> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz dat

1976

  • Nadawanie rozpoczął IV Program Polskiego Radia.

  • Po obaleniu rządu Lon Nola Czerwoni Khmerowie zmienili nazwę Kambodży na Kampucza.

  • Kard. Stefan Wyszyński, przewodniczący KEP. Fot. PAP/L. Zielaskowski

    Episkopat Polski skierował list do Nadzwyczajnej Komisji Sejmowej przygotowującej zmiany w Konstytucji PRL, w którym wyraził zaniepokojenie przygotowywanymi zapisami o kierowniczej roli partii komunistycznej i nienaruszalnej braterskiej więzi z ZSRS.

  • Tomasz Bagiński. Fot. PAP/S. Leszczyński

    W Białymstoku urodził się Tomasz Bagiński, rysownik, animator, reżyser; w 2003 r. nominowany do Oscara w kategorii krótki film animowany za „Katedrę”; autor animacji o tematyce historycznej, m.in. „Animowanej historii Polski” i filmów na 600-lecie bitwy pod Grunwaldem.

  • Agatha Christie. Źródło: Wikimedia Commons

    W Walingford zmarła Agatha Christie, autorka powieści kryminalnych.

  • Premiera filmu Krzysztofa Kieślowskiego „Personel”.

  • Adam Pawlikowski. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    W Warszawie zginął śmiercią samobójczą Adam Pawlikowski, aktor, dziennikarz, muzykolog; wystąpił m.in. w filmach Andrzeja Wajdy „Popiół i diament” oraz „Lotna” i „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa.

  • Teatr na Woli: Roman Polański (L) i Tadeusz Łomnicki podczas przedstawienia „Amadeusz”. 1981 r. Fot. PAP/CAF/H. Rosiak

    W Warszawie rozpoczął działalność Teatr na Woli.

  • Feliks Żukowski. Fot. PAP/CAF/B. Miedza

    W Warszawie zmarł Feliks Żukowski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, więzień obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg.

  • Wybory do Sejmu: głosowanie w jednostce wojskowej. 03.1976. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    Sejm uchwalił nową ordynację wyborczą, zgodnie z którą jedynie Front Jedności Narodowej uprawniony był do ustalania list kandydatów na posłów i radnych rad narodowych.

  • W Warszawie zmarł Witold Doroszewski, językoznawca.

  • W Warszawie urodził się Wojciech Klata, aktor, znany m.in. z filmów „300 mil do nieba”, „Dekalog I” oraz „Korczak”.

  • W Krakowie zmarł Stefan Otwinowski, pisarz, dziennikarz.

  • Jerzy Andrzejewski. Fot. PAP/I. Jarosińska

    Do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu przesłany został przez Jerzego Andrzejewskiego „Memoriał 101”, zwierający protest środowiska twórców przeciwko zmianom w Konstytucji PRL ograniczającym prawa obywatelskie.

  • Kazimierz Rudzki. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Kazimierz Rudzki, aktor, reżyser, pedagog; znany m.in. z filmów „Eroica”, „Jak rozpętałem II wojnę światową” i serialu „Wojna domowa”.

     

  • Stephane Antiga. Fot. PAP/EPA

    W Suresnes urodził się Stephane Antiga, siatkarz francuski, siedmiokrotny mistrz Francji, czterokrotny mistrz Polski, dwukrotny mistrz Hiszpanii, dwukrotny wicemistrz Europy; trener siatkarskiej reprezentacji Polski, którą poprowadził do tytułu mistrzów świata w roku 2014.

  • Urząd Rady Ministrów wydał rozporządzenie o możliwości tworzenia polskich przedstawicielstw firm zagranicznych z udziałem kapitału polonijnego.

  • Zmarł Stanisław Rogalski, inżynier, konstruktor samolotów, m.in. RWD. 

