Prawie 1000 jednostek archiwalnych zawierających przede wszystkim relacje i wspomnienia byłych zesłańców, a także fotografie czy nagrania liczą zbiory Archiwum Sybiraków, które powstało w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Zasoby Archiwum mają być stopniowo digitalizowane i udostępniane także na platformie cyfrowej.
„Pierwszym słowem, od którego powinnam rozpocząć opowieść o swoim życiu, jest SYBERIA, słowo, które kojarzy się ze złożami żelaza, złota, bezkresnymi równinami, kilometrami ciągnących się dziewiczych lasów, wiecznymi zmarzlinami, poddaństwem i zesłaniem. To właśnie Syberii sięgają moje najwcześniejsze wspomnienia i w oczach dziecka nie było to tak złe miejsce” – tak autobiografię rozpoczyna Kira Banasińska.
79 lat temu, 10 lutego 1940 r., władze sowieckie przeprowadziły pierwszą z czterech masowych deportacji obywateli polskich, w czasie której – wg danych NKWD – do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię wywieziono około 140 tys. ludzi. W czasie transportu deportowani umierali z zimna, głodu i wyczerpania.
24-osobowa grupa młodych Litwinów, uczestników tegorocznego projektu „Misja Syberia”, wyruszyła w czwartek z Wilna do Kazachstanu, gdzie ma pracować przy porządkowaniu miejsc pochówku litewskich więźniów politycznych i zesłańców z lat 40. i 50. XX wieku.
Władze Białegostoku, tamtejsze Muzeum Pamięci Sybiru, harcerze - deklarują dalsze wsparcie zbiórki pieniędzy na odbudowę po pożarze kościoła w syberyjskiej wsi Białystok (Belostok). Choć nieliczni, żyją tam jeszcze potomkowie polskich osadników z początku XX wieku.
100 lat temu, 17 maja 1918 r., zmarł Bronisław Piłsudski – ktoś znacznie ważniejszy niż brat swego wielkiego brata. Jako zesłaniec na Sachalinie prowadził badania etnograficzne tak ważne, że na podstawie ich wyników cały naród Ajnów po latach odbudował swoją kulturę. Jego pomniki stoją dziś w Japonii, w Polsce zaś wciąż pozostaje w cieniu Józefa.
Projekt "Misja Syberia" będący ekspedycją młodych ludzi z Litwy na Syberię do miejsc zsyłek Litwinów został we wtorek zaprezentowany w stołecznym Przystanku Historia IPN. W przyszłym roku prawdopodobnie do młodzieży z Litwy dołączą Polacy - zapowiedział Tomasz Morawski z Przystanku Historia.
Ponad 75 tys. euro, czyli ok. połowy szacowanych kosztów - taki jest najnowszy bilans zbiórki pieniędzy na odbudowę po pożarze polskiego kościoła w syberyjskiej wsi Białystok (Belostok). Wzniesiona na początku XX wieku świątynia spłonęła doszczętnie dokładnie rok temu.
10 lutego 1940 r. rozpoczęła się pierwsza masowa deportacja obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego. Wywózka objęła chłopów, mieszkańców małych miasteczek, rodziny osadników wojskowych oraz pracowników służby leśnej. Dla wielu z nich oznaczała wyrok śmierci.