Budowa niepodległego państwa

100 lat temu, 10 lutego 1919 r., w Warszawie rozpoczęło się inauguracyjne posiedzenie Sejmu Ustawodawczego. W wygłoszonym orędziu Naczelnik Państwa Józef Piłsudski stwierdził: „Dzisiaj mamy wielkie święto narodu, święto radości po długiej ciężkiej nocy cierpień. W tej godzinie wielkiego serc polskich bicia czuję się szczęśliwym, że przypadł mi zaszczyt otwierać Sejm polski, który znowu będzie domu swego ojczystego jedynym panem i gospodarzem”.

Sejm Ustawodawczy stworzył fundamenty nowoczesnej demokracji polskiej, a także zmienił status społeczny jej obywateli - powiedział w Sejmie podczas uroczystości z okazji 100-lecia Sejmu Ustawodawczego marszałek Sejmu Marek Kuchciński.

Archiwa to źródło pamięci o naszych dziejach. To zapis życia pokoleń Polaków, to wreszcie wartość instytucjonalna, fundament i źródło ciągłości suwerennej Rzeczpospolitej - napisał prezydent Andrzej Duda do uczestników czwartkowej Gali Archiwisty na Zamku Królewskim w Warszawie.

Archiwa muszą się otworzyć na zewnątrz. Musimy pokazać, po co jesteśmy, co mamy w swoich zasobach i jak można z nich korzystać – mówi PAP dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.

Poczta Polska wyemitowała okolicznościowe znaczki z okazji 100-lecia Sejmu Ustawodawczego, Najwyższej Izby Kontroli, archiwów państwowych, Polskiego Czerwonego Krzyża, ordynariatu polowego oraz służby więziennej – informuje narodowy operator pocztowy.

Niełatwo jest opisać proces odrodzenia państwa: wszak to suma czynników trudnych niekiedy do ustalenia, w których niemałą rolę ma także szczęście. Problem powstaje jednak wtedy, gdy uznajemy go raczej za efekt ambicji politycznych grupy elit, a nie ukoronowanie wytrwałych dążeń kilku pokoleń. Dlatego książka Jochena Böhlera, poświęcona odzyskaniu niepodległości przez nasz kraj, nie będzie dla polskiego czytelnika lekturą łatwą.

5 lutego z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy w warszawskiej katedrze polowej WP rozpoczną się uroczystości setnej rocznicy powołania biskupstwa polowego w Polsce. Mszy św. o godz. 10.00 będzie przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio, a kazanie wygłosi prymas Polski abp Wojciech Polak.

100 lat temu, 26 stycznia 1919 r., o ósmej rano rozpoczęły się pierwsze w polskiej historii powszechne wybory parlamentarne. Ich stawką był nie tylko ustrój odrodzonej Polski, lecz i pozycja państwa na arenie międzynarodowej. Głosowanie poprzedziła zacięta kampania wyborcza.

W Europie tliły się jeszcze zgliszcza Wielkiej Wojny, a w Paryżu przygotowywano się do konferencji pokojowej, mającej ustanowić nowy porządek na całym kontynencie. Na wschodzie bolszewicy nieśli pochodnie rewolucji, która swoją brutalnością miała przyćmić wszystko, co do tej pory znano. Ziemie polskie jeszcze kilka lat musiały czekać na zbawienny spokój, niezbędny dla budowy niepodległego państwa. Ale nie zważając na przeciwności, już w listopadzie 1918 r. w Warszawie podjęto decyzję o pierwszych wolnych wyborach powszechnych w II RP. Ich datę wyznaczono na 26 stycznia 1919 r.

Po wiekowej niewoli należało stworzyć państwo. Rozpoczęła się wielka praca polegająca na sklejaniu trzech zaborów – powiedział prezes IPN dr Jarosław Szarek podczas otwarcia kolejnej debaty belwederskiej: „Kształtowanie się ośrodków władzy – listopad 1918–luty 1919”.