  • Stanisław Stomma. Fot. PAP/C. Słomiński

    Sejm uchwalił poprawki do Konstytucji PRL, wprowadzając zapis o przewodniej roli PZPR i przyjaźni z ZSRS; wszyscy obecni na sali sejmowej posłowie głosowali za przyjęciem zmian, wyjątkiem był Stanisław Stomma, który wstrzymał się od głosu.

  • Józef Wittlin. Fot. NAC

    W Nowym Jorku zmarł Józef Wittlin, poeta, prozaik, tłumacz, współpracownik Radia Wolna Europa, autor powieści „Sól ziemi”.

  • Zofia Stryjeńska. Lata międzywojenne. Fot. NAC

    W Genewie zmarła Zofia Stryjeńska, malarka, graficzka; uważana za jedną z największych polskich artystek w dwudziestoleciu międzywojennym; na Światowej Wystawie w Paryżu w 1925 r. zdobyła cztery Grand Prix za malarstwo ścienne, plakat, tkaninę i ilustrację książkową.

  • Łukasz Palkowski. Fot. PAP/S. Rozpędzik

    W Warszawie urodził się Łukasz Palkowski, reżyser, autor filmów „Rezerwat”, „Bogowie”.

  • W Warszawie urodziła się Natalia Kukulska, piosenkarka, wykonawczyni przebojów „Puszek-okruszek”, „Co powie tata?”, „Niepotrzebny”, „Piosenka światłoczuła”.

  • Muzeum Karola Szymanowskiego w Zakopanem. Fot. PAP/G. Momot

    W zakopiańskiej willi „Atma” otwarto muzeum Karola Szymanowskiego.

  • Premiera filmu „Kazimierz Wielki” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

  • W Stoczni Gdańskiej zwodowano „Caribia Express”, pierwszy kontenerowiec komorowy zbudowany w polskich stoczniach.

  • Gen. Stanisław Kopański. Fot. NAC

    W Londynie zmarł gen. Stanisław Kopański, od kwietnia 1940 r. organizator i dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Syrii i Palestynie, którą dowodził w czasie walk w Libii (Tobruk, Bardia, El Gazala); szef Sztabu Naczelnego Wodza w latach 1943–1947.

  • Por. „Nurt” Eugeniusz G. Kaszyński wita „Ks. Robaka” Mariana Majewskiego. Obok z papierosem por. „Habdank” Jerzy Stefanowski. Fot. Tadeusz Rylski „Ostoja”. Źródło: Stowarzyszenie Pamięci Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury – Nurt” / Wikimedia Commons

    W Londynie zmarł mjr Eugeniusz Kaszyński „Nurt”, cichociemny, w latach 1943–1944 zastępca dowódcy, a następnie dowódca Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” na Kielecczyźnie.

  • Feliks Stamm. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski

    W Warszawie zmarł Feliks Stamm, trener bokserski, wychowawca kilku pokoleń polskich pięściarzy, m.in. takich mistrzów ringu jak Antoni Polus, Jerzy Kulej, Józef Grudzień, Leszek Drogosz, czy Zbigniew Pietrzykowski, prowadził polską reprezentację na siedmiu igrzyskach olimpijskich i czternastokrotnie w zawodach Mistrzostw Europy.

  • Jerzy Pawłowski. Fot. PAP/S. Dąbrowiecki

    Za szpiegostwo „na rzecz jednego z państw NATO” na 25 lat więzienia i przepadek mienia skazany został Jerzy Pawłowski, wybitny szermierz, reprezentant Polski, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata.

  • W Warszawie urodził się Michał Żewłakow, piłkarz, jeden z kilku piłkarzy mających na koncie ponad 100 występów reprezentacji; zawodnik m.in. Polonii Warszawa, Excelsioru Mouscron, Anderlechtu, Olimpiakosu i Legii Warszawa.

  • Na zjeździe w Warszawie ZMS i ZSMW powołały „wspólną organizację młodzieży pracującej” – Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej (ZSMP).

  • Premiera filmu „W środku lata” w reżyserii Feliksa Falka.

