Kalendarz historyczny
17 października
-
W Wilnie urodził się Henryk Gulbinowicz, kardynał, w latach 1976–2004 arcybiskup metropolita wrocławski.
-
Romuald Traugutt objął urząd dyktatora Powstania Styczniowego; w kwietniu 1864 r. został aresztowany przez władze carskie, skazany na karę śmierci i stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej.
-
W Chicago zmarł Zbigniew Bernolak, jeden z prekursorów polskiego big-beatu, basista, członek zespołów Niebiesko-Czarni, Polanie, Quorum i ABC.
-
W Rząśniku zmarł Ryszard Kowalczyk, działacz opozycji antykomunistycznej, jeden z organizatorów nieudanego zamachu bombowego w budynku Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu w 1971 r. Jego celem mieli być funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa tłumiący protesty w Szczecinie w grudniu 1970.
-
W Warszawie zmarła Maria Kwaśniewska-Maleszewska, lekkoatletka, działaczka Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki (IAAF); w 1936 r. podczas igrzysk olimpijskich w Berlinie zdobyła brązowy medal w rzucie oszczepem.
-
W Gdańsku zmarła Alina Pienkowska, pielęgniarka, działaczka opozycyjna; w latach 70. organizowała Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, w sierpniu 1980 r. była jednym z organizatorów strajku w Stoczni Gdańskiej, a także sygnatariuszem Porozumień Sierpniowych; zasiadała w Senacie II kadencji (1991–93).
-
Weszła w życie nowa Konstytucja RP.
-
Prezydent Aleksander Kwaśniewski desygnował prof. Jerzego Buzka na stanowisko prezesa Rady Ministrów.
-
Sejm uchwalił tzw. Małą Konstytucję – ustawę o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą a wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym.
-
W czasie IV plenum KC PZPR rezygnację ze stanowiska I sekretarza złożył Stanisław Kania.
-
W Rzymie zmarł Jerzy Braun, pisarz, działacz polityczny, w czasie okupacji niemieckiej przedstawiciel Stronnictwa Pracy w Radzie Jedności Narodowej, ostatni Delegat Rządu RP na Kraj; w latach 1948–1956 więziony przez władze komunistyczne.
-
Na stadionie Wembley piłkarska reprezentacja Polski zremisowała z drużyną Anglii 1:1, awansując tym samym po raz pierwszy po II wojnie światowej do finałów mistrzostw świata.
-
W Watykanie papież Paweł VI beatyfikował o. Maksymiliana Kolbego.
-
W Krakowie urodził się Antoni Dudek, politolog, historyk, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej (2011–2016); autor książek „Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990”, „Historia polityczna Polski 1989–2005”, „PRL bez makijażu”, „Instytut. Osobista historia IPN”.
-
W Zakopanem urodził się Maciej Berbeka, himalaista, zdobywca pięciu ośmiotysięczników; zaginął na stokach Broad Peak w Karakorum, po pierwszym zimowym wejściu na jego wierzchołek 5 marca 2013 r.
-
W Warszawie urodził się Adam Michnik, historyk, eseista, publicysta, działacz opozycji antykomunistycznej; członek Komitetu Obrony Robotników; doradca Zarządu Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność” (1980–1981); internowany w stanie wojennym, a następnie więziony; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; od 1989 r. redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”.
-
W Warszawie zmarł Zenon Przesmycki, ps. Miriam, Jan Żagiel, poeta, krytyk literacki, tłumacz, wydawca, jeden z twórców programu Młodej Polski.
-
W Jastrzębiu-Zdroju urodził się Jerzy Cnota, aktor.
-
W stoczni Rotterdamsche w Rotterdamie zwodowano okręt podwodny ORP Sęp.
-
W Drohobyczu urodził się Tadeusz Chciuk-Celt, cichociemny, kurier rządu RP na uchodźstwie; redaktor i zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, ostatni prezes PSL na uchodźstwie.
