Wywiady

Dr hab. G. Bębnik: III Powstanie Śląskie było właściwie niewypowiedzianą wojną polsko-niemiecką

III Powstanie Śląśkie było właściwie, jak ujął to prof. Ryszard Kaczmarek, niewypowiedzianą wojną polsko-niemiecką. Obydwa państwa niemalże otwarcie angażowały tu swe zasoby militarne przy werbalnym trzymaniu się z dala od całego konfliktu i pozostawianiu jego rozstrzygnięcia w rękach miejscowej ludności – mówi PAP historyk dr hab. Grzegorz Bębnik z katowickiego IPN.

Dr hab. C. Leszczyńska: gospodarka Górnego Śląska wzmocniła Polskę

Wpływ potencjału Śląska na sytuację gospodarczą i społeczną odrodzonej Polski był niezwykle istotny. Polska międzywojenna bez Górnego Śląska byłaby gospodarczo dużo słabsza, możliwości inwestycyjne, rozwojowe byłyby znacznie skromniejsze – mówi PAP dr hab. Cecylia Leszczyńska, historyk gospodarki z UW, współautorka wydanego przez Muzeum Historii Polski zbioru studiów „Powstania Śląskie. Polityka, historia, pamięć”.

Dr G. Wołk: komuniści w 1986 r. chcieli szybkiego osądzenia liderów KPN

W trakcie ekspresowego procesu posunięto się m.in. do fałszowania dowodów przez funkcjonariuszy SB. Część zasiadających na ławie oskarżonych zapadła poważnie na zdrowiu. Same wyroki okazały się relatywnie niskie – mówi PAP historyk dr Grzegorz Wołk z IPN. 35 lat temu, 22 kwietnia 1986 r., komunistyczny sąd ogłosił wyrok w drugim procesie przywódców Konfederacji Polski Niepodległej.

Dr hab. M. Gałęzowski: wielu Żydów poczuwało się do spełniania obowiązków wobec kraju, który uznawali za ojczyznę

Często zupełnie nie zastanawiali się nad swoją tożsamością, bo za naturalne uznawali łączenie wyznania mojżeszowego, poczucie, że są Żydami, z przynależnością do narodu polskiego – mówi PAP dr hab. Marek Gałęzowski z IPN i Uczelni Łazarskiego, autor książki „Żydzi walczący o Polskę. Zapomniani obrońcy Rzeczpospolitej”.

Dr R. Spałek: historycy nie mogą oddawać pola publicystom historycznym

Przynależny badaczom dystans, sceptycyzm i intelektualna uczciwość nie powinny prowadzić do uchylania się od formułowania komunikatów i prostych przekazów internetowych. O obrazie przeszłości bowiem dziś decyduje YouTube, Facebook i Twitter, gdzie historia nie służy poznaniu, lecz jest rozrywką – mówi PAP historyk dr Robert Spałek z IPN.

Prof. P. Skibiński: tradycja grobów wielkanocnych jako wyraz nastrojów społeczno-politycznych Polaków zaczęła się odradzać w stanie wojennym

Tradycja grobów wielkanocnych jako wyraz nastrojów społeczno-politycznych Polaków zaczęła się odradzać w stanie wojennym. Później wyraźne były akcenty po zabójstwie ks. Popiełuszki: np. Jerzy Kalina w 1985 r., w Wielkanoc po morderstwie na kapłanie, w jego parafialnym kościele umieścił postać Chrystusa zawiniętego ściśle w całun, porzuconego w brzozowym lesie.

Dr hab. A. Zawistowski: choć władze PRL zwalczały pomysł kartek na mięso, on powracał

Choć władze PRL zwalczały pomysł kartek na mięso, on powracał. Zanim pojawił się wśród gdańskich 21 postulatów, zgłoszono go podczas strajków w lipcu 1980 r. na Lubelszczyźnie. W sierpniu 1980 r. żądanie kartek na mięso stało się niemal tak samo ważne jak żądanie samorządnych związków zawodowych, wolnych sobót czy podwyżek płac – mówi PAP dr hab. Andrzej Zawistowski, historyk z SGH oraz Instytutu Pileckiego. 40 lat temu, 1 kwietnia 1981 r., weszła w życie decyzja o sprzedaży mięsa na kartki.

Prof. K. Kawalec: pokój ryski był rezultatem stosunku sił bolszewików i Polski

Podpisanie pokoju na pewno było oznaką stabilizacji państwa; poczucie ulgi po zamknięciu wyczerpującej, grożącej jego istnieniu wojny było zrozumiałe – mówi PAP prof. Krzysztof Kawalec, historyk z Uniwersytetu Wrocławskiego i Instytutu Pamięci Narodowej.

Prof. J. Kłaczkow: Traktat ryski chronił nas przed Sowietami przez niemal 20 lat

Traktat ryski, mimo że spotykał się z różnymi ocenami, chronił nas przed Sowietami przez niemal 20 lat – mówi PAP prof. Jarosław Kłaczkow, historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Prof. W. Mędrzecki: nastroje w Polsce nigdy nie były tak dobre jak w 1921 r.

Przy bardzo złożonej sytuacji wewnętrznej wypracowanie kompromisu ustrojowego z 1921 r. było wielkim sukcesem całej elity politycznej. Chyba nigdy przedtem ani potem nastroje w Polsce nie były tak dobre – mówi PAP prof. Włodzimierz Mędrzecki, historyk z Instytutu Historii PAN.