  • Zdzisław Najder. Fot. PAP/A. Urbanek

    W wydawanym w Londynie „Tygodniu Polskim” opublikowany został program powstałego w kraju Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.

  • Zygmunt Miłoszewski. Fot. PAP/R. Guz

    W Warszawie urodził się Zygmunt Miłoszewski, pisarz, publicysta, współautor scenariuszy filmowych; autor m.in. powieści „Uwikłanie”, „Ziarno prawdy”, „Gniew”, „Bezcenny”.

  • Prof. Julian Krzyżanowski. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie zmarł prof. Julian Krzyżanowski, historyk literatury, znawca piśmiennictwa polskiego, zwłaszcza staropolskiego i z okresu romantyzmu; autor „Historii literatury polskiej” i „Nauki o literaturze”.

  • W Gdańsku urodziła się Agnieszka Chylińska, wokalistka rockowa, autorka tekstów, znana m.in. z występów w zespole O.N.A.

  • Początek oficjalnej wizyty Edwarda Gierka w RFN, podczas której podpisano kilkanaście porozumień gospodarczych.

  • Juliusz Mieroszewski. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Londynie zmarł Juliusz Mieroszewski, dziennikarz, publicysta, pisarz, korespondent i współpracownik paryskiej „Kultury”.

  • Piotr Jaroszewicz. Fot. PAP/Z. Matuszewski

    W transmitowanym przez radio i telewizję wystąpieniu sejmowym premier Piotr Jaroszewicz przedstawił informację na temat planowanej podwyżki cen detalicznych, która miała wejść w życie 28 czerwca. Ceny mięsa wzrosnąć miały średnio o 69 proc., masła i serów o 50 proc., a cukru o 100 proc.; podwyżka wywołała falę strajków i protestów robotniczych.

  • Czerwiec ’76 w Radomiu - walki uliczne. Źródło: IPN

    W wielu zakładach pracy zorganizowano strajki i demonstracje w związku z ogłoszoną przez rząd podwyżką cen, do największych wystąpień robotniczych doszło w Radomiu, Ursusie i Płocku; społeczne protesty brutalnie stłumiła milicja i Służba Bezpieczeństwa; w całej Polsce aresztowano około 2,5 tys. osób; wieczorem premier Piotr Jaroszewicz odwołał zapowiadane podwyżki cen.

  • W Szczecinku urodził się Paweł Małaszyński, aktor, wystąpił w filmach „Katyń”, „Ciacho”, „Skrzydlate świnie”, „Sęp”, a także w serialach „Oficer”, „Magda M.” i „Tajemnica Twierdzy Szyfrów”.

  • W Warszawie urodziła się Maria Sadowska, wokalistka, reżyserka, kompozytorka, producentka.

  • Na Stadionie X-lecia w Warszawie władze komunistyczne zorganizowały wiec poparcia dla I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

  • Czerwiec '76: władze komunistyczne zorganizowały w Radomiu wiec poparcia dla Edwarda Gierka.

  • W Poznaniu urodził się Szymon Ziółkowski, lekkoatleta, młociarz, złoty medalista olimpijski z Sydney (2000), dwukrotny mistrz świata.

  • Antoni Słonimski. Fot. PAP Archiwum

    W Warszawie zmarł Antoni Słonimski, poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i filmowy; współtwórca grupy poetyckiej Skamander, autor słynnych „Kronik Tygodniowych" publikowanych w przedwojennych „Wiadomościach Literackich"; prezes Związku Literatów Polskich (1956–1959).

  • Radomski Czerwiec 1976: protestujący przed budynkiem KW PZPR. Fot. PAP/CAF

    Pierwsze procesy robotników uczestniczących w czerwcowych protestach w Radomiu i Ursusie.

  • W Montrealu rozpoczęły się XXI Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polscy reprezentanci zdobyli na nich 24 medale, w tym siedem złotych.

  • W Penley w Wielkiej Brytanii zmarł Adam Pragier, działacz PPS, ekonomista, prawnik.

