Epoka nowożytna

Towarzystwo Naukowe Płockie (TNP) udostępniło w wersji cyfrowej siedem starodruków z XVI w. Należą one do najstarszej i zarazem najcenniejszej części księgozbioru tamtejszej Biblioteki im. Zielińskich. Przed digitalizacją cztery zabytkowe księgi poddano konserwacji.

Marszałek Sejmu Marek Kuchciński w sobotę wziął udział w otwarciu w Wilnie wystawy pt. „Lublin – miasto unii Litwy i Polski”, w której czołowe miejsce zajmuje obraz Jan Matejki „Unia Lubelska”. Ekspozycja jest elementem litewskich obchodów rocznicy zawarcia przed 450 laty sojuszu z Polską.

Zakończono konserwację XVIII-wiecznych polichromii w krypcie kościoła oo. Pijarów w Krakowie. Malowidła – przedstawiające sceny męki Chrystusa – były zakryte tynkami i niewidoczne przez ostatnie 150 lat.

Ponad 250 rekonstruktorów z kilku krajów Europy zainscenizuje w sobotę w Twierdzy Wisłoujście bitwę nawiązującą do potyczek, do których doszło tu w 1577 r. W Twierdzy odbędzie się też koncert muzyki dawnej, czynne również będą m.in. warsztaty rzemieślnicze.

Unia Lubelska to jeden z najważniejszych momentów w polskiej historii. Została zawarta 1 lipca 1569 roku, tworząc fundament pod Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Wspólne państwo Polaków i Litwinów trwało przez ponad dwa wieki – aż do czasu, kiedy zniknęło z mapy Europy po rozbiorach w 1795 roku. Kopia konserwatorska Unii Lubelskiej będzie jednym z najważniejszych eksponatów Muzeum Historii Polski. Film opowiada o kulisach powstania oryginalnego dokumentu i jego burzliwej historii. Mówi o tym, jak dużym wyzwaniem było stworzenie kopii, która miała dorównać oryginałowi. Twórcy odkrywają sekrety pracy kopistów. Rozmawiają też z archiwistami, którzy chronią najcenniejsze polskie dokumenty.

Powstanie Unii Lubelskiej to kompromis polityczny dalece wyprzedzający swoja epokę, zawarty poprzez negocjacje i argumentację - napisał premier Mateusz Morawiecki w liście z okazji otwarcia ekspozycji aktu Unii Lubelskiej 1569 r. w Archiwum Głównym Akt Dawnych.

Na unię Polski i Litwy każdy z partnerów miał inne pomysły. Z perspektywy Krakowa unia była wynikiem starań koronnego obozu egzekucyjnego, natomiast z perspektywy Wilna unię zawarto głównie z celu obrony Litwy przed agresją Moskwy – mówi PAP historyk prawa prof. Andrzej Zakrzewski z UW.

450 lat temu, 1 lipca 1569 r., senatorowie oraz posłowie Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego potwierdzili i uroczyście zaprzysięgli Unię Lubelską. Akt deklarował m.in.: „Iż już Krolestwo polskie i Wielgie Księstwo litewskie jest jedno nierozdzielne i nierożne ciało, a także nierożna ale jedna a spolna Rzeczpospolita, ktora się z dwu państw i narodow w jeden lud zniosła i spoiła”.

Unia Lubelska to epokowe wydarzenie będące świadectwem głębokiej mądrości politycznej, dziedzictwem wolności, demokracji, parlamentaryzmu – mówili w niedzielę w Lublinie uczestnicy debaty zorganizowanej z okazji 450. rocznicy zawarcia Unii Lubelskiej.