Lew Trocki urodził się 7 listopada 1879 r. w żydowskiej rodzinie mieszkającej we wsi Iwanowka , koło Jelizawetgradu.
Pierwotnie nazywał się Lejba Bronstein. Wychowywał się w ateistycznej atmosferze.
Z wyróżnieniem ukończył szkołę realną w Odessie.
Rewolucjonista Trocki
Już w 1897 r. zaangażował się w ruch rewolucyjny. Założył Południoworosyjski Związek Robotniczy.
Rok później został aresztowany i w 1900 r. zesłany na Syberię.
Po dwóch latach uciekł z zesłania i przedostał się do Europy zachodniej. W Londynie poznał Lenina. Po początkowej współpracy doszło do sporu między nimi o kształt ruchu rewolucyjnego i Trocki poparł mienszewików.
W 1905 r. przedostał się do Rosji i wziął udział w rewolucji. Był ostatnim przewodniczącym Piotrogrodzkiej Radzie Robotniczej. Aresztowany i skazany na dożywotni pobyt w Obdorsku.
W 1907 r. ponownie uciekł i przedostał się do Szwajcarii.
Wybuch rewolucji lutowej w 1917 r. zastał Trockiego w Nowym Jorku. Do Rosji przybył w maju i zaangażował się po stronie bolszewików.
W lipcu 1917 r. wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR).
W październiku 1917 r., pełniąc funkcję przewodniczącego Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, kierował zbrojnym powstaniem.
Trocki i Armia Czerwona
W sowieckim rządzie był pierwszym komisarzem spraw zagranicznych (1917-1918), a następnie spraw wojskowych i morskich.
Należał do organizatorów Armii Czerwonej. Był koordynatorem działań zbrojnych w okresie wojny domowej.
Będąc twórcą koncepcji „eksportu rewolucji na Zachód” odegrał ważną rolę w wojnie polsko-bolszewickiej. Chociaż twierdził, że na wojnę z Polską w tym momencie jest za wcześnie.
Trocki: walka o władzę
Po śmierci Lenina w 1924 r. walczył o władzę ze Stalinem, Kamieniewem i Zinowjewem. Krytykował partyjną biurokrację i alienację aparatu partyjnego.
Stopniowo odsuwany od władzy. W 1924 r. usunięty ze stanowiska komisarza obrony, w 1926 r. z Biura Politycznego, a w 1927 r. z partii.
Dwa lata później zmuszony do opuszczenia ZSRR.
W 1932 r. pozbawiony został obywatelstwa sowieckiego. Przebywał na emigracji w Turcji, Francji, Norwegii i Meksyku.
Bez przerwy śledzony i tropiony przez NKWD krytykował stalinizm, jako ustrój, który odszedł od ideałów rewolucji.
W 1938 r. założył IV Międzynarodówkę.
NKWD trzykrotnie przeprowadziła próbę zamachu na Trockiego. Wywiad sowiecki wymordował całą jego rodzinę z wyjątkiem żony Natalii Siedowej.
20 sierpnia 1940 r. w Meksyku agent NKWD Ramón Mercader dokonał na niego zamachu. Lew Trocki zmarł następnego dnia w szpitalu. Jego pogrzeb zgromadził 300 tys. osób. (PAP)