  • Jerzy Andrzejewski. Fot. PAP/I. Jarosińska

    List Jerzego Andrzejewskiego „Do prześladowanych uczestników robotniczego protestu”, napisany w imieniu opozycyjnych pisarzy.

  • Igrzyska Olimpijskie w Montrealu w 1976 r. Mecz siatkówki Polska – ZSRS. Fot. PAP/Z. Matuszewski

    Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu polscy siatkarze zdobyli złoty medal, pokonując w finale zespół ZSRS.

  • Bilety towarowe; pierwsze kartki na cukier wprowadzono w lipcu 1976 r. Były drukowane na wzór bonów towarowych PKO. W późniejszych latach kartki były skromniejsze. Fot. PAP/Reprodukcja/J. Morek

    Władze PRL wprowadziły kartki na cukier. Posiadacze tzw. biletów towarowych mieli prawo do zakupu określonej ilości cukru po dotychczasowych cenach (10,50 zł za kg), pozostała część cukru była dostępna w sprzedaży po cenach komercyjnych (26 zł za kg).

  • Julian Kulski. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Julian Kulski, żołnierz Legionów Polskich, oficer WP, od 1935 r. wiceprezydent Warszawy; po aresztowaniu przez Niemców prezydenta Stefana Starzyńskiego został komisarycznym burmistrzem m. Warszawy, funkcję tę pełnił za zgodą Polskiego Państwa Podziemnego do sierpnia 1944 r.

  • Gen. Roman Abraham. Fot. NAC

    W Warszawie zmarł Roman Abraham, generał WP; w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii i grupy operacyjnej kawalerii.

  • Stanisław Grochowiak. Fot. PAP/CAF/M. Sokołowski

    W Warszawie zmarł Stanisław Grochowiak, poeta, prozaik, dramatopisarz, publicysta.

  • Premiera filmu „Smuga cienia” w reżyserii Andrzeja Wajdy.

  • Polscy biskupi zaapelowali do władz, aby zaniechano wszelkich represji wobec robotników, a także do społeczeństwa, aby przyczyniało się do poprawy trudnej sytuacji ekonomicznej kraju.

  • W Polsce rozpoczęły się manewry wojsk Układu Warszawskiego „Tarcza 76”.

  • Piotr Naimski (L) i Antoni Macierewicz odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności. 2017 r. Fot. PAP/R. Pietruszka

    Antoni Macierewicz, Piotr Naimski i Wojciech Onyszkiewicz opracowali wstępną wersję dokumentu powołującego Komitet Obrony Robotników.

  • W Pyskowicach na Górnym Śląsku urodziła się Agata Buzek, aktorka, modelka; znana m.in. z filmów „Zemsta” oraz „Rewers”, za który w 2010 r. zdobyła statuetkę Orła w kategorii najlepsza główna rola kobieca.

  • Antoni Macierewicz (L) i Jacek Kuroń podczas zebrania członków i współpracowników Komitetu Samoobrony Społecznej KOR. Warszawa 01.1980. Fot. PAP/T. Michalak

    Powstał Komitet Obrony Robotników (KOR), będący reakcją na represje, które w 1976 r. spotkały protestujących robotników z Radomia, Ursusa i Płocka. Głównym celem Komitetu było niesienie pomocy prawnej i finansowej represjonowanym przez peerelowskie władze robotnikom i ich rodzinom.

  • Powołano Centrum Badań Kosmicznych PAN.

  • Ukazał się pierwszy numer „Komunikatu KOR” informujący m.in. o represjach władz komunistycznych wobec uczestników protestów z 25 czerwca 1976 r.

  • Popularna szwedzka grupa ABBA nagrała specjalny koncert dla Telewizji Polskiej. Emisja koncertu w popularnym programie Studio 2, stała się wydarzeniem popkulturowym.

  • Oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice, tzw. gierkówkę.

