Kalendarz historyczny
10 lutego
-
Pierwsza masowa deportacja ludności polskiej głównie z kręgów inteligencji, ziemiaństwa, rodzin wojskowych, policyjnych i urzędniczych przeprowadzona przez NKWD; w jej wyniku w głąb Związku Sowieckiego wywieziono około 140 tys. obywateli polskich.
-
W gmachu byłego rosyjskiego Instytutu Maryjskiego przy ul. Wiejskiej w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego.
-
W Krakowie zmarł Stanisław Maria Jankowski, publicysta, dziennikarz i pisarz, współzałożyciel Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. W 2017 został laureatem nagrody honorowej "Świadek Historii" przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej.
-
W Warszawie zmarła Maria Dmochowska, lekarka, uczestniczka Powstania Warszawskiego, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej (2006–2012), posłanka na Sejm X, I i II kadencji, rzecznik prasowy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
-
W Polsce wprowadzono do obiegu banknot o nominale 500 zł z wizerunkiem króla Jana III Sobieskiego.
-
W Rzymie zmarł Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, teolog, filozof, specjalizował się w filozofii nauki; autor kilkuset artykułów o filozofii i stanowisku chrześcijaństwa wobec nauk przyrodniczych; wykładał m.in. w Berkeley, Oxfordzie oraz na katolickich uczelniach w USA i Australii; na stałe pracował na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim im. Jana Pawła II.
-
W Krakowie zmarł Jan Błoński, historyk literatury, wybitny krytyk literacki, tłumacz, uznanie w świecie literackim przyniosły mu jego interpretacje dzieł klasyków XX wieku: Prousta, Becketta, Stanisława Ignacego Witkiewicza. Pisał też o Gombrowiczu, Miłoszu i Mrożku; w 1987 r. w „Tygodniku Powszechnym” ukazał się jego tekst „Biedni Polacy patrzą na getto”, oceniany jako niezwykle ważny dla stosunków polsko-żydowskich.
-
W Turynie rozpoczęły się XX zimowe Igrzyska Olimpijskie. Reprezentanci Polski zdobyli na nich 2 medale: Tomasz Sikora srebrny, a Justyna Kowalczyk brązowy.
-
W Poznaniu zmarł Antoni Czubiński, historyk, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, dyrektor Instytutu Zachodniego.
-
W Warszawie zmarł Józef Ozga-Michalski, działacz ruchu ludowego, polityk, pisarz, żołnierz Batalionów Chłopskich, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.
-
W Warszawie zmarł Andrzej Zakrzewski, historyk, publicysta, polityk, poseł III kadencji Sejmu RP, minister kultury i dziedzictwa narodowego w rządzie Jerzego Buzka.
-
W Warszawie zmarł Tadeusz Trojanowski, zapaśnik, trener, siedmiokrotny mistrz Polski w stylu wolnym, brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Rzymie (1960).
-
16-letni Emil Barchański wraz z grupą uczniów stołecznych szkół średnich oblali farbą i podpalili pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie. Kilka miesięcy później Barchański zginął w niewyjaśnionych okolicznościach.
-
Sejm uchwalił poprawki do Konstytucji PRL, wprowadzając zapis o przewodniej roli PZPR i przyjaźni z ZSRS; wszyscy obecni na sali sejmowej posłowie głosowali za przyjęciem zmian, wyjątkiem był Stanisław Stomma, który wstrzymał się od głosu.
-
W Warszawie w pałacyku Towarzystwa Przyjaciół Sztuki przy ul. Rutkowskiego (obecnie ul. Chmielna) odbył się premierowy spektakl kabaretu Pod Egidą.
-
W Bielsku-Białej urodziła się Renata Przemyk, piosenkarka, aktorka, autorka przebojów „Babę zesłał Bóg”, „Nie ty, to ktoś”.
-
Episkopat Polski wystosował list do premiera Józefa Cyrankiewicza, krytykujący władze PRL za odmowę wydania kard. Stefanowi Wyszyńskiemu paszportu na uroczystości milenijne w Rzymie.
-
W Warszawie zmarł Władysław Broniewski, poeta, tłumacz; żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; współautor biuletynu poetyckiego „Trzy salwy” (1925), będącego manifestem rewolucyjnej poezji; sekretarz redakcji „Wiadomości Literackich” (1925–1936); w latach 30. zaangażowany m.in. w wydawanie komunizującego „Miesięcznika Literackiego”, trafił do więzienia; w czasie II wojny światowej więzień NKWD, następnie w szeregach armii gen. Władysława Andersa; w 1945 r. powrócił do Polski, włączając się w oficjalny nurt życia literackiego; autor utworów „Zagłębie Dąbrowskie”, „Elegia na śmierć Ludwika Waryńskiego”, „Bagnet na broń”, a także poematu „Słowo o Stalinie”.
