Senat Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szczególnym znaczeniu Szarych Szeregów dla losów Polski i II wojny światowej, oddaje hołd wszystkim ich członkom - zaznaczono w przyjętej w czwartek uchwale.
W nocy z 29 na 30 marca 1943 r. oddział partyzancki „Jędrusie” rozbił areszt w Mielcu i uwolnił 180 osób. Ważny był efekt psychologiczny, że w środku silnie obsadzonego przez Niemców miasta partyzanci uwolnili ludzi – ocenił historyk IPN dr Mirosław Surdyk.
Na fasadzie Pałacu Prezydenckiego wyświetlono iluminację z okazji 80. rocznicy Akcji pod Arsenałem; na fotografiach widać twarze Jana Bytnara „Rudego”, Macieja Dawidowskiego „Alka”, Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” - poinformowała w niedzielę Kancelaria Prezydenta.
Złożeniem wieńców na Grobie Nieznanego Żołnierza oraz przed pomnikiem w miejscu wydarzeń z 26 marca 1943 r. harcerze i kombatanci uczcili w niedzielę 80. rocznicę Akcji pod Arsenałem. „Braterstwo, zdecydowało, że akcja pod Arsenałem miała miejsce wbrew wszystkiemu” – mówił harcmistrz Karol Siergiej.
„Meksyk II” – odbicie Jana Bytnara „Rudego” pod Arsenałem – był perfekcyjnie zrealizowaną akcją bojową AK. Dla harcerzy Grup Szturmowych wielkie znaczenie psychologiczne miało uwolnienie kolegi i dowódcy z rąk gestapowskich oprawców – mówi PAP historyk dr hab. Tadeusz Paweł Rutkowski z Wydziału Historii UW.
„Akcja pod Arsenałem” w reż. Jana Łomnickiego oraz „Kamienie na szaniec” w reż. Roberta Glińskiego – to w tych filmach można zobaczyć kinowe interpretacje wydarzeń, jakie rozegrały się w Warszawie w marcu 1943 r.
80 lat temu, 26 marca 1943 r., u zbiegu ul. Długiej i Bielańskiej w Warszawie, w pobliżu budynku Arsenału, członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów pod dowództwem Stanisława Broniewskiego „Orszy” przeprowadzili akcję odbicia z rąk gestapo Janka Bytnara „Rudego”. Przeszła ona do historii jako Akcja pod Arsenałem.
Głównym celem sił zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego było przygotowanie do powstania, które miało wybuchnąć w momencie załamywania się potęgi Niemiec. Do tego czasu Związek Walki Zbrojnej i Armia Krajowa ograniczały swoje działania do operacji wymierzonych w niemiecki aparat terroru i machinę wojenną.
Pisząc książkę „Kamienie na szaniec”, Aleksander Kamiński wystawił uczestnikom akcji „Meksyk II” pomnik, który ich unieśmiertelnił. Dziś chyba nie ma nikogo, kto nie słyszałby o „Rudym”, „Zośce” i ich przyjaciołach – mówi PAP Rafał Brodacki, historyk z Muzeum Powstania Warszawskiego.
O ile zachowanych dokumentów Szarych Szeregów jest całkiem sporo, tak o samej Akcji pod Arsenałem pozostało proporcjonalnie mniej i, co ważne, nie wszystkie były dostępne w momencie powstawania pomnikowych publikacji jej poświęconych – mówi PAP dyrektor Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak.