Kalendarz historyczny
28 marca
-
W Łochowie urodził się Stanisław Downarowicz, polityk, działacz PPS, członek Naczelnego Komitetu Narodowego, minister spraw wewnętrznych w rządze Antoniego Ponikowskiego, wojewoda wołyński i poleski, więzień niemieckiego obozu Auschwitz, gdzie zginął.
-
Arcybiskup gnieźnieński Jarosław ze Skotnik dokonał uroczystej konsekracji katedry na Wawelu.
-
Zniesiono nakaz noszenia maseczek w pomieszczeniach zamkniętych z wyjątkiem placówek medycznych i aptek wprowadzonego w Polsce w związku pandemią choroby COVID-2019.
-
W Rzymie zmarł dziennikarz i watykanista Marek Lehnert. Od 1980 do 1984 pracował w polskojęzycznej wersji gazety „L’Osservatore Romano”. Do 1993 roku był watykańskim korespondentem Radia Wolna Europa.
-
W Sopocie zmarł Jan Kaczkowski – ksiądz, jeden z założycieli Puckiego Hospicjum Domowego; autor trzech cieszących się popularnością książek: „Nie ma szału, jest rak”, „Życie na pełnej petardzie” oraz „Grunt pod nogami”, w których dawał świadectwo swojej walki z nieuleczalną chorobą.
-
W Lailly-en-Val zmarła Zofia Romanowiczowa, pisarka i tłumaczka, żołnierz ZWZ, więźniarka niemieckiego obozu Ravensbrueck; od 1945 na emigracji, współtwórczyni wydawnictwa i księgarni Libella w Paryżu, autorka m.in. książek „Baśka i Barbara”, „Próby i zamiary”, „Skrytki”, „Ruchome schody”.
-
W Katowicach zmarł Włodzimierz Reczek, działacz sportowy, polityk, w latach 1952–74 prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej (1981–84), członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (1961–96), działacz PPS i PZPR, poseł na sejm PRL.
-
W Beverly Hills zmarł Billy Wilder, scenarzysta, reżyser i producent filmowy, urodzony w Suchej Beskidzkiej, laureat Oscarów, jeden z największych twórców Hollywood.
-
W Warszawie zmarła Ludwika Nitschowa, rzeźbiarka, autorka m.in. warszawskiego pomnika Syreny.
-
Premiera filmu „Austeria” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.
-
Premiera filmu „Szpital przemienienia” w reżyserii Edwarda Żebrowskiego.
-
Premiera filmu Janusza Kondratiuka „Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę”.
-
Premiera filmu „Pan Wołodyjowski” w reżyserii Jerzego Hoffmana.
-
Marzec '68: podczas wiecu na Uniwersytecie Warszawskim przyjęto „Deklarację Ruchu Studenckiego”, w której młodzież żądała wolności opinii, swobody zrzeszania się, zniesienia cenzury, wprowadzenia jawności życia publicznego, społecznej kontroli własności państwowej oraz przestrzegania konstytucyjnych praw obywatelskich.
-
W Warszawie urodził się Mariusz Treliński, reżyser operowy, teatralny i filmowy; dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego – Opery Narodowej.
-
Powstały zakłady samochodowe w Jelczu.
-
Sejm uchwalił ustawę o ubezpieczeniach państwowych, przekształcającą Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych w Państwowy Zakład Ubezpieczeń.
-
W Poznaniu urodził się Grzegorz Wons, aktor.
-
Premiera filmu „Ostatni etap” w reżyserii Wandy Jakubowskiej.
-
W Bieszczadach pod Baligrodem w zasadzce zorganizowanej przez UPA zginął gen. Karol Świerczewski – działacz komunistyczny, członek WKP(b); w latach 20. i 30. zajmował stanowiska dowódcze w Armii Czerwonej; w 1936 r. pod pseudonimem „generał Walter” dowodził w Hiszpanii XIV Brygadą Międzynarodową; w czasie II wojny światowej był dowódcą 2. Armii Wojska Polskiego (1944–1945); od 1946 r. wiceminister obrony narodowej, odpowiedzialny m.in. za represje wobec żołnierzy Armii Krajowej.
-
Wojska 2 Frontu Białoruskiego zajęły Gdynię; w walkach o miasto uczestniczyła 1. Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte.
-
W Warszawie aresztowany został przez gestapo Janusz Kusociński, lekkoatleta, mistrz olimpijski z 1932 r. w biegu na 10 km; żołnierz wojny obronnej 1939 r.; w czasie okupacji zaangażowany w działalność konspiracyjną; rozstrzelany w Palmirach.
-
W Miechowicach, obecnie dzielnica Bytomia, urodził się Józef Schmidt, lekkoatleta, trójskoczek, zdobywca złotych medali olimpijskich na igrzyskach w Rzymie (1960) i Tokio (1964), dwukrotny mistrz Europy, rekordzista świata.
-
Władze państwowe rozwiązały opozycyjny Obóz Wielkiej Polski, który po przewrocie majowym w 1926 r. założył Roman Dmowski.
-
Weszło w życie rozporządzenie prezydenta Stanisława Wojciechowskiego zmieniające z karmazynu na cynober odcień czerwieni na fladze Rzeczypospolitej Polskiej.
-
W Warszawie urodził się Zbigniew Brzeziński, politolog amerykański, w latach 1977–1981 szef Rady Bezpieczeństwa Narodowego w ekipie prezydenta Jimmy'ego Cartera; odegrał istotną rolę w demontażu i upadku komunizmu w Europie Wschodniej oraz w powstrzymaniu sowieckiej interwencji w Polsce po powstaniu Solidarności.
-
W Warszawie urodził się Tadeusz de Virion, prawnik, dyplomata, uczestnik Powstania Warszawskiego, w latach 1990–93 ambasador RP w Wielkiej Brytanii.
-
W Przemyślu zmarł Józef Pelczar, biskup przemyski, kanonizowany w 2003 r.
-
We Lwowie zmarł Agenor Gołuchowski jr., prawnik, polityk, dyplomata, ambasador Austro-Węgier w Rumunii, w latach 1895–1906 minister spraw zagranicznych Austro-Węgier.
-
W Warszawie zmarł Bronisław Chlebowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; współzałożyciel i prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
-
W Warszawie urodził się Jan Mulak, lekkoatleta, trener, działacz RPPS i PPS, uczestnik Powstania Warszawskiego; współtwórca polskiej reprezentacji lekkoatletycznej, tzw. Wunderteamu; działacz PKOl; senator.
-
W Wilnie urodził się Kajetan Sosnowski, malarz, współzałożyciel Grupy 55.
-
W Nisku nad Sanem urodził się Stanisław Dąbek, pułkownik WP, w czasie kampanii 1939 r. dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża.
-
We Lwowie otwarto gmach teatru, zwanego od nazwiska fundatora, hrabiego Stanisława Skarbka, teatrem skarbkowskim, jeden z największych gmachów teatralnych Europy.
-
W ramach postanowień traktatów rozbiorowych wojska pruskie wkroczyły do Gdańska.
-
Sąd sejmowy skazał na śmierć oskarżonego o ateizm Kazimierza Łyszczyńskiego, szlachcica, autora traktatu „De non existentia Dei”, negującego istnienie Boga; wyrok wykonano na Rynku Starego Miasta w Warszawie.
-
Wojska tatarskie zdobyły Kraków.