100 lat temu, 9 lipca 1917 r. w odpowiedzi na wezwanie Józefa Piłsudskiego żołnierze I i III Brygady Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na "wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami". Wydarzenie to przeszło do historii jako tzw. kryzys przysięgowy.
Już w okresie międzywojennym na Węgrzech działali pisarze, myśliciele i politycy, którzy uznali naszych sąsiadów za „mlecznych braci”, z którymi musimy się pogodzić” – powiedział PAP węgierski historyk dr István Kovács.
Mszą świętą w kościele Macieja w Budapeszcie uczczono w piątek 100. rocznicę koronacji ostatniego króla Węgier, bł. Karola IV, który był także cesarzem Austrii jako Karol I. W nabożeństwie uczestniczyli przedstawiciele władz Węgier i potomkowie króla.
Udziałowi węgierskich Żydów w walkach toczących się podczas I wojny światowej na froncie wschodnim poświęcona została wystawa otwarta w poniedziałek w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie. "To ekspozycja, która łamie stereotypy" - mówił naczelny rabin Polski Michael Schudrich.
Polskie elity polityczne Galicji zawarły w latach 60. XIX w. swego rodzaju ugodę z Wiedniem zakładającą lojalność wobec cesarza Franciszka Józefa I w zamian za możliwość rozwoju kulturalnego i gospodarczego – mówi PAP prof. Andrzej Chwalba z UJ. 100 lat temu, 21 listopada 1916 r., w Wiedniu zmarł Franciszek Józef I, cesarz Austrii i król Węgier, panujący od 1848 r.
Akt 5 listopada był przejawem realizacji koncepcji budowy Mitteleuropy, czyli systemu państw wasalnych, uzależnionych od Berlina – mówi PAP dr hab. Piotr Szlanta z Instytutu Historycznego UW.
Akt 5 listopada z 1916 r., mimo że służył niemieckim interesom, miał dla Polaków przełomowy charakter - mówili historycy podczas sobotniej debaty w Belwederze w Warszawie. Jak ocenili, akt ten był jednym z pierwszych kroków w drodze do polskiej państwowości.
4 czerwca 1916 r. na szerokości przeszło 300 km - od Bukowiny po południowe Polesie - ruszyło uderzenie czterech armii rosyjskich, dowodzonych przez gen. Aleksieja Brusiłowa. "W ciągu kilku dni front austro-węgierski załamał się. Bez pomocy niemieckiej niemożliwe byłoby powstrzymanie naporu Rosjan" – mówi PAP prof. Piotr Szlanta z Instytutu Historycznego UW. "Gdyby Brusiłow odniósł pełny sukces, do rewolucji w 1917 r. by nie doszło" - dodaje.
Austriacka Biblioteka Narodowa poinformowała w piątek, że 126 lat po tajemniczej śmierci arcyksięcia Rudolfa Habsburga i jego kochanki Marii Vetsery, w skrytce jednego z austriackich banków odnaleziono listy pożegnalne Marii. Odkrycie uznano za sensacyjne.
Ustalenia z Trianon były ciosem dla Węgrów - mówi PAP historyk UW, prof. Jerzy Kochanowski. 95 lat temu, 4 czerwca 1920 roku w Trianon podpisany został traktat pokojowy pomiędzy państwami Ententy i Węgrami, które uznane zostały za sukcesora pokonanych w I wojnie światowej Austro-Węgier. Na mocy traktatu Królestwo Węgierskie utraciło ponad 70 proc. terytorium , około 30 proc. Węgrów znalazło się poza obszarem państwa węgierskiego.