Ambasador RP na Litwie Urszula Doroszewska i attache wojskowy ppłk Piotr Sadyś w towarzystwie harcerzy wileńskich złożyli w piątek kwiaty na grobie por. Sergiusza Kościałkowskiego. Był ostatnim polskim żołnierzem, którego szczątki spoczęły na wileńskiej Rossie.
1 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Kościałkowski, pseudonim Fakir, poległ w potyczce z NKWD pod Raubiszkami 4 lutego 1945 roku. W czasie okupacji niemieckiej należał do Egzekutywy wileńskiej Armii Krajowej. Sergiusz Piasecki, znany pisarz i żołnierz, przygody swoje i Kościałkowskiego opisał w powieści "Dla honoru organizacji".
W rozmowie z dziennikarzami ambasador Doroszewska wspomniała, że inicjatorem ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w 2010 roku był śp. prezydent Lech Kaczyński, który w ten sposób chciał oddać im hołd. "To spowodowało taki powrót do świadomości, chociaż we wspomnieniach wielu osób przewijał się moment o tych, którzy polegli po wojnie, którzy byli wywiezieni, zapomniani, gdzieś zginęli bez śladu" - mówiła ambasador.
Zaznaczyła, że przywracanie pamięci o Żołnierzach Wyklętych na Wileńszczyźnie jest bardzo ważne, gdyż przez wiele lat pamięć o nich była zakazana. "Ważne, by każdy zmarły był znany z nazwiska, był pochowany pod krzyżem, by pamięć o nim przetrwała" - podkreśliła Doroszewska. Przypomniała, że Instytut Pamięci Narodowej przy wsparciu polskiej placówki dyplomatycznej, społeczności polskiej na Litwie i władz litewskich od kilku lat prowadzi poszukiwania grobów Żołnierzy Wyklętych i AK-owców.
Piątkowe złożenie kwiatów na Rossie zapoczątkowało na Litwie kilkudniowe obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
W niedzielę w Wilnie odbędzie się piąta edycja Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych "Tropem Wilczym". W tym roku, tak jak w latach poprzednich, można będzie pobiec trasą 1963 metrów symbolizującą rok śmierci ostatniego Niezłomnego, który poległ w walce czynnej, Józefa Franczaka, pseudonim Lalek. Zostaną przygotowane też trasy pięciu i dziesięciu kilometrów, a także trasa dla biegaczy narciarskich.
Od kilku lat Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Wilnie jest organizowany m.in. przy wparciu żołnierzy wojska litewskiego. "Jest to bardzo pozytywny symbol, łączący historię obu narodów, zwłaszcza, że Litwini również mają swoich Żołnierzy Wyklętych" - powiedział kierownik wydziału konsularnego ambasady RP w Wilnie Marcin Zieniewicz.
W poniedziałek obchody zakończy w polskiej ambasadzie w Wilnie pokaz filmu "Milczące Pokolenie" z udziałem reżysera Pawła Domańskiego. Będzie to litewska premiera tego dokumentu, kręconego w Wilnie i powstałego przy zaangażowaniu Instytutu Polskiego w stolicy Litwy.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ cyk/ ap/