> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1984

  • Weronika Rosati. Fot. PAP/S. Kraszewski

    W Warszawie urodziła się Weronika Rosati, aktorka; zagrała m.in. w filmach „Pitbull” Patryka Vegi, „Obława” Marcina Krzyształowicza, „Obce ciało” Krzysztofa Zanussiego.

  • Premiera filmu „Oko proroka” w reżyserii Pawła Komorowskiego.

  • Manaslu. Fot. PAP/EPA

    Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski dokonali pierwszego zimowego wejścia na ośmiotysięcznik Manaslu.

  • Ogłoszenie wyroku w procesie członków byłego kierownictwa Komitetu ds. Radia i Telewizji oskarżonych o niegospodarność: na ławie oskarżonych m.in.: Eugeniusz Patyk (P) oraz Maciej Szczepański (3P). Warszawa, 13.01.1984. Fot. PAP/CAF/I. Radkiewicz

    W Warszawie zakończył się proces byłego kierownictwa Komitetu do spraw Radia i Telewizji; jego przewodniczący Maciej Szczepański, oskarżony o malwersacje, skazany został na osiem lat więzienia.

  • Józef Nowak. Fot. PAP/H. Rosiak

    W Warszawie zmarł Józef Nowak, aktor teatralny i filmowy; wystąpił m.in. w filmach „Celuloza”, „Drugi brzeg”, „Westerplatte”, „Hasło Korn”, „Hydrozagadka”, „Wiosna panie sierżancie”, a także w serialu „Dom”.

  • Sejm uchwalił nowe prawo prasowe, zgodnie z którym prasa miała "umacniać konstytucyjny ustrój PRL".

  • Aktor Piotr Fronczewski jako Pan Kleks podczas zabawy z okazji Dnia Dziecka w Sali Kongresowej w PKiN. Warszawa, 01.06.1984. Fot. PAP/Afa Pixx/Z. Żyburtowicz

    Premiera filmu „Akademia Pana Kleksa” w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego.

  • Piotr Bartoszcze. Źródło: IPN

    W pobliżu wsi Sławęcin w niejasnych do dziś okolicznościach został zamordowany Piotr Bartoszcze, represjonowany przez SB działacz chłopski, zaangażowany w tworzenie NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.

  • W Sarajewie rozpoczęły się XIV Zimowe Igrzyska Olimpijskie.

  • Jurij Andropow. Źródło: Wikimedia Commons

    W Moskwie zmarł sekretarz generalny KPZR Jurij Andropow. 

  • Marcin Gortat. Fot. PAP/R. Zawistowski

    W Łodzi urodził się Marcin Gortat, koszykarz, reprezentant Polski, gracz ligi NBA.

  • Rzecznik prasowy MKZ Lech Bądkowski. 1980 r. Fot. PAP/B. Różyc

    W Gdańsku zmarł Lech Bądkowski, pisarz, dziennikarz, tłumacz, działacz niepodległościowy, żołnierz kampanii wrześniowej, uczestnik bitwy o Narvik, członek prezydium i rzecznik prasowy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku.

  • Olga Bołądź. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Toruniu urodziła się Olga Bołądź, aktorka, znana m.in. z filmów „Nad życie”, „Dziewczyna z szafy”, „Służby specjalne”.

  • Ludwik Starski. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarł Ludwik Starski, scenarzysta, autor tekstów piosenek, autor scenariusza m.in. do filmów „Pieśniarz Warszawy”, „Piętro wyżej”, „Zapomniana melodia”, „Zakazane piosenki”, „Skarb”, „Hallo, Szpicbródka”.

  • Premiera filmu „Soból i panna” w reżyserii Huberta Drapelli.

  • Plan zdjęciowy komedii muzycznej w reżyserii Janusza Rzeszewskiego pt. „Lata dwudzieste... lata trzydzieste…”. Fot. PAP/Afa Pixx/K. Wellman

    Premiera filmu „Lata dwudzieste... lata trzydzieste…” w reżyserii Janusza Rzeszewskiego.

