> >

O PORTALU

Portal dzieje.pl to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy.

Więcej

Kalendarz historyczny

8 kwietnia

  • Gen. Stanisław Taczak. Fot. NAC

    W Mieszkowie koło Jarocina urodził się Stanisław Taczak, pierwszy dowódca Powstania Wielkopolskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, generał WP; podczas II wojny światowej więziony w niemieckich obozach jenieckich.

  • Bartosz Głowacki przy zdobytej armacie – fragment obrazu Jana Matejki „Kościuszko pod Racławicami”. Źródło: CBN Polona

    Za zasługi w bitwie pod Racławicami naczelnik insurekcji Tadeusz Kościuszko mianował Bartosza Głowackiego chorążym regimentu grenadierów krakowskich.

  • W Łodzi zmarł Andrzej Adamiak, gitarzysta, wokalista, kompozytor i autor tekstów, lider popularnego zespołu Rezerwat.

  • W Brush Prairie w USA zmarł Janusz Zawodny, ps. Miś, żołnierz Armii Krajowej, historyk, politolog, jeden z najwybitniejszych znawców problematyki katyńskiej, konsultant Rady Bezpieczeństwa Narodowego za prezydentury Jimmy'ego Cartera i Ronalda Reagana.

  • W Warszawie zmarł Ludwik Hass, historyk, działacz polityczny związany z ruchem trockistowskim, autor wielu prac z historii ruchu robotniczego i masonerii.

  • Uroczystości pogrzebowe papieża Jana Pawła II na placu św. Piotra w Watykanie. Fot. PAP/EPA

    W Watykanie odbyły się uroczystości pogrzebowe papieża Jana Pawła II.

  • Andrzej Olechowski. Fot. PAP/M. Bielecki

    Minister spraw zagranicznych RP Andrzej Olechowski złożył w Atenach formalny wniosek o przyjęcie Polski do Unii Europejskiej.

  • W Warszawie zmarł Roman Zimand, historyk literatury, krytyk literacki.

  • Premiera filmu „Seszele” w reżyserii Bogusława Lindy.

  • Obrady członków Komitetu Obywatelskiego Solidarność w ramach przygotowania do czerwcowych wyborów parlamentarnych - m.in. przewodniczący NSZZ „S” Lech Wałęsa (przemawia), Jerzy Kłoczowski (3P), Andrzej Wielowieyski (2P). Warszawa 04.1989. Fot. PAP/PAI/J. Bogacz

    Zgodnie z wolą Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” kierownictwo kampanii wyborczej do parlamentu objął Komitet Obywatelski „Solidarność”.

  • Posiedzenie Senatu I kadencji w Sali Kolumnowej Sejmu. Nz. m.in. marszałek Senatu Andrzej Stelmachowski (w prezydium P), wicemarszałek Józef Ślisz (na 1 planie 2L). Warszawa, 07.1989. Fot. PAP/I. Sobieszczuk

    Weszła w życie tzw. nowela kwietniowa Konstytucji PRL, zakładająca przywrócenie Senatu i urzędu prezydenta.

  • Kazimierz Sabbat. Fot. NAC

    Kazimierz Sabbat zastąpił Edwarda Raczyńskiego na stanowisku prezydenta RP na uchodźstwie.

  • Edward Raczyński. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    Edward Raczyński objął urząd Prezydenta RP na uchodźstwie.

  • Jerzy Pawłowski. Fot. PAP/S. Dąbrowiecki

    Za szpiegostwo „na rzecz jednego z państw NATO” na 25 lat więzienia i przepadek mienia skazany został Jerzy Pawłowski, wybitny szermierz, reprezentant Polski, wielokrotny medalista igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata.

  • Premiera filmu Stanisława Lenartowicza „To ja zabiłem”.

  • Podpisanie Polsko-Radzieckiego Układu o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej, przedłużającego porozumienie zawarte w 1945 r. na następne 20 lat.

  • Premiera filmu „Król Maciuś I” w reżyserii Wandy Jakubowskiej.

