Kalendarz historyczny
21 sierpnia
-
Gen. Wojciech Jaruzelski na posiedzeniu zwołanego w nadzwyczajnym trybie Biura Politycznego KC PZPR przedstawił propozycję rozpoczęcia rozmów z Lechem Wałęsą.
-
W Tworkowicach na Podlasiu urodził się Stanisław Karolkiewicz, ps. Szczęsny, od września 1939 r. działał w antysowieckiej partyzantce; w latach 1940–1941 więziony przez NKWD; żołnierz AK; w 1947 r. skazany przez władze komunistyczne na 13 lat więzienia; zwolniony w październiku 1955 r.; współzałożyciel Światowego Związku Żołnierzy AK, w latach 1995–2005 jego prezes.
-
W Londynie zmarła Karolina Kaczorowska, wdowa po ostatnim prezydencie RP na uchodźstwie Ryszardzie Kaczorowskim, nauczycielka, działaczka harcerska i emigracyjna.
-
Gwałtowna burza – biały szkwał, który przeszedł nad mazurskimi jeziorami, spowodował śmierć 12 żeglarzy. Wywróciło się ok. 40 jachtów i łodzi.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Zawada, himalaista, w 1980 r. kierownik polskiej wyprawy na Mount Everest (8848 m n.p.m.), zakończonej pierwszym w historii zdobyciem tego szczytu zimą.
-
W Krakowie zmarł Jerzy Harasymowicz, poeta.
-
W Warszawie urodził się Robert Lewandowski, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, kapitan drużyny narodowej; podczas Euro 2016 awansował wraz z reprezentacją do ćwierćfinału; uczestnik Mistrzostw Świata w 2018 r.; zawodnik m.in. Lecha Poznań, Borussii Dortmund, w latach 2014-2022 Bayernu Monachium, a od lipca 2022 r. FC Barcelony.
-
We Wrocławiu zmarł Helmut Kajzar, dramatopisarz, eseista, reżyser teatralny.
-
Jerzy Urban, publicysta „Polityki”, powołany został na stanowisko rzecznika prasowego rządu gen. Wojciecha Jaruzelskiego.
-
W Warszawie zmarł Józef Różański, pierwotnie Józef Goldberg, działacz komunistyczny, członek KPP; w czasie II wojny światowej w ZSRS; oficer NKWD; w latach 1947–1954 dyrektor Departamentu Śledczego MBP; odpowiedzialny za zbrodnie okresu stalinowskiego; w 1957 r. skazany na 15 lat więzienia; zwolniony w 1964 r.
-
Początek strajku w Hucie im. Lenina w Krakowie.
-
Wicepremier Mieczysław Jagielski stanął na czele Komisji Rządowej negocjującej z gdańskim Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym.
-
Delegacja rządowa pod przewodnictwem wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego rozpoczęła rozmowy z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w Szczecinie.
-
W „Nowej Kulturze” ukazał się „Poemat dla dorosłych” Adama Ważyka.
-
W Warszawie urodził się Tomasz Lipiński, wokalista, gitarzysta, kompozytor, autor tekstów; współzałożyciel i lider zespołów Tilt, Brygada Kryzys i Fotoness.
-
W Berlinie w więzieniu zmarła Irena Kosmowska, działaczka społeczna i oświatowa; członek władz PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Ludowego; parlamentarzystka II RP; po wybuchu II wojny światowej zaangażowana w podziemną działalność ruchu ludowego; w lipcu 1942 r. aresztowana przez gestapo.
-
Zakończyła się bitwa pod Falaise z udziałem 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.
-
Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Mińsku Mazowieckim, większość Żydów wywieźli do obozu zagłady w Treblince; ok. 1300 osób zamordowali przed deportacją, na terenie getta.
-
W warszawskim getcie Izrael Kanał „Jehuda” dokonał zamachu na Józefa Szeryńskiego – komendanta Żydowskiej Służby Porządkowej; w jego wyniku Szeryński został ranny.
-
W niemieckim obozie KL Auschwitz rozstrzelany został Stanisław Dubois, działacz socjalistyczny, uczestnik Powstań Śląskich i wojny polsko-bolszewickiej, przewodniczący Rady Głównej Czerwonego Harcerstwa TUR, członek Rady Naczelnej PPS.
-
Dekret prezydenta RP Ignacego Mościckiego o utworzeniu Rejonu Umocnionego Hel.
-
Na stokach warszawskiej Cytadeli wykonany został wyrok śmierci na członkach komunistycznej bojówki terrorystycznej: Władysławie Hibnerze, Władysławie Kniewskim i Henryku Rutkowskim.
-
We Lwowie urodził się Adam Próchnik, członek Związku Strzeleckiego, Polskiej Organizacji Wojskowej, historyk, publicysta, działacz socjalistyczny, poseł na Sejm RP.
-
W Petersburgu urodził się gen. Daniel Konarzewski, prawnik, archeolog, pułkownik armii rosyjskiej, następnie w I Korpusie Polskim w Rosji. Od 1918 r. w WP, w czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca Wielkopolskiej Grupy Operacyjnej.
-
W Płocku urodził się Ludwik Krzywicki, działacz socjalistyczny, więzień carski, socjolog, pedagog, współzałożyciel Głównego Urzędu Statystycznego.
-
W Dusocinie koło Grudziądza urodził się Ludwik Rydygier, lekarz, chirurg, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Lwowskiego, generał WP; autor „Podręcznika chirurgii szczegółowej”.
-
W Reszlu, wchodzącym w skład Prus, wyrokiem sądu w Królewcu spalono na stosie Barbarę Zdunk, oskarżoną o podpalenia i czary. Była to ostatnia tego rodzaju egzekucja w Europie.
-
Insurekcja Kościuszkowska: w Wielkopolsce wybuchło antypruskie powstanie.
-
W Gdańsku podpisany został traktat polsko-szwedzki skierowany przeciwko Brandenburgii.
-
Na zamku w Czachticach zmarła Elżbieta Batory, węgierska księżna, siostrzenica króla Polski Stefana Batorego; nazywana „Krwawą Hrabiną”, słynąca z zamiłowania do tortur.