  • Premiera filmu „Był jazz” w reżyserii Feliksa Falka.

  • Premiera filmu „Widziadło” w reżyserii Marka Nowickiego.

  • W Warszawie zmarł Jakub Berman, członek KPP, działacz Związku Patriotów Polskich i Centralnego Biura Komunistów Polski. W latach 1948–1956 członek Biura Politycznego PZPR, nadzorujący m.in. stalinowski aparat bezpieczeństwa.

  • Kpt. Władysław Liniarski. 1937 r. Źródło: IPN

    W Warszawie zmarł Władysław Liniarski, pułkownik WP, komendant Białostockiego Okręgu ZWZ-AK (1940–1945), a następnie na terenie tego okręgu dowódca Armii Krajowej Obywatelskiej; aresztowany w 1945 r. przez UB, skazany na karę śmierci, wyrok zamieniony na 10 lat więzienia.

  • W Wilnie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.

  • Prof. Karol Estreicher. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Krakowie zmarł prof. Karol Estreicher, historyk sztuki, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

  • Stanisław Ulam. Źródło: Wikimedia Commons

    W Santa Fe w stanie Nowy Meksyk zmarł Stanisław Ulam, matematyk, urodzony we Lwowie; współtwórca pierwszej amerykańskiej bomby wodorowej.

  • Juliusz Machulski. Fot. PAP/P. Jaskółka

    Premiera filmu „Seksmisja” w reżyserii Juliusza Machulskiego.

  • W wyniku decyzji władz PRL Polski Komitet Olimpijski postanowił nie zgłaszać polskich sportowców do udziału w Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles.

  • Premiera filmu „To tylko rock” w reżyserii Pawła Karpińskiego.

  • Płk Ryszard Kukliński. Fot. PAP/Archiwum

    W tajnym procesie Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał na karę śmierci i konfiskatę majątku płk. Ryszarda Kuklińskiego, uznając go winnym „zdrady państwa i dezercji”; Kukliński od początku lat 70. współpracował z CIA, której przekazywał informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, także plany tej operacji oraz inne tajemnice Układu Warszawskiego.

  • Grzegorz Przemyk. Fot. IPN

    W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces w sprawie śmierci Grzegorza Przemyka, 19-letniego maturzysty, pobitego przez funkcjonariuszy MO; milicjanci zadali Przemykowi kilkadziesiąt ciosów pałkami w barki i plecy oraz kilkanaście ciosów w brzuch, przewieziony do szpitala zmarł po dwóch dniach.

  • W Gdańsku aresztowany został Bogdan Lis, członek podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”.

  • W Warszawie zmarł Karol Małcużyński – dziennikarz, publicysta; korespondent na procesie zbrodniarzy wojennych w Norymberdze, autor m.in. komentarzy do Polskiej Kroniki Filmowej, poseł na Sejm w okresie PRL.

  • W ławie oskarżonych działacze KOR: Jacek Kuroń, Adam Michnik, Henryk Wujec, Zbigniew Romaszewski. Fot. PAP/W. Kryński

    Przed Sądem Warszawskiego Okręgu Wojskowego rozpoczął się proces przeciwko działaczom KSS KOR: Jackowi Kuroniowi, Adamowi Michnikowi, Zbigniewowi Romaszewskiemu i Henrykowi Wujcowi. Proces został przerwany ogłoszeniem przez władze amnestii z okazji 40-lecia PRL.

  • Grzegorz Przemyk. Źródło: MHP

    Po wyreżyserowanym przez władze komunistyczne procesie, ogłoszono wyrok w sprawie zabójstwa 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, który w maju 1983 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO, a następnie ciężko pobity w komisariacie na warszawskim Starym Mieście, w wyniku czego zmarł dwa dni później w szpitalu; sąd uwolnił od zarzutu jego pobicia dwóch milicjantów; natomiast na 2 i 2,5 roku więzienia skazał za nieudzielenie pomocy pobitemu, po wymuszeniu w śledztwie nieprawdziwych zeznań, dwóch sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka z komisariatu do szpitala.

