5 KWIETNIA

• 1945 / 80 lat

  W Zakopanem urodziła się Teresa Bogucka, dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w czasach PRL.

• 1935 / 90 lat

  W Warszawie zmarł Emil Młynarski, dyrygent, skrzypek, kompozytor. W latach 1919–1929 dyrektor Opery Warszawskiej.

• 1915 / 110 lat

  Urodził się Wacław Ciepłucha. We wrześniu 1939 r. jako kapral Wojska Polskiego był jednym z obrońców Westerplatte. Ranny, trafił do obozu jenieckiego. W latach 1945-1950 służył w Milicji Obywatelskiej. Zmarł w 2004 r.

• 2022 / 3 lata

  W Świdnicy w wieku 112 lat zmarł Stanisław Kowalski. W chwili śmierci był najstarszym mężczyzną w historii Polski. W wieku 104 lat ustanowił rekord Europy w biegu na 100 metrów w swojej kategorii wiekowej. W 2015 r. został złotym medalistą halowych mistrzostw Europy weteranów w swojej kategorii wiekowej.

• 2020 / 5 lat

  W Warszawie zmarła Marta Olszewska, dziennikarka i działaczka opozycji antykomunistycznej, autorką sprawozdań z procesów robotników z Ursusa, morderców ks. Jerzego Popiełuszki oraz pierwszego wywiadu z płk. Ryszardem Kuklińskim, wdowa po zmarłym w 2019 r. premierze Janie Olszewskim.

• 2017 / 8 lat

  W Warszawie zmarła Olga Johann, socjolog i psycholog, działaczka samorządowa, wiceprzewodnicząca Rady m.st. Warszawy, znana z zaangażowania na rzecz dekomunizacji przestrzeni publicznej.

• 2016 / 9 lat

  W Świdniku zmarła Zyta Gilowska – ekonomistka, w latach 2006–2007 wicepremier i minister finansów w rządzie Prawa i Sprawiedliwości, wcześniej polityk Platformy Obywatelskiej.

• 2009 / 16 lat

  W Warszawie zmarł Wojciech Alaborski, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z ról w filmach „Znak orła”, „Akcja pod Arsenałem”, „Bestia”, „Człowiek z żelaza”.

• 2004 / 21 lat

  Pracę zakończyła sejmowa komisja śledcza do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji, powszechnie zwana „komisją do spraw afery Rywina”.

• 1989 / 36 lat

  Po dwóch miesiącach negocjacji nastąpiło podpisanie porozumień i uroczyste posiedzenie plenarne zamykające obrady Okrągłego Stołu; wydarzenie zapoczątkowało demokratyzację życia politycznego w Polsce i pokojowe przemiany w państwach bloku wschodniego.

• 1982 / 43 lata

  Wznowił emisję zawieszony po wprowadzeniu stanu wojennego Program III Polskiego Radia.

• 1969 / 56 lat

  Premiera serialu telewizyjnego „Hrabina Cosel” w reżyserii Jerzego Antczaka.

• 1965 / 60 lat

  Premiera filmu „Wyspa złoczyńców” w reżyserii Stanisława Jędryki.

• 1963 / 62 lata

  Premiera filmu „Czerwone berety” w reżyserii Pawła Komorowskiego.

• 1956 / 69 lat

  W Warszawie rozpoczął działalność klub studencki „Stodoła”.

• 1955 / 70 lat

  W Warszawie w PKiN rozpoczął działalność Pałac Młodzieży.

• 1953 / 72 lata

  W Warszawie zmarł Jerzy Boczkowski, kompozytor, dziennikarz, prezes ZAiKS w latach 1936–47, współtwórca i kierownik artystyczno-literacki kabaretu Qui Pro Quo.

• 1952 / 73 lata

  Władze Polski i ZSRR zawarły umowę o budowie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

• 1952 / 73 lata

  W holenderskiej stoczni zwodowany został statek pasażerski „Maasdam IV” – późniejszy TSS „Stefan Batory”, ostatni polski transatlantyk.