  • Waldemar "Major" Fydrych podczas happeningu "Karnawał żebraczy". Wrocław, 22.02.1990. Fot. PAP/CAF/A. Hawałej

    W Toruniu urodził się Waldemar Fydrych „Major”, organizator masowych happeningów, działacz „Ruchu na Rzecz Nowej Kultury”, współtwórca Pomarańczowej Alternatywy.

  • Sławomira Łozińska. Fot. PAP/I. Radkiewicz

    W Warszawie urodziła się Sławomira Łozińska, aktorka, znana min. z ról Bronki w serialu „Daleko od szosy”, Justyny w „Granicy” oraz serialu „W labiryncie”.

  • W Londynie zmarł Wacław Niżyński, wybitny rosyjski tancerz i choreograf polskiego pochodzenia.

  • W Malborku urodził się Grzegorz Lato, piłkarz, trzykrotny uczestnik finałów Mistrzostw Świata; w 1974 r. król strzelców mundialu w RFN, na którym Polska zajęła trzecie miejsce; srebrny medalista mistrzostw świata w 1982 roku, złoty i srebrny medalista olimpijski; w latach 2008–2012 prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej.

  • Powojenna Gdynia. 09.1945. Fot. PAP/CAF

    W Gdyni odbyły się zaślubiny Polski z morzem żołnierzy 1. Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte.

  • Pomnik Ofiar Rzezi Wołyńskiej w Warszawie. Fot. PAP/P. Supernak

    Zbrodnia wołyńska: w kolonii Brzezina w powiecie Sarny ukraińscy nacjonaliści zamordowali około 130 Polaków – oddziałami UPA dowodził Iwan Łytwyńczuk „Dubowyj”.

  • Gen. Mariusz Zaruski. Fot. NAC

    W sowieckim więzieniu w Chersoniu na Ukrainie zmarł Mariusz Zaruski, generał WP, twórca Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, pionier polskiego żeglarstwa; w latach 1914–1917 żołnierz 1. Pułku Ułanów Legionów, następnie adiutant Józefa Piłsudskiego i prezydenta Stanisława Wojciechowskiego; po wybuchu II wojny światowej aresztowany we Lwowie przez NKWD.

  • ORP Orzeł. Fot. PAP/CAF/Archiwum

    ORP „Orzeł” zatopił niemiecki statek „Rio de Janeiro”, przewożący niemiecki desant do Norwegii.

  • Władysław Skoczylas. Źródło: NAC

    W Warszawie zmarł Władysław Skoczylas, grafik, drzeworytnik, malarz, rzeźbiarz, autor m.in. „Pochodu zbójników”, „Teki zbójnickiej” i „Teki podhalańskiej”.

  • W Warszawie urodziła się Teresa Iżewska, aktorka, niezapomniana „Stokrotka” z filmu Andrzeja Wajdy „Kanał”, pamiętana także z ról w filmach „Baza ludzi umarłych”, „Nafta”.

  • Kazimierz Szołoch. Źródło: IPN

    W Raciborowicach koło Hrubieszowa urodził się Kazimierz Szołoch, jeden z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej w grudniu 1970 r., uczestnik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, członek Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, współpracownik Komitetu Samoobrony Społecznej KOR i Konfederacji Polski Niepodległej. Uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., działacz NSZZ „Solidarność”.

  • W Sosnowcu urodził się Jerzy Przeździecki, prozaik, dramatopisarz, scenarzysta filmowy.

  • W Kończycach pod Krakowem urodził się Józef Nowak, aktor, wykonawca piosenek, wystąpił m.in. w filmach „Celuloza”, „Drugi brzeg”, „Westerplatte”, „Hasło Korn”, „Hydrozagadka”, „Wiosna panie sierżancie”, a także w serialu „Dom”.

  • Jerzy Passendorfer. Fot. PAP/ADM/CAF/W. Rozmysłowicz

    W Wilnie urodził się Jerzy Passendorfer, reżyser, scenarzysta; twórca filmów „Zamach”, „Ostatnie dni”, „Kierunek Berlin”, „Barwy walki” oraz serialu „Janosik”.

