Wywiady

Był wielkim patriotą, zawołanym i uznanym wojskowym. Nie był jednak politykiem, strategiem politycznym. Ale miał swoje poglądy, które były bliskie ideom obozu narodowego – mówi PAP prof. Przemysław Waingertner, historyk z Uniwersytetu Łódzkiego. 145 lat temu, 13 sierpnia 1873 r., w Jurczycach koło Krakowa urodził się Józef Haller.

Styl w znaczeniu zbliżenia do ludzi, otwarcia i rezygnacji z feudalnej celebry został określony przez Jana XXIII i Pawła VI. Trudno sobie wyobrazić, żeby którykolwiek z ich następców zdecydował się na powrót do dawnego papiestwa – mówi PAP historyk Kościoła Tomasz Wiścicki. 40 lat temu, 6 sierpnia 1978 r., w Castel Gandolfo zmarł papież Paweł VI.

Kamienica przy ul. Próżnej 14 będzie naszym miejscem na ziemi, które szybko wypełnimy kulturą żydowską. Mam nadzieję, że stamtąd nikt już nas nie wyrzuci – mówi PAP Gołda Tencer, dyrektor Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskiej w Warszawie.

Zwycięstwo w bitwie nad Marną pozwoliłoby Niemcom zawrzeć korzystne zawieszenie broni. Celem było ponowne wyjście w stronę Paryża i bezpośrednie zagrożenie stolicy Francji – mówi PAP dr Jarosław Centek, historyk wojskowości z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. 100 lat temu, 6 sierpnia 1918 r., zakończyła się druga bitwa nad Marną podczas I wojny światowej.

To, co się działo na Ochocie w sierpniu 1944 r., było spektaklem szaleństwa. Coś, co dzisiaj nie mieści się nam w głowie, wtedy też wykraczało poza percepcję ludzi. Często świadkowie rzezi opisują, że czuli się wówczas tak, jakby oglądali koszmarny film – mówi PAP Katarzyna Utracka, historyk, zastępca kierownika Pracowni Historycznej Muzeum Powstania Warszawskiego.

Większość nauczycieli czuje, że w naszym kraju historia nie jest zwykłym przedmiotem szkolnym, że w społeczeństwie jest większe niż w innych krajach uwrażliwienie na sprawy przeszłości – mówi PAP prof. Jolanta Choińska-Mika, historyk, prorektor ds. studentów i jakości kształcenia Uniwersytetu Warszawskiego.

Tacy ludzie jak Wałęsa, Geremek, Mazowiecki i Michnik w planach Jaruzelskiego mogli wrócić do polityki i trafić do parlamentu, ale nie pod szyldem dawnej „Solidarności” – mówi PAP prof. Antoni Dudek, historyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. 30 lat temu, 21 lipca 1988 r., mecenas Władysław Siła-Nowicki dostarczył szefowi MSW, gen. Czesławowi Kiszczakowi, poufny list Lecha Wałęsy zawierający zgodę na podjęcie rozmów politycznych. Był to początek drogi do spotkań w Magdalence i okrągłego stołu.

Gdy zbudujemy archiwum cyfrowe dotyczące historii Polski XX w., Instytut stanie się miejscem badań nad II wojną światową; nasza przeszłość może być fascynująca dla zachodnich badaczy - powiedział PAP p.o. dyrektora Instytutu Solidarności i Męstwa Wojciech Kozłowski.

Niewątpliwie widać ciągłość między obyczajem i systemem parlamentarnym I RP a sytuacją obecną. Kultura polityczna dojrzewa długo, nie latami, lecz pokoleniami – mówi PAP prof. Wojciech Fałkowski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.

Bardzo prawdopodobne, że po 1945 r. czołowym funkcjonariuszem reżimu komunistycznego stałby się Marceli Nowotko. Ważną pozycję zajął przecież ostatni konspiracyjny przywódca PPR, Władysław Gomułka – mówi PAP dr Piotr Gontarczyk z Biura Badań Historycznych IPN. 125 lat temu, 8 lipca 1893 r., urodził się Marceli Nowotko, pierwszy przywódca stworzonej na rozkaz Stalina Polskiej Partii Robotniczej.