-
W Warszawie urodził się Juliusz Wiktor Gomulicki, historyk literatury, varsavianista, znawca twórczości Cypriana Norwida; żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego.
-
W Krakowie zmarł Michał Bałucki, komediopisarz, prozaik.
-
W Otyni niedaleko Stanisławowa urodził się Franciszek Wład, generał WP; w kampanii 1939 r. dowódca 14. Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, zmarł w wyniku ran odniesionych w bitwie nad Bzurą 18 wrzenia 1939 r.
-
Urodził się Władysław Bełza, poeta neoromantyczny, piszący w duchu patriotycznym, nazywany piewcą polskości. Publicysta, animator życia kulturalnego, oświatowego i prasowego, współzałożyciel polskiej organizacji oświatowej Macierz Polska.
-
W Oszmianie urodził się Lucjan Żeligowski, generał WP; w czasie I wojny światowej dowódca dywizji w I Korpusie Polskim; podczas wojny polsko-bolszewickiej dowódca Frontu Litewsko-Białoruskiego, później Grupy Operacyjnej; w październiku 1920 r. na czele 1. DP Litewsko-Białoruskiej zajął Wilno i Wileńszczyznę, proklamując utworzenie Litwy Środkowej; Inspektor Armii w Warszawie (1921–1925); minister Spraw Wojskowych (1925–1926); poseł na Sejm (1935–1939); w czasie II wojny światowej członek Rady Narodowej RP w Londynie.
-
W Paryżu zmarł Fryderyk Chopin, kompozytor, pianista; następnego dnia po jego śmierci Cyprian Norwid napisał w nekrologu w „Dzienniku Polskim”: „Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem – świata Obywatel, Fryderyk Chopin, zeszedł z tego świata”; Chopin został pochowany na paryskim cmentarzu Pere-Lachaise, jego siostra, Ludwika Jędrzejewiczowa, zabrała serce kompozytora do Warszawy, gdzie umieszczono je w kościele Świętego Krzyża.
-
W Ostrołęce urodził się Wiktor Gomulicki, poeta, powieściopisarz, eseista, varsavianista, redaktor wielu warszawskich pism.
-
W Warszawie urodził się Władysław Bełza, poeta, autor utworów patriotycznych, m.in. „Katechizmu polskiego dziecka”; współzałożyciel Macierzy Szkolnej i Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza.
-
Po zwycięstwie rewolucji w Belgii i we Francji cesarz Mikołaj I Romanow rozkazał przeprowadzenie mobilizacji w armii Królestwa Polskiego.
-
Urodził się Jakub Hołowacki, ukraiński poeta, badacz galicyjskiego folkloru, profesor Uniwersytetu we Lwowie; wspólnie z Markianem Szaszkewyczem i Iwanem Wahylewyczem założył stowarzyszenie „Ruska Trójca”, dążące do odrodzenia literatury ukraińskiej w Galicji.
-
Początki Starego Teatru w Krakowie: Mateusz Witkowski uzyskał od krakowskiego magistratu zgodę na wystawianie spektakli, które odbywały się w Pałacu Spiskim przy Rynku Głównym.
-
Armia Stanów Zjednoczonych przyjęła kapitulację wojsk brytyjskich rozbitych w bitwie pod Saratogą. Dużą rolę w walkach pod Saratogą odegrał Tadeusz Kościuszko, odpowiedzialny za budowę amerykańskich fortyfikacji.
-
W Dreźnie urodził się przyszły król Polski August III Wettin (1733–1763).
-
W Depenau urodziła się Anna Konstancja Cosel, hrabina, faworyta Augusta II Mocnego, króla Polski i elektora Saksonii; więziona na zamku Stolpen od 1716 r. aż do śmierci w 1765 r.; bohaterka powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego „Hrabina Cosel”, sfilmowanej w 1968 r. przez Jerzego Antczaka, tytułową rolę zagrała w filmie Jadwiga Barańska.
-
Rzeczpospolita i Turcja podpisały pokój w Żurawnie.
-
Wojska szwedzkie wkroczyły do Krakowa.