Delegat Rządu RP na Kraj, wicepremier Jan Stanisław Jankowski „Soból”. Źródło: wystawa IPN „Przywódcy Polski Walczącej”
Dokumenty Polskiego Państwa Podziemnego, sylwetki przywódców i relacje świadków można znaleźć na stronie IPN www.pamiec.pl Zakładka została przygotowana w 75. rocznicą powstania struktur politycznych, wojskowych i administracyjnych, pozwalających zachować ciągłość państwa pod okupacją niemiecką.
"75. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego jest dla nas szczególnie ważna, tym bardziej, że jest często mniej zauważana, w cieniu innych wielkich rocznic. W tym roku szczególnie zależy nam, by ją przypomnieć, ponieważ dla wielu osób, zwłaszcza młodych to jedna z ostatnich okazji do osobistego kontaktu z osobami pamiętającymi Polskę Podziemną i jej żołnierzami" - powiedziała PAP zastępca dyrektora Biura Edukacji Publicznej IPN Kamila Sachnowska.
Jak zaznaczyła, Instytutowi zależy, by pokazać Polskie Państwo Podziemne nie tylko jako organizację walczącą z okupantem, ale jako "dojrzałą politycznie instytucję, kierującą się demokratycznymi wartościami, zdolną do organizowania życia obywatelskiego Polaków w ciężkich warunkach okupacyjnych".
"Często mówiąc o podziemiu myślimy głównie o wysiłku zbrojnym, zapominając o działaniach, które były równie ryzykowne - o szkolnictwie, sądownictwie, namiastce parlamentu gromadzącego najważniejsze siły polityczne. Zależy nam, by przypomnieć, że polski opór polegał nie tylko na przelewaniu krwi, ale też na umiejętności wytworzenia struktur państwowych" - podkreśliła Sachnowska.
W związku z rocznicą na stronie IPN www.pamiec.pl uruchomiono specjalną zakładkę, w której opublikowano różnego typu materiały do wykorzystania przez szkoły, samorządy czy miłośników historii. Jest tam m.in. gotowa do druku w postaci wystawy prezentacja poświęcona przywódcom Polskiego Państwa Podziemnego.
W związku z rocznicą na stronie IPN www.pamiec.pl uruchomiono specjalną zakładkę, w której opublikowano różnego typu materiały do wykorzystania przez szkoły, samorządy czy miłośników historii. Jest tam m.in. gotowa do druku w postaci wystawy prezentacja poświęcona przywódcom Polskiego Państwa Podziemnego. "Chcieliśmy przypomnieć ich twarze i życiorysy, bo choć może niektóre ich decyzje były błędne, to jednak nie sposób odmówić im odwagi i poświęcenia, za które często zapłacili cenę najwyższą" - zaakcentowała zastępca dyrektora.
Na stronie zaprezentowano też dokumenty Polskiego Państwa Podziemnego, przede wszystkim testament Polski Podziemnej. "Zawiera on przesłanie nadal aktualne. Demokracja jest tam definiowana jako swoboda wyboru ustroju społeczno-politycznego, wolność od strachu i głodu, wolność słowa i przekonań, równość praw. Zakładka zawiera też poruszającą odezwę Rady Jedności Narodowej napisaną już po zakończeniu wojny, ostatnie słowo Polski Podziemnej. Ważny jest dla nas także aspekt wychowawczy. Chcemy nie tylko przypomnieć o datach i wydarzeniach, ale potraktować przesłanie Polski Podziemnej jako nasze dziedzictwo" - mówiła Sachnowska.
W związku z rocznicą powstania Polskiego Państwa Podziemnego IPN we współpracy ze Światowym Związkiem Żołnierzy AK realizuje ogólnopolską akcję pod hasłem "My z niego wszyscy...", której celem jest obok przypomnienia rocznicy pokazanie aktualności wartości i przesłania Polski Podziemnej.
W ramach akcji w kilkunastu miastach zaprezentowano wystawę plenerową "Polska Walcząca". Rocznicę uczczą oddziały IPN w całym kraju organizacją m.in. okolicznościowych konferencji, wykładów, spotkań z kombatantami, rekonstrukcji historycznych i koncertów.
Prezes IPN napisał do władz samorządowych list zachęcający do włączenia się w obchody rocznicy przez wsparcie szkół w uroczystościach z udziałem kombatantów, wywieszenie flag, oddanie hołdu w miejscach pamięci, zapalenie zniczy na grobach poległych i upowszechnienie symbolu Polski Walczącej – kotwicy, którą dołączono do listu.
Szef Instytutu skierował też list do MEN i kuratoriów z prośbą o upowszechnienie i zachęcenie szkół do włączenia się w akcję upamiętniającą rocznicę. Informacje o obchodach umieszczono również w 22 tys. egzemplarzy oferty edukacyjnej rozsyłanej do szkół. Listy z przypomnieniem o rocznicy i wpinką – kotwicą Polskiego Państwa Podziemnego wysłano także do parlamentarzystów.
Z okazji rocznicy przygotowano też billboardy, citylighty i spot telewizyjny, który będzie emitowany 26 i 27 września. W dniach 16-17 października odbędzie się także przygotowana wspólnie z Zamkiem Królewskim ogólnopolska konferencja naukowa "Fenomen Polskiego Państwa Podziemnego".
Inicjatywę upamiętnienia rocznicy popiera też przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki. Przyłącza się w ten sposób do apelu organizatorów o to, by jak najszerzej włączyć się w obchody święta Polski Podziemnej i aktywnie wziąć udział w uroczystościach. Hierarchowie podkreślają, że ważna w tym dniu będzie też refleksja i modlitwa w intencji poległych i zmarłych bohaterów.
Polskie Państwo Podziemne, działające w latach 1939-1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów, było fenomenem w czasie II wojny. Wypełniało wszystkie funkcje: władczą, organizatorską, wojskową i opiekuńczą. Kierowane było z wolnych krajów sojuszniczych przez w pełni legalne władze naczelne RP: prezydenta, rząd i Naczelnego Wodza oraz ich krajowe przedstawicielstwa. (PAP)
akn/ skz/ ls/