  • Akademia Górnicza w Krakowie. 1932 r. Fot. NAC

    Uchwałą Rady Ministrów powołano Akademię Górniczą w Krakowie.

  • Lucjan Rydel. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja

    W Krakowie zmarł Lucjan Rydel, poeta, dramatopisarz, tłumacz, czołowy przedstawiciel literackiego nurtu Młodej Polski, autor jasełek „Betlejem polskie”, baśni „Zaczarowane koło” i trylogii scenicznej „Zygmunt August”.

  • Helena Modrzejewska. Fot. NAC

    W Newport Beach na Bay Island w stanie Kalifornia zmarła Helena Modrzejewska, jedna z najwybitniejszych polskich aktorek; za jej najwybitniejsze kreacje uznaje się m.in. szekspirowskie role Ofelii, Julii i Lady Makbet.

  • W Przemyślu urodził się Tadeusz Kondrat, aktor filmowy i teatralny, znany m.in. z ról w filmach „Celuloza”, „Kwiecień”, „Gdzie jest trzeci król?”, „Sanatorium pod Klepsydrą” oraz roli Belzebuba w telewizyjnej adaptacji „Igraszek z diabłem” Jana Drdy.

  • Jan Żabiński. Fot. PAP/CAF

    W Warszawie urodził się Jan Żabiński, zoolog, fizjolog, organizator i dyrektor Ogrodu Zoologicznego w Warszawie. W czasie II wojny światowej żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; wraz z żoną Antoniną, na terenie ogrodu zoologicznego ukrywał Żydów z warszawskiego getta; uhonorowany medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

  • W Łodzi urodził się Witold Wandurski, poeta, pisarz, dramaturg, działacz komunistyczny, rozstrzelany w ZSRS w 1934 roku.

  • W Warszawie urodził się Zygmunt Drzewiecki, pianista, pedagog, jeden z twórców Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, czterokrotny przewodniczący jury, profesor PWSM w Warszawie.

  • We Lwowie urodził się Julian Zborowski, etnograf, językoznawca, wieloletni dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

  • „Wojsko rosyjskie otwiera ogień do manifestantów na Placu Zamkowym, 8 kwietnia 1861 roku”. Tony Robert-Fleury. Źródło: Wikimedia Commons

    Patriotyczna manifestacja na placu Zamkowym w Warszawie została krwawo rozpędzona przez rosyjskie wojsko, które strzelało do bezbronnych ludzi. Zginęło co najmniej 200 osób, 500 zostało rannych.

  • Józef Weyssenhoff. Fot. NAC

    W majątku Kolano na Podlasiu urodził się Józef Weyssenhoff, pisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca; autor powieści „Soból i panna”.

  • Jan Styka. Fot. NAC

    We Lwowie urodził się Jan Styka, malarz, uczeń Jana Matejki; autor obrazów o tematyce batalistycznej i patriotycznej, m.in.  – wspólnie z Wojciechem Kossakiem – „Panoramy Racławickiej”, przedstawiającej polsko-rosyjską bitwę pod Racławicami w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej, „Panoramy siedmiogrodzkiej” oraz religijnej panoramy „Golgota”.

  • W Poznaniu-Chwaliszewie urodził się Karol Libelt, działacz społeczny i polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego, i Wiosny Ludów, przywódca Koła Polskiego w parlamencie pruskim, współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

  • Zygmunt I Stary - cykl Jana Matejki „Poczet królów i książąt polskich”. Fot. PAP/Reprodukcja

    W Krakowie król Zygmunt I Stary i Albrecht Hohenzollern podpisali traktat, na mocy którego książę Albrecht, uznając się lennikiem króla polskiego, został dziedzicznym władcą w Prusach; traktat poświadczał uznanie przez Polskę sekularyzacji zakonu krzyżackiego na terenie Prus i powstałego na tym obszarze państwa protestanckiego.