12 grudnia 1981 r. prymas Polski abp Józef Glemp zwołał pierwsze posiedzenie Prymasowskiej Rady Społecznej, która liczyła 30 osób - przypomniał w rozmowie z PAP członek Rady prof. Julian Auleytner.
Prof. Auleytner podkreślił, że data pierwszego posiedzenia Rady była przypadkowa. Prymas Glemp powołał ją, żeby mieć wokół siebie zespół ludzi świeckich, którzy mogliby być informatorami, a jednocześnie oceniać wydarzenia polityczne i uczestniczyć w poszukiwaniu nowych rozwiązań. Jak zaznaczył prof. Auleytner, prymas, chociaż nie wiedział jeszcze o planowanym wprowadzeniu stanu wojennego, zwracał uwagę na narastającą sytuację konfrontacyjną między "Solidarnością" a władzą komunistyczną.
Dodał, że prymas Glemp poszukiwał grupy neutralnej, która potem wzmocniła rolę Kościoła jako mediatora, który "stępiał ostrość konfliktów (...) ponieważ ze strony Kościoła byli rozmówcy, którzy zwracali uwagę na nadmierną ostrość działania władz oraz były próby kontaktów z +Solidarnością+, zmierzające do tego, by ostre wystąpienia w jakiś sposób złagodzić".
"Prymasowi chodziło o to, żeby mieć zespół ludzi wewnętrznie przekonanych do społecznej doktryny Kościoła" - podkreślił prof. Auleytner. Dodał, że Rada miała za zadanie - za pośrednictwem świeckich - pomóc episkopatowi w nawiązaniu szerszych kontaktów wśród przedstawicieli życia społecznego, a jednocześnie "zastanowić się nad tym, jak w kontekście encykliki +Laborem exercens+ (wydanej przez Jana Pawła II we wrześniu 1981 r. - PAP) poszukiwać porozumienia między pracownikami a pracodawcami" - powiedział profesor. Zaznaczył, że została ona powołana, żeby doradzać, pomagać interpretować wydarzenia i diagnozować sytuację polityczną.
Jak powiedział Auleytner, w czasie dyskusji Rady uwidoczniły się dwie opcje. Jedna stawiała ostre diagnozy i zmierzała do konfrontacji, druga opowiadała się za tym, żeby prowadzić dialog i nie doprowadzić do rozlewu krwi.
Prymasowska Rada Społeczna - jak przypomniał prof. Auleytner - przygotowała też dokument dotyczący ugody społecznej. Podkreślono w nim podmiotową rolę "Solidarności" i konieczność jej reaktywowania po tym, jak została zawieszona w stanie wojennym.
Prof. Auleytner zaznaczył, że pracami Prymasowskiej Rady Społecznej bardzo się interesował papież Jan Paweł II podczas drugiej wizyty w Polsce i w czasie kolacji z Radą pytał nie tylko o sytuację polityczną w kraju, lecz także o mediacje podejmowane przez Radę. "Papież bardzo dbał o to, żeby szukać rozwiązań łagodnych, a nie konfrontacyjnych" - podkreślił profesor.
Auleytner przypomniał, że w Radzie zasiadały wybitne osobistości życia społecznego i politycznego, m.in.: Stanisław Stomma, Jerzy Turowicz, prof. Andrzej Stelmachowski, prof. Wiesław Chrzanowski, Krzysztof Skubiszewski, Andrzej Wielowieyski.
Prymasowska Rada Społeczna działała do października 1990 roku.
Stanisław Karnacewicz (PAP)
skz/ karo/
