PAP/Komorowski

    W Gdańsku zwodowano pierwszy po wojnie statek – rudowęglowiec „Sołdek”.

  • Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygetyńskiego. Fot. PAP/K. Kamiński

    Dekretem Ministerstwa Kultury i Sztuki powołany został Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” pod kierownictwem prof. Tadeusza Sygietyńskiego.

  • Prymas Polski Stefan Wyszyński. Fot. PAP/CAF

    Biskup lubelski Stefan Wyszyński został metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim, prymasem Polski.

  • W Tokio Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu wydał wyroki w procesie japońskich zbrodniarzy wojennych.

  • Proces aktorów grających w antypolskim filmie niemieckim „Heimkehr” przed Sądem Okręgowym - oskarżeni, od lewej: Michał Pluciński, Juliusz Łuszczewski, Stefan Golczewski, Wanda Szczepańska. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie rozpoczął się proces polskich aktorów oskarżonych o udział w 1941 r. w nazistowskim filmie propagandowym „Heimkehr” (Powrót do ojczyzny); Bogusław Samborski skazany został zaocznie na karę dożywotniego więzienia, Wanda Szczepańska – na 12 lat więzienia, Michał Pluciński na 5 lat, Stefan Golczewski i Juliusz Łuszczewski na 3 lata pozbawienia wolności.

  • Kazimierz Pużak. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie sąd wojskowy ogłosił wyrok w sprawie przywódców PPS-WRN, którym zarzucono m.in. „planowanie obalenia przemocą ustroju ludowo-demokratycznego”; oskarżonym wymierzono kary do 10 lat więzienia; wśród skazanych był Kazimierz Pużak, jeden z przywódców PPS-WRN podczas II wojny światowej; przewodniczący Rady Jedności Narodowej (1944–1945); aresztowany w marcu 1945 r. przez NKWD i sądzony w Moskwie w tzw. procesie szesnastu.

  • Zmarł Raul Koczalski, pianista, kompozytor, twórca oper, symfonii, poematów symfonicznych, koncertów fortepianowych i skrzypcowych, znakomity wykonawca utworów Fryderyka Chopina.

  • Agnieszka Holland. Fot. PAP/CAF/S. Kraszewski

    W Warszawie urodziła się Agnieszka Holland, reżyserka, scenarzystka; autorka filmów „Aktorzy prowincjonalni”, „Gorączka”, „Samotna kobieta”, „Gorzkie żniwa”, „Zabić księdza”, „Europa, Europa”, „Całkowite zaćmienie”, „Tajemniczy ogród”, „W ciemności”, „Gorejący krzew”, „Pokot”.

  • W Krakowie urodził się Jan Prochyra, aktor; w latach 2003–2011 dyrektor artystyczny Teatru Rampa na Targówku.

  • ONZ. Fot. PAP/EPA

    Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka.

  • Jerzy Bronisław Braun. Źródło: Wikimedia Commons

    W Zakopanem funkcjonariusze komunistycznej bezpieki aresztowali Jerzego Bronisława Brauna, ostatniego delegata Rządu RP na Kraj (od czerwca 1945 r.), pisarza i krytyka literackiego, filozofa, instruktora harcerskiego.

  • Drużyna Górnika Zabrze. Zabrze, 1959 r. Fot. PAP/CAF/K. Seko

    Powstał klub piłkarski Górnik Zabrze.

  • Janusz Kijowski. Fot. PAP/T. Waszczuk

    W Szczecinie urodził się Janusz Kijowski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, pedagog; autor filmów „Kung-fu”, „Głosy”, „Maskarada”, „Stan strachu” i „Tragarz puchu”.

  • Sekretarz generalny KC PPR Bolesław Bierut podczas II Zjazdu Polskiej Partii Robotniczej. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie podczas II Zjazdu PPR i XVIII Kongresu PPS zapadła decyzja o zjednoczeniu obu partii.

  • Bolesław Bierut przemawia podczas Kongresu Zjednoczeniowego PPR i PPS w auli Politechniki Warszawskiej. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie rozpoczął się Kongres Zjednoczeniowy PPR i PPS, podczas którego utworzono Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą (PZPR). Wybrany na Kongresie Komitet Centralny powołał Biuro Polityczne, z przewodniczącym Bolesławem Bierutem na czele.

  • Pierwszy numer "Trybuny Ludu". Fot. PAP/CAF/ADM/S. Dąbrowiecki

    Ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludu” – organu KC PZPR.

  • Bolesław Bierut. Fot. PAP/CAF/J. Baranowski

    Plenum KC PZPR wybrało Bolesława Bieruta przewodniczącym PZPR.

  • Jan Rodowicz. Fot. IPN

    W Warszawie aresztowany został przez UB por. Jan Rodowicz „Anoda” – żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem; w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie „Zośka”; zginął w niejasnych okolicznościach 7 stycznia 1949 r. w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego podczas brutalnego śledztwa, miał 26 lat.

  • Jan Dworak. Fot. PAP/M. Obara

    W Sochaczewie urodził się Jan Dworak, dziennikarz, publicysta, działacz opozycji w PRL, współtwórca wydawnictw drugiego obiegu, internowany w stanie wojennym; w 1989 r. uczestnik obrad Okrągłego Stołu, prezes zarządu TVP w latach 2004–2006, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w latach 2010–2016.