• 1948 / 77 lat

  Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Gdańsku rozpoczął się proces Alberta Forstera, gdańskiego gauleitera (szefa okręgu partyjnego NSDAP), namiestnika Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, odpowiedzialnego m.in. za utworzenie obozu koncentracyjnego Stutthof oraz za zbrodnie dokonywane przez Niemców na Polakach w Piaśnicy od października 1939 r. do kwietnia 1940 r.; Forster skazany został na śmierć, wyrok wykonano 28 lutego 1952 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

• 1943 / 82 lata

  W niemieckim obozie na Majdanku zmarł Onufry Kopczyński, kompozytor, publicysta, działacz polityczny, członek Konfederacji Narodu, założyciel i pierwszy redaktor pisma „Sztuka i Naród”.

• 1942 / 83 lata

  Zakończenie ewakuacji części Polskich Sił Zbrojnych ze Związku Sowieckiego do Iranu. Od 24 marca do 5 kwietnia 1942 r. ZSRS opuściło blisko 44 tys. osób, w tym ponad 33 tys. wojskowych.

• 1941 / 84 lata

  W Weisser Hirsch koło Drezna zmarł gen. Franciszek Kleeberg, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca SGO „Polesie”.

• 1941 / 84 lata

  Z więzienia na Pawiaku wywieziono do KL Auschwitz 1021 więźniów; wśród nich m.in. Stefana Jaracza i Leona Schillera.

• 1939 / 86 lat

  Premiera filmu „Włóczęgi” w reżyserii Michała Waszyńskiego.

• 1937 / 88 lat

  W Częstochowie urodziła się Elżbieta Kępińska, aktorka filmowa i teatralna, znana m.in. z ról w filmach „Dotknięcie nocy”, „Samson”, „Romans Teresy Hennert”.

• 1934 / 91 lat

  Urodził się Bohdan Poręba, reżyser (m.in. film "Hubal") i publicysta; współzałożyciel Zjednoczenia Patriotycznego „Grunwald”. Zrzeszało ono osoby o poglądach nacjonalistycznych, antysemickich i jednocześnie komunistycznych (sam Poręba był członkiem PZPR i jako jeden z nielicznych w 1990 r. głosował przeciwko jej rozwiązaniu). Stowarzyszenie było powiązane ze środowiskiem moczarowców.

• 1925 / 100 lat

  W Poznaniu urodził się Zbigniew Raszewski, historyk teatru, profesor Instytutu Sztuki PAN.

• 1883 / 142 lata

  Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego Zygmunt Wróblewski i Karol Olszewski jako pierwsi dokonali skroplenia tlenu.

• 1882 / 143 lata

  W Kaliszu urodził się Jerzy Świrski, wiceadmirał, w latach 1920–1925 dowódca Floty i Wybrzeża, następnie szef Kierownictwa Marynarki Wojennej (1925–1946).

• 1871 / 154 lata

  W Borowie koło Łowicza urodził się Stanisław Grabski, polityk, ekonomista, publicysta, ideolog Narodowej Demokracji, poseł na Sejm II RP.

• 1863 / 162 lata

  Powstanie Styczniowe: pod Szklarami Rosjanie rozbili 500-osobowy oddział galicyjskich ochotników.

• 1862 / 163 lata

  W Krakowie z inicjatywy Józefa Dietla ukazał się pierwszy numer „Przeglądu Lekarskiego”, najstarszego wydawanego do dziś pisma medycznego.

• 1857 / 168 lat

  W Waszyngtonie zmarł Jan Tyssowski, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, przywódca powstania krakowskiego w 1846 roku.

• 1831 / 194 lata

  W warszawskim Teatrze Wielkim odbyło się pierwsze wykonanie „Warszawianki”, pieśni rewolucyjnej do słów Casimira François Delavigne w tłumaczeniu Karola Sienkiewicza, z muzyką Karola Kurpińskiego.

• 1807 / 218 lat

  Napoleon Bonaparte podpisał dekret o utworzeniu Legii Polskiej, przemianowanej w lipcu 1807 r. na Polsko-Włoską, późniejszej Legii Nadwiślańskiej.

• 1573 / 452 lata

  W Warszawie otwarto pierwszy stały most na Wiśle; drewniana konstrukcja, której budową kierował Erazm z Zakroczymia, miała ok. 500 metrów długości.

• 1382 / 643 lata

  W Żninie zmarł arcybiskup gnieźnieński Janusz Suchywilk, jeden z najważniejszych polityków czasów panowania Kazimierza III Wielkiego, bliski współpracownik króla, współautor Statutów Kazimierzowskich.