  • Pomnik Grunwaldzki. Kraków, 1982 r. Fot. PAP/J. Ochoński

    W Krakowie po rekonstrukcji odsłonięty został Pomnik Grunwaldzki, ufundowany w 1910 r. przez Ignacego Paderewskiego, zniszczony przez Niemców w czasie II wojny światowej.

  • Realizacja filmu „Brunet wieczorową porą”: z prawej reżyser Stanisław Bareja, z lewej aktorzy Janina Traczykówna, Krzysztof Kowalewski. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    Premiera filmu „Brunet wieczorową porą” w reżyserii Stanisława Barei.

  • W Warszawie urodził się Michał Zadara, reżyser teatralny, scenarzysta.

  • Zmarł Janusz Grabiański, grafik, plakacista, ilustrator książek dla dzieci, stworzył własny styl techniki akwarelowej.

  • We Władysławowie zmarł Augustyn Necel, pisarz związany z Kaszubami, autor powieści historycznych.

  • W Stanach Zjednoczonych Jimmy Carter wygrał wybory prezydenckie; jego doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego został Zbigniew Brzeziński.

  • W katastrofie kolejowej w Juliance koło Częstochowy zginęło 25 osób, a ponad 60 zostało rannych.

  • Karol Modzelewski. 1981 r. Fot. PAP/W. Kryński

    List otwarty Karola Modzelewskiego do I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

  • Zmarł Konrad Eberhardt, eseista, krytyk filmowy i literacki, tłumacz.

  • Zmarł Tadeusz Kaźmierski, aktor, spiker radiowy, lektor „Fali 56” oraz audycji „Z kraju i ze świata”, brał udział w słuchowiskach, przez wiele lat kierownik i dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie.

  • Premiera filmu „Przepraszam, czy tu biją?” w reżyserii Marka Piwowskiego.

  • Konstanty Ildefons Gałczyński z żoną Natalią. Fot. PAP/CAF

    Zmarła Natalia Gałczyńska, pisarka i tłumaczka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, tłumaczka literatury rosyjskiej, podróżniczka. Żona poety Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.

  • Scena z filmu "07 zgłoś się" - Bronisław Cieślak. Fot. PAP/CAF/W. Rozmysłowicz

    Telewizja Polska wyemitowała pierwszy odcinek serialu kryminalnego „07 zgłoś się” w reżyserii Krzysztofa Szmagiera.

  • Realizacja filmu "Trędowata" w reżyserii Jerzego Hoffmana. Fot. PAP/CAF/A. Hawałej

    Premiera filmu „Trędowata” w reż. Jerzego Hoffmana.

  • W Żywcu urodził się Tomasz Adamek, bokser, zawodowy mistrz świata w wadze półciężkiej i junior ciężkiej.

  • Premiera filmu „Blizna” Krzysztofa Kieślowskiego.

  • W Warszawie zmarł Kazimierz Lisiecki, pedagog, działacz społeczny, współtwórca Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy i Państwowego Zespołu Ognisk Wychowawczych.

  • Krzysztof Stroiński w czasie realizacji serialu „Daleko od szosy”. Fot. PAP/T. Walczak

    Premiera serialu telewizyjnego „Daleko od szosy” w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

  • Huta Katowice. Fot. PAP/CAF/K. Seko

    W obecności najwyższych władz państwowych PRL oraz premiera ZSRS Aleksieja Kosygina odbyła się uroczystość oddania do eksploatacji Huty „Katowice”.

  • W Zrębinie pod Połańcem doszło do jednej z najbardziej wstrząsających zbrodni w okresie PRL. Czterech mieszkańców wsi na oczach kilkudziesięciu sąsiadów zamordowało młode małżeństwo i towarzyszącego im 12-letniego chłopca. Po dokonaniu zbrodni, sprawcy odebrali od świadków przysięgę milczenia.

  • W Warszawie urodził się Piotr Morawski, chemik, himalaista, zdobywca sześciu ośmiotysięczników.

  • W Katowicach urodziła się Anna Kańtoch, pisarka nurtu fantasy, pięciokrotna laureatka Nagrody im. Janusza A. Zajdla.