  • Sejm uchwalił amnestię dla więźniów politycznych. Na wolność wyszła większość skazanych i aresztowanych, w sumie ponad 600 osób.

  • W Los Angeles rozpoczęły się XXIII Letnie Igrzyska Olimpijskie, zbojkotowane przez większość państw socjalistycznych, wśród nich PRL.

  • W Warszawie zmarł Marian Łącz, aktor, piłkarz, zawodnik m.in. ŁKS Łódź i Polonii Warszawa, trzykrotny reprezentant Polski; wystąpił m.in. w filmach „Święta wojna”, „Kierunek Berlin” i serialach „Janosik”, „Alternatywy 4”.

  • Mieczysław Cybulski. Fot. NAC

    W Fort Lauderdale na Florydzie zmarł Mieczysław Cybulski, aktor; wystąpił w filmach „Cham”, „Rapsodia Bałtyku”, „Wierna rzeka”, „O czym marzą kobiety” „Ty, co w Ostrej świecisz Bramie” i „Wrzos”.

  • W Londynie zmarła Loda Niemirzanka, tancerka, popularna polska aktorka lat 30., zagrała m.in. w filmach „Ada! To nie wypada!”, „Moi rodzice rozwodzą się”; w czasie II wojny światowej w AK.

  • Premiera filmu „Katastrofa w Gibraltarze” w reżyserii Bohdana Poręby.

  • We Lwowie zmarł prof. Mieczysław Gębarowicz, historyk sztuki, wykładowca Politechniki Lwowskiej i Uniwersytetu Lwowskiego; dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

  • W Poznaniu zmarł prof. Henryk Łowmiański, historyk, znawca epoki średniowiecza, badacz początków polskiej państwowości.

  • Premiera filmu „Umarłem, aby żyć” w reżyserii Stanisława Jędryki.

  • W Palm Springs w Kalifornii zmarła Janet Gaynor, amerykańska aktorka; w 1929 r. podczas pierwszej ceremonii wręczenia nagród Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej została nagrodzona Oscarem za role w filmach „Siódme niebo”, „Anioł ulicy” i „Wschód słońca”.

  • Jerzy Wasowski. Fot. PAP/CAF/H. Rosiak

    Zmarł Jerzy Wasowski, aktor, kompozytor, dziennikarz; wspólnie z Jeremim Przyborą stworzył „Kabaret Starszych Panów”.

  • Zimowe Igrzyska Olimpijskie - Soczi 2014. Zbigniew Bródka ze złotym medalem podczas ceremonii dekoracji medalistów biegu indywidualnego na dystansie 1500 m w łyżwiarstwie szybkim. Fot. PAP/G. Momot

    W Głownie w województwie łódzkim urodził się Zbigniew Bródka, łyżwiarz szybki, zdobywca złotego medalu olimpijskiego na dystansie 1500 m oraz brązowego w wyścigu drużynowym na igrzyskach w Soczi (2014).

     

     

  • Premiera filmu Kazimierza Kutza „Na straży swej stać będę”.

  • Ks. Jerzy Popiełuszko. Fot. PAP/G. Rogiński

    Pierwsza próba zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki, który wracał samochodem z Gdańska z kościoła św. Brygidy do Warszawy – w okolicach Olsztynka funkcjonariusze MSW, przyszli mordercy księdza, planowali spowodować wypadek, rzucając kamieniem w przednią szybę jadącego samochodu.

  • Ks. Jerzy Popiełuszko. Fot. PAP/PAI/G. Rogiński

    W pobliżu wioski Górsk koło Torunia funkcjonariusze IV Departamentu MSW, zajmującego się zwalczaniem Kościoła katolickiego, uprowadzili a następnie zamordowali księdza Jerzego Popiełuszkę, duszpasterza ludzi pracy, kapelana Solidarności, organizatora Mszy św. za Ojczyznę odprawianych w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu w Warszawie.

