> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

16 lipca

  • Gen. Władysław Sikorski. Fot. NAC

    W Newark odbył się pogrzeb gen. Władysława Sikorskiego.

  • Andrzej Zawada. Fot. PAP/J. Turczyk

    W Olsztynie urodził się Andrzej Zawada, jeden z najwybitniejszych polskich alpinistów, pionier alpinizmu zimowego, kierownik wyprawy, w czasie której Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki dokonali pierwszego w historii zimowego wejścia na Mount Everest.

  • W Piasecznie zmarł Andrzej Jucewicz, dziennikarz i działacz sportowy, redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego” (1970–1976), prezes Polskiego Związku Tenisowego (1976–1980), inicjator „czwartków lekkoatletycznych” – zawodów dla młodych lekkoatletów.

  • Szymon Szurmiej. Fot. PAP/A. Rybczyński

    W Warszawie zmarł Szymon Szurmiej, aktor i reżyser, od 1969 roku do śmierci dyrektor Teatru Żydowskiego w Warszawie.

  • Zmarł Kazimierz Imieliński, twórca polskiej seksuologii, autor licznych podręczników, organizator pierwszej akademickiej placówki seksuologicznej – Zakładu Seksuologii w Akademii Medycznej w Krakowie.

  • Zmarła Maria Turlejska, historyk, socjolog, żołnierz Gwardii i Armii Ludowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego.

  • Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisuje Konstytucję RP. Fot. PAP/CAF/D. Kwiatkowski

    Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał Konstytucję RP.

  • W Klinice Otolaryngologii Akademii Medycznej w Warszawie przeprowadzono pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu ślimakowego.

  • Zmarł Herbert von Karajan, jeden z najwybitniejszych dyrygentów XX wieku.

  • Grzegorz Przemyk. Źródło: MHP

    Po wyreżyserowanym przez władze komunistyczne procesie, ogłoszono wyrok w sprawie zabójstwa 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, który w maju 1983 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy MO, a następnie ciężko pobity w komisariacie na warszawskim Starym Mieście, w wyniku czego zmarł dwa dni później w szpitalu; sąd uwolnił od zarzutu jego pobicia dwóch milicjantów; natomiast na 2 i 2,5 roku więzienia skazał za nieudzielenie pomocy pobitemu, po wymuszeniu w śledztwie nieprawdziwych zeznań, dwóch sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka z komisariatu do szpitala.

  • Specjalny wagon o nazwie wagon.lublin.pl, w którym zgromadzono materiały, dokumenty i nagrania o Lubelskim Lipcu '80. Lublin, 17.07.2005. Fot. PAP/M. Trembecki

    W Lublinie wybuchł strajk kolejarzy, do którego przyłączyły się inne zakłady pracy.

  • Radomski Czerwiec 1976: protestujący przed budynkiem KW PZPR. Fot. PAP/CAF

    Pierwsze procesy robotników uczestniczących w czerwcowych protestach w Radomiu i Ursusie.

  • Artur Młodnicki. 1939 r. Fot. NAC

    We Wrocławiu zmarł Artur Młodnicki, aktor, reżyser teatralny, związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu. Odtwórca roli Tomasza w filmie „Jak być kochaną”.

  • Załoga Apollo 11 - Neil Armstrong, Michael Collins i Edwin Aldrin. Fot. PAP/EPA/NASA

    Rozpoczęła się misja amerykańskiego statku kosmicznego Apollo-11, pierwszej załogowej ekspedycji na Księżyc.

  • Włodzimierz Smolarek. Fot. PAP/G. Michałowski

    W Aleksandrowie Łódzkim urodził się Włodzimierz Smolarek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski; wspólnie z drużyną narodową wywalczył trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; z zespołem Widzewa dwa razy zdobywał tytuł mistrza Polski (1981, 1982) i raz Puchar Polski (1985); w swoim dorobku miał również Puchar Niemiec wywalczony z Eintrachtem Frankfurt (1988).

  • Zbrodnia wołyńska: oddziały UPA we wsi i w majątku Pułhany (pow. Horochów) zamordowały około 120 Polaków, a w Kupowalcach (pow. Horochów) około 150 oraz co najmniej 155, być może nawet 600 Polaków, którzy na własną rękę opuścili Hutę Stepańską (pow. Kostopol), ośrodek polskiej samoobrony.

  • Na cmentarzu żydowskim w Częstochowie Niemcy rozstrzelali około 400 Żydów z fabryki „Hasag”.

