24 KWIETNIA

• 1914 / 110 lat

  W Łodzi urodził się Jan Karski, właściwie Jan Kozielewski, emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego, który przekazał przywódcom państw alianckich informacje o zagładzie Żydów; po zakończeniu wojny pozostał na emigracji; historyk, prof. Uniwersytetu Georgetown w Waszyngtonie; autor książki „Tajne państwo”.

• 1784 / 240 lat

  W Warszawie zmarł Franciszek Bohomolec, jezuita, pisarz, wydawca, działający w okresie Oświecenia.

• 2015 / 9 lat

  Sejm przyjął ustawę o Narodowym Dniu Zwycięstwa obchodzonym 8 maja, jednocześnie znosząc ustanowione przez reżim komunistyczny na wzór sowiecki Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności obchodzone 9 maja.

• 2015 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Władysław Bartoszewski, pisarz, historyk, więzień KL Auschwitz, pracownik BIP KG AK, działacz Rady Pomocy Żydom „Żegota”, uczestnik Powstania Warszawskiego; po wojnie więziony przez władze komunistyczne; w niepodległej Polsce minister spraw zagranicznych, orędownik dialogu polsko-niemieckiego i polsko-żydowskiego.

• 2014 / 10 lat

  We Wrocławiu zmarł Tadeusz Różewicz, jeden z najwybitniejszych polskich poetów współczesnych, prozaik, dramaturg, eseista; autor m.in. zbiorów wierszy „Niepokój”, „Pięć poematów”, „Czas który idzie”, „Wiersze i obrazy”, „Równina”, a także „Płaskorzeźba”, „Zawsze fragment. Recycling”, „Historia pięciu wierszy”, „Nożyk profesora”, „Matka odchodzi” oraz dramatów „Kartoteka”, „Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja”, „Białe małżeństwo”, „Stara kobieta wysiaduje”, „Odejście głodomora”, „Pułapka”, „Do piachu”.

• 2010 / 14 lat

  W Warszawie zmarł Wojciech Siemion, aktor, reżyser, założyciel i dyrektor teatru „Stara Prochownia”; wystąpił m.in. w filmach „Zezowate szczęście”, „Skąpani w ogniu”, „Barwy walki”, „Salto”, „Kierunek Berlin”, „Ziemia obiecana”, „Kolejność uczuć”, „Przedwiośnie”, „Ubu król”, a także w serialach „Czterej pancerni i pies”, „Wojna domowa” i „Alternatywy 4”.

• 2009 / 15 lat

  Sejm przyjął ustawę o budowie gazoportu w Świnoujściu.

• 2009 / 15 lat

  Premiera filmu „Tatarak” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

• 2005 / 19 lat

  Telewizja Polska uruchomiła swój pierwszy kanał tematyczny TVP Kultura.

• 1994 / 30 lat

  Podczas kongresu zjednoczeniowego nastąpiło połączenie Unii Demokratycznej i Kongresu Liberalno-Demokratycznego; na czele nowego ugrupowania – Unii Wolności – stanął Tadeusz Mazowiecki, jego wiceprzewodniczącym został Donald Tusk.

• 1988 / 36 lat

  Strajk pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Bydgoszczy – początek wiosennej fali społecznych protestów.

• 1982 / 42 lata

  Stan wojenny: w Warszawie powstał Międzyzakładowy Robotniczy Komitet Samoobrony Społecznej NSZZ „Solidarność”.

• 1982 / 42 lata

  Pierwsze notowanie Listy Przebojów Programu Trzeciego.

• 1968 / 56 lat

  W meczu reprezentacji narodowej z Turcją (8:0) rozegranym w Chorzowie zadebiutował zawodnik Legii Warszawa Kazimierz Deyna. 

• 1962 / 62 lata

  W Warszawie zmarł Tadeusz Piotr Potworowski, malarz kolorysta, członek Komitetu Paryskiego, scenograf.

• 1957 / 67 lat

  W Poznaniu urodziła się Hanna Banaszak, wokalistka jazzowa, piosenkarka, znana m.in. z piosenek „Mam ochotę na chwileczkę zapomnienia”, „Pogoda ducha”, „Samba przed rozstaniem” i „Żegnaj kotku”.

• 1953 / 71 lat

  Najwyższy Sąd Wojskowy skazał na karę śmierci mjr. Benno Zerbsta, uczestnika bitwy pod Monte Cassino, oskarżonego przez władze komunistyczne o próbę obalenia przemocą ustroju i działalność szpiegowską na rzecz zachodnich mocarstw; wyrok wykonano 21 sierpnia 1953 r.

• 1952 / 72 lata

  Dekret Rady Ministrów o zniesieniu fundacji; majątek fundacji przejęło państwo.

• 1950 / 74 lata

  W Kaliszu urodził się Jerzy Kryszak, aktor, satyryk, artysta kabaretowy.

• 1947 / 77 lat

  Prezydium Rady Ministrów przyjęło uchwałę o rozpoczęciu Operacji „Wisła”, której celem było wysiedlenie ludności ukraińskiej z południowo-wschodniej Polski i przesiedlenie jej na Ziemie Zachodnie i Północne.

• 1945 / 79 lat

  W Puławach oddział partyzancki Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” pod dowództwem mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika” rozbił Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego; uwolniono wówczas 107 więźniów.

• 1942 / 82 lata

  W Poznaniu gestapo rozpoczęło aresztowania wśród członków konspiracyjnego Związku Odwetu – dywersyjno-bojowego pionu ZWZ-AK; w ciągu następnych dni Niemcy uwięzili kierującego grupą dr. Franciszka Witaszka oraz około 100 członków podziemnej organizacji.

• 1938 / 86 lat

  W Łomiankach urodziła się Zofia Nasierowska, fotografka, specjalizująca się w fotografii portretowej.

• 1927 / 97 lat

  Rozgłośnia poznańska Polskiego Radia nadała pierwszą audycję.

• 1920 / 104 lata

  Rząd RP zawarł konwencję wojskową z Semenem Petlurą, przywódcą Ukraińskiej Republiki Ludowej, dotyczącą wspólnej walki przeciwko Armii Czerwonej.

• 1918 / 106 lat

  Pod Villers-Bretonneux nad Sommą doszło do pierwszej w historii bitwy, w której obie strony – Niemcy i Brytyjczycy – użyły czołgów.

• 1917 / 107 lat

  W Viipuri w Finlandii (obecnie Wyborg w Rosji) powstał Legion Polski, formacja wojskowa złożona z ochotników z armii rosyjskiej; legion podejmował walkę z bolszewikami, w maju 1918 r. powrócił na ziemie polskie.

• 1915 / 109 lat

  W Stambule władze tureckie aresztowały kilkuset przedstawicieli ormiańskich elit i wprowadziły „Tymczasowe Prawo Deportacyjne” – wydarzenia te uznawane są za początek ludobójstwa dokonanego na Ormianach; historycy oceniają, że w masakrach i masowych deportacjach do 1917 r. zginęło około 1,5 mln Ormian.

• 1877 / 147 lat

  Rosja wypowiedziała wojnę Imperium Osmańskiemu; w walkach przeciwko Rosjanom brał udział Legion Polski; w jego skład weszli polscy emigranci; jeden z jego oddziałów walczył w bitwie koło Kizlaru w Bułgarii.