29.03.2010. Warszawa (PAP) - We francuskiej miejscowości Lailly-en-Val zmarła Zofia Romanowiczowa, znana pisarka i tłumaczka, czołowa postać polskiej emigracji - poinformowali PAP w poniedziałek bliscy zmarłej. Romanowiczowa miała 87 lat.
Jak powiedział PAP Marek Szypulski, dyrektor Domu Spokojnej Starości Polskiego Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val nieopodal Orleanu (środkowa Francja), gdzie mieszkała ostatnio Zofia Romanowiczowa wraz z mężem, Kazimierzem, śmierć pisarki nastąpiła w niedzielę prawdopodobnie w wyniku wylewu krwi do mózgu. Szypulski poinformował, że zmarła spocznie na cmentarzu wiejskim w pobliżu byłego domu Romanowiczów w Burgundii.
Zofia Romanowiczowa urodziła się w 1922 r. w Radomiu. Podczas okupacji hitlerowskiej była łączniczką AK, po aresztowaniu przez gestapo w 1941 r. przez cztery lata była więziona w obozach koncentracyjnych Ravensbrueck i Neu-Rohlau. Po wojnie wyemigrowała do Włoch, gdzie została asystentką Melchiora Wańkowicza podczas jego pracy nad "Bitwą pod Monte Cassino". Później studiowała romanistykę na Sorbonie i osiadła w Paryżu.
Wraz z razem z mężem - księgarzem i wydawcą Kazimierzem Romanowiczem - w 1946 r. założyli księgarnię i wydawnictwo Libella oraz Galerię Lambert, mieszczące się na paryskiej Wyspie św. Ludwika. Miejsca te, działające do połowy lat 90., były przez pół wieku jednymi z najważniejszych emigracyjnych ośrodków polskiej kultury. Księgarnia Libella była jednym z pierwszych miejsc odwiedzanych przez przyjeżdżających do Paryża Polaków, tam odbywały się promocje książek Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, tam mieli wernisaże Józef Czapski, Tadeusz Kantor i Jan Lebenstein.
Zofia Romanowiczowa w latach powojennych współpracowała z paryską "Kulturą", londyńskimi "Wiadomościami", "Tygodnikiem Powszechnym". Była autorką książek poświęconych przeżyciom obozowym oraz problemom życia na emigracji, takich jak: "Baśka i Barbara" (1956), "Przejście przez Morze Czerwone", "Łagodne oko błękitu" (1968), "Groby Napoleona" (1972), "Na Wyspie" (1984). Zofia Romanowiczowa tłumaczyła także z francuskiego na polski utwory poetów prowansalskich (antologia "Brewiarz miłości", 1963) i "Apokryfy Nowego Testamentu" (1955).
Znalazła się wśród intelektualistów, którzy w 1976 r. podpisali deklarację solidarnościową List 59 (przeciwko zmianom w konstytucji: wpisaniu do niej kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRR). Była członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie i laureatką nagród literackich: im. S. Strońskiego, Fundacji A. Jurzykowskiego, Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie oraz Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1964).
Szymon Łucyk (PAP)
szl/ aszw/ abe/ mow/
