19 KWIETNIA

• 1943 / 81 lat

  W getcie warszawskim wybuchło trwające miesiąc powstanie; według raportów gen. Stroopa w getcie znajdowało się podczas powstania ponad 56 tys. Żydów. Około 6 tys. zginęło na miejscu w walce, na skutek pożarów i zaczadzenia. 7 tys. Żydów Niemcy zamordowali na terenie getta, tyle samo wysłali do obozu zagłady w Treblince. Pozostała grupa ok. 36 tys. została wysłana do innych obozów, przede wszystkim do Auschwitz i Majdanka; teren getta został zrównany z ziemią.

• 1809 / 215 lat

  Pod Raszynem rozegrała się bitwa pomiędzy austriackim korpusem a wojskami polskimi dowodzonymi przez ks. Józefa Poniatowskiego; Austriacy pomimo dwukrotnej przewagi liczebnej nie zdołali przełamać polskich pozycji, bitwa pozostała nierozstrzygnięta.

• 2019 / 5 lat

  W wypadku samochodowym w Monachium zginęła Maria Wachowiak, aktorka i reżyserka, artystka scen warszawskich – Teatru Narodowego i Teatru Dramatycznego oraz łódzkiego Teatru Powszechnego, znana z roli Lidki z „Pożegnań” Wojciecha Jerzego Hasa oraz „Szklanej góry” i seriali telewizyjnych „Wielka miłość Balzaka” i „Układ krążenia”.

• 2007 / 17 lat

  W Princeton zmarł astronom prof. Bohdan Paczyński; w latach 80. XX wieku zaproponował, aby do poszukiwania planet lub innych nieświecących obiektów odległych od Ziemi wykorzystywać zjawisko tzw. mikrosoczewkowania grawitacyjnego.

• 2005 / 19 lat

  Niemiecki kardynał, współpracownik Jana Pawła II Joseph Ratzinger został obrany papieżem i przybrał imię Benedykt XVI.

• 2005 / 19 lat

  Sejm uznał przez aklamację dokonaną przez Turcję rzeź Ormian za ludobójstwo.

• 1997 / 27 lat

  W Warszawie zmarła gen. Maria Wittek, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej, komendant Przysposobienia Wojskowego Kobiet i Wojskowej Służby Kobiet, pierwsza Polka mianowana na stopień generała Wojska Polskiego.

• 1990 / 34 lata

  W gdańskiej hali Olivia rozpoczął się II Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”; przewodniczącym związku ponownie wybrany został Lech Wałęsa.

• 1988 / 36 lat

  W Warszawie zmarł Jonasz Kofta, poeta, dramaturg, satyryk, piosenkarz; autor tekstów do piosenek „Pamiętajcie o ogrodach”, „Jej portret”, „Wakacje z blondynką”, „Autobusy zapłakane deszczem” i „Samba przed rozstaniem”.

• 1987 / 37 lat

  W „Tygodniku Powszechnym” ukazał się tekst prof. Jana Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto”.

• 1983 / 41 lat

  W Warszawie zmarł Jerzy Andrzejewski, prozaik, publicysta, scenarzysta; w latach 1950–1957 członek PZPR, poseł na Sejm (1952–1957); od 1976 r. członek Komitetu Obrony Robotników, a następnie KSS „KOR”; redaktor niezależnego „Zapisu” (1977); autor powieści „Popiół i diament”, „Ciemności kryją ziemię”, „Bramy raju” i „Miazga”.

• 1955 / 69 lat

  W Białymstoku zmarł arcybiskup Romuald Jałbrzykowski.

• 1953 / 71 lat

  W Warszawie urodził się Andrzej Pągowski, grafik, plakacista.

• 1950 / 74 lata

  Powołano Urząd do spraw Wyznań.

• 1950 / 74 lata

  Sejm uchwalił ustawę o socjalistycznej dyscyplinie pracy.

• 1949 / 75 lat

  W Londynie otwarto Instytut Kultury Polskiej.

• 1949 / 75 lat

  W Warszawie urodził się Antoni Libera, prozaik, eseista, reżyser teatralny, tłumacz.

• 1948 / 76 lat

  W Warszawie odsłonięto pomnik Bohaterów Getta.

• 1945 / 79 lat

  Rząd RP w Londynie rozwiązał organizację „Nie” i powołał na jej miejsce Delegaturę Sił Zbrojnych na Kraj w Likwidacji z płk. Janem Rzepeckim na czele.

• 1945 / 79 lat

  Początek walk 2 Armii WP w bitwie pod Budziszynem.

• 1945 / 79 lat

  W niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrueck zmarła Halina Krahelska, działaczka społeczna, powieściopisarka i publicystka.

• 1943 / 81 lat

  W Radzyminie urodził się Edward Dwurnik, malarz, grafik.

• 1943 / 81 lat

  Ostra reakcja Moskwy na propozycję prowadzenia przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż dochodzenia w sprawie zbrodni katyńskiej; sowiecki dziennik „Prawda” opublikował artykuł zatytułowany „Polscy pomocnicy Hitlera”, w którym oskarżył Polaków o kolaborację z Niemcami.

• 1942 / 82 lata

  W Wilnie urodziła się Jolanta Lothe, aktorka.

• 1942 / 82 lata

  W przeddzień urodzin Adolfa Hitlera członkowie konspiracyjnej Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” rozwiesili w Warszawie około 2 tys. rysunków swastyki powieszonej na szubienicy.

• 1936 / 88 lat

  Na pl. Krasińskich w Warszawie odsłonięto pomnik Jana Kilińskiego; w 1959 r. został przeniesiony na Podwale.

• 1934 / 90 lat

  W Warszawie urodził się Jan Kobuszewski, aktor, artysta kabaretowy, związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; znany m.in. z występów w kabaretach: „Dudek”, Kabarecie Starszych Panów i w Kabarecie Olgi Lipińskiej, a także z ról w filmach Stanisława Barei.

• 1927 / 97 lat

  W Tarnawatce koło Tomaszowa Lubelskiego urodził się Jan Tyszkiewicz, kompozytor, wieloletni dziennikarz Radia Wolna Europa.

• 1920 / 104 lata

  W Chorzowie urodził się Kazimierz Smoleń, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, m.in. KL Auschwitz; współtwórca i wieloletni dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

• 1908 / 116 lat

  W Warszawie urodziła się Irena Eichlerówna, aktorka.

• 1899 / 125 lat

  W Warszawie zmarł Stanisław Kierbedź, inżynier, budowniczy mostów stalowych, m.in. mostu Aleksandrowskiego w Warszawie.

• 1892 / 132 lata

  W Jurkowie w Wielkopolsce urodził się Kajetan Dzierżykraj-Morawski, dyplomata, działacz społeczny.

• 1809 / 215 lat

  W bitwie pod Raszynem zginął Cyprian Godebski, działacz niepodległościowy, poeta, powieściopisarz, publicysta, żołnierz Legionów Polskich we Włoszech i armii Księstwa Warszawskiego.

• 1773 / 251 lat

  W Warszawie rozpoczął obrady sejm rozbiorowy, którego celem było zatwierdzenie decyzji zaborców o podziale Rzeczypospolitej; podczas obrad protestowali niektórzy posłowie m.in. Tadeusz Rejtan, którego rozpaczliwy gest uwiecznił Jan Matejko na słynnym obrazie z 1866 roku.