  • W „Dzienniku Telewizyjnym” podano informację o uprowadzeniu księdza Jerzego Popiełuszki. W kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie zaczęły gromadzić się tłumy na mszy św., różańcu i Apelu Jasnogórskim.

  • Ks. Jerzy Popiełuszko. Fot. PAP/G. Rogiński

    Apel papieża Jana Pawła II o uwolnienie księdza Jerzego Popiełuszki. Władze komunistyczne poinformowały, że w sprawie porwania księdza zatrzymani zostali funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa.

  • Szef MSW gen. Czesław Kiszczak podał nazwiska funkcjonariuszy SB uczestniczących w porwaniu księdza Jerzego Popiełuszki. Byli oni pracownikami IV Departamentu MSW: Grzegorz Piotrowski, naczelnik jednego z wydziałów, oraz dwaj funkcjonariusze departamentu: Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski.

  • Ksiądz Jerzy Popiełuszko. Fot. PAP/W. Kryński

    W Warszawie odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki, zamordowanego przez funkcjonariuszy IV departamentu MSW; w pogrzebie wzięło udział ponad 600 tys. wiernych oraz blisko tysiąc księży, mszy żałobnej przewodniczył prymas Józef Glemp; ksiądz Popiełuszko pochowany został przy kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu.

  • W wyborach prezydenckich w USA zwyciężył urzędujący prezydent Ronald Reagan.

  • W Warszawie powstał Komitet Obywatelski „Przeciw Przemocy”.

  • W Stanach Zjednoczonych ukazał się album Madonny „Like a Virgin”.

  • Zmarł Stanisław Baliński, pisarz i tłumacz.

  • Premiera serialu „Rycerze i rabusie” w reżyserii Tadeusza Junaka.

  • Utworzono Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ), jego przewodniczącym został Alfred Miodowicz.

  • W Krakowie zmarł Marian Eile, dziennikarz, satyryk; twórca tygodnika „Przekrój” i jego redaktor naczelny (1945–1969).

  • Uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie rozpoczęli trwający dwa tygodnie strajk okupacyjny w obronie krzyży, które usunięto z klas na polecenie dyrekcji.

  • W Krakowie urodził się Robert Kubica, kierowca wyścigowy i rajdowy; w 2008 r. w Montrealu jako pierwszy Polak wygrał wyścig Formuły 1 – Grand Prix Kanady.

  • Zmarł Leszek Prorok, prozaik, eseista, autor utworów scenicznych, powieści i opowiadań.

  • Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur.

  • Joanna Moro. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Wilnie urodziła się Joanna Moro, aktorka, odtwórczyni głównej roli w serialu telewizyjnym poświęconym Annie German.

  • Konrad Wasilewski. Fot. PAP/B. Zborowski

    W Szczecinie urodził się Konrad Wasilewski, wioślarz, mistrz olimpijski z Pekinu (2008), czterokrotny mistrz świata.

  • W Pekinie podpisano chińsko-brytyjski układ dotyczący przekazania przez Wielką Brytanię Chinom w 1997 r. terytorium Hongkongu; Chiny zobowiązały się do zachowania autonomii Hongkongu.

  • Powstała Inspekcja Robotniczo-Chłopska, instytucja mająca pełnić rolę tzw. społecznej kontroli w sprawach gospodarki i handlu.

  • Kazimierz Krukowski. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Kazimierz Krukowski, aktor, reżyser i konferansjer.

  • W Warszawie zmarł Janusz Odrowąż, literat i satyryk, autor tekstów popularnych przebojów, m.in. „Serduszko puka w rytmie cha-cha”, „Pikulina”, „Staropolskim obyczajem”.

  • Ksiądz Jerzy Popiełuszko. Fot. PAP/W. Kryński

    W Toruniu przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces funkcjonariuszy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oskarżonych o uprowadzenie i zamordowanie księdza Jerzego Popiełuszki.

  • USA wystąpiły z Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), sprzeciwiając się m.in. polityce finansowej prowadzonej przez UNESCO.