  • Żydówki z gwiazdami Dawida na paryskiej ulicy. Czerwiec 1942 r. Fot. Bundesarchiv. Źróło: Wikimedia Commons

    W Paryżu rozpoczęła się największa obława na ludność pochodzenia żydowskiego. Ponad 13 tys. Żydów, w tym ponad 4 tys. dzieci, wywieziono do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz.

  • Tablica upamiętniająca miejsce straceń Żydów z przemyskiego getta. Fot. PAP/D. Delmanowicz
  • Damian Damięcki. Fot. PAP/W. Rozmysłowicz

    W Podszkodziu koło Ostrowca Świętokrzyskiego urodził się Damian Damięcki, aktor, syn Ireny Górskiej i Dobiesława Damięckiego, mąż śpiewaczki operetkowej Grażyny Brodzińskiej, znany z filmów „Nowy” i „W każdą pogodę”.

  • W Wilczym Szańcu pod Kętrzynem Adolf Hitler ogłosił decyzję o przyłączeniu terenów Galicji Wschodniej do Generalnego Gubernatorstwa, rezygnując tym samym z planu utworzenia państwa ukraińskiego.

  • Gen. Gustaw Orlicz-Dreszer. Fot. NAC

    W katastrofie lotniczej nad Bałtykiem w okolicy Orłowa zginął gen. Gustaw Orlicz-Dreszer, żołnierz Legionów Polskich. W czasie zamachu majowego stał na czele wojsk wiernych marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Inspektor armii (1930–1936), od 1936 r. inspektor obrony powietrznej państwa. Od 1930 r. prezes ZG Ligi Morskiej i Kolonialnej.

  • Generał Bolesław Wieniawa-Długoszowski w otoczeniu aktorów Wesołej Lwowskiej Fali. W 1. rzędzie siedzą od lewej: Józef Wieszczek, Henryk Vogelfanger, Kazimierz Wajda, Troń. W 2. rzędzie od lewej siedzą: książę Janusz Radziwiłł, Ewa Stojowska, gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski, Włada Majewska, porucznik Ciepielowski, Wiktor Budzyński. W 3. rzędzie stoją od lewej: Jan Romanowski, NN, Tadeusz Jasłowski, Władysław Seidler, NN, Czesław Halski, Zbigniew Lipczyński, Stanisław Zych. Fot. NAC

    Rozgłośnia Polskiego Radia we Lwowie rozpoczęła nadawanie audycji „Wesoła Lwowska Fala”.

  • Śląsk – Nowy Bytom: Huta Pokój. Przed 1939 r. Źródło: CBN Polona

    W Katowicach podpisano Akt Objęcia Górnego Śląska przez Polskę.

  • W Tatrach rozpoczęła się budowa szlaku turystycznego Orla Perć.

  • Henryk Sławik. Źródło: IPN

    W Szerokiej na Górnym Śląsku urodził się Henryk Sławik, powstaniec śląski, działacz społeczny, samorządowy i polityczny, wieloletni redaktor naczelny „Gazety Robotniczej”, jeden z ponad 120 tys. polskich uchodźców wojennych, których we wrześniu 1939 r. przyjęły Węgry. Jako prezes Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech (1939–1944) został pełnomocnikiem na Węgry ministra pracy rządu RP na uchodźstwie. Dzięki pomocy Jozsefa Antalla seniora i polskich księży Sławik uratował – według Yad Vashem – ok. 5 tys. polskich Żydów uchodźców. Aresztowany przez Gestapo w 1944 r., katowany nie zdradził swego węgierskiego przyjaciela J. Antalla. Zamordowany 23 sierpnia 1944 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Mauthausen. Pośmiertnie odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (1990), Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (2004) oraz Orderem Orła Białego (2010).

  • W trakcie tzw. tumultu toruńskiego doszło do zamieszek między katolikami a protestantami.

  • Król Jan III Sobieski położył kamień węgielny pod budowę zespołu klasztornego kapucynów w Warszawie. Po zwycięstwie pod Wiedniem kościół stał się wotum wdzięczności Bogu za pomoc w odniesionym triumfie. 

  • Tłum mieszkańców Krakowa zlinczował w kościele franciszkanów starostę rabsztyńskiego Andrzeja Tęczyńskiego, oskarżonego o zamordowanie miejscowego płatnerza.

  • Zmarł Karol Robert, król Węgier z dynastii andegaweńskiej, mąż Elżbiety Łokietkówny, dziadek Jadwigi Andegaweńskiej, koronowanej w 1384 roku na króla Polski.

  • Wysłannik papieża Leona IX kard. Humbert nałożył ekskomunikę na patriarchę Konstantynopola Michała I Cerulariusza; wydarzenie to zapoczątkowało tzw. Wielką Schizmę – rozłam w chrześcijaństwie na kościół wschodni i zachodni.