-
W Młynarach urodził się Maciej Płażyński, polityk, działacz podziemny, członek Ruchu Młodej Polski i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, w latach 1990–96 wojewoda gdański; marszałek Sejmu w latach 1997–2001, poseł i senator RP, współzałożyciel Platformy Obywatelskiej; zginął w 2010 roku w katastrofie pod Smoleńskiem.
-
W Warszawie zmarł Aleksander Osiński, generał-major armii Cesarstwa Rosyjskiego i generał dywizji odrodzonego Wojska Polskiego, senator II RP, prezes Polskiego Czerwonego Krzyża.
-
W Krakowie zmarł Feliks Koneczny, historyk, profesor Uniwersytetu Wileńskiego.
-
Na Bałtyku sowiecki okręt podwodny zatopił niemiecki transportowiec „Steuben”, na którego pokładzie znajdowało się od 3 do 4 tys. osób; obok rannych żołnierzy i personelu medycznego, na statku było około tysiąca cywilnych uchodźców; uratowało się około 300 osób.
-
Przełamanie Wału Pomorskiego przez 1. Armię Wojska Polskiego.
-
Armia Czerwona zajęła Elbląg.
-
W Rzymie zmarł papież Pius XI (Achille Ratti); w latach 1919–1921 nuncjusz apostolski w Polsce; kardynał, arcybiskup Mediolanu; papież od 1922 r.
-
W Wilnie zmarła Zula Pogorzelska, śpiewaczka, aktorka i tancerka, znana m.in. z filmów „Ułani, ułani, chłopcy malowani”, „Romeo i Julcia”.
-
W Katowicach urodził się Tadeusz Strugała, dyrygent, pianista, pedagog; pełnił m.in. funkcję szefa Filharmonii Wrocławskiej (1969–1980), dyrektora naczelnego i artystycznego WOSPR w Katowicach (1975–1976), w latach 1981–1986 był dyrektorem artystycznym i dyrygentem Orkiestry Filharmonii Krakowskiej.
-
W Kożangródku na Polesiu urodził się Janusz Rzeszewski, reżyser filmowy i telewizyjny, autor m.in. filmów „Halo, Szpicbródka”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Lata dwudzieste, lata trzydzieste”.
-
Powstała Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP). Organizacja powstała po fuzji Ligi Obrony Powietrznej Państwa i Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej.
-
W Warszawie urodził się Maciej Gintowt, architekt, współautor projektu katowickiego „Spodka” i hali „Olivia” w Gdańsku.
-
Rozporządzeniem Rady Ministrów Gdynia otrzymała prawa miejskie.
-
W Rzymie podpisany został konkordat pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską.
-
W Warszawie urodził się Symcha Rotem (Szymon Ratajzer), ps. Kazik, żołnierz Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik Powstania w Warszawskim Getcie w 1943 roku i Powstania Warszawskiego w 1944 roku.
-
W Warszawie urodził się Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik.
-
W Pucku odbyły się symboliczne zaślubiny Polski z Bałtykiem; gen. Józef Haller wrzucił w fale pierścień – symbol odzyskania dostępu do morza.
-
W Warszawie zmarł Józef Wolff, wydawca, dziennikarz, redaktor naczelny „Tygodnika Ilustrowanego”.
-
W Hołubiu (obecnie Gołębie) nad Bugiem urodził się Stefan Swieżawski, filozof, tomista, historyk filozofii średniowiecznej i nowożytnej; autor monumentalnej publikacji „Dzieje filozofii europejskiej XV wieku”; także autor nagradzanych „Dziejów europejskich filozofii klasycznej”; przez wiele lat związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.
-
W Krakowie urodził się Zygmunt Wiehler, kompozytor, dyrygent, autor ponad tysiąca piosenek, wśród nich wielu przebojów, m.in. „Ada, to nie wypada” i „Nie kochać w taką noc to grzech”.
-
W Zegrzynku urodził się Jerzy Szaniawski, dramaturg, prozaik, felietonista, autor m.in. sztuki „Dwa teatry” oraz zbioru opowiadań o profesorze Tutce.
-
W Lebiodce koło Lidy urodził się Jerzy Iwanowski, inżynier, działacz polityczny, członek PPS, minister rządów Jędrzeja Moraczewskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, oraz minister spraw zagranicznych Litwy Środkowej, senator II RP.
-
W Warszawie urodził się Karol Beyer, pierwszy zawodowy fotograf warszawski; twórca polskiej fotografii profesjonalnej; numizmatyk.
-
Król Władysław IV nadał prawa miejskie podwarszawskiej Pradze.
-
W Warszawie zmarła Anna Habsburżanka, córka arcyksięcia Karola Habsburga, pierwsza żona Zygmunta III Wazy, matka Władysława IV.
-
Król Kazimierz Jagiellończyk poślubił córkę króla niemieckiego i węgierskiego Albrechta II Habsburga, Elżbietę, zwaną „Rakuszanką”. Para doczekała się trzynaściorga dzieci.