Lata 1921-1926

Prof. G. Nowik: w trakcie prac nad Konstytucją marcową rozważano trzy modele

W trakcie prac nad kształtem Konstytucji marcowej rozważano trzy modele. Zastanawiano się nad amerykańskim, ludowym oraz francuskim modelem parlamentaryzmu – wskazał w trakcie debaty poświęconej Konstytucji marcowej prof. Grzegorz Nowik, historyk i zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.

Prof. W. Mędrzecki: nastroje w Polsce nigdy nie były tak dobre jak w 1921 r.

Przy bardzo złożonej sytuacji wewnętrznej wypracowanie kompromisu ustrojowego z 1921 r. było wielkim sukcesem całej elity politycznej. Chyba nigdy przedtem ani potem nastroje w Polsce nie były tak dobre – mówi PAP prof. Włodzimierz Mędrzecki, historyk z Instytutu Historii PAN.

100 lat temu uchwalono Konstytucję marcową

100 lat temu, 17 marca 1921 r., Sejm Ustawodawczy po dwóch latach prac uchwalił pierwszą ustawę zasadniczą odrodzonej RP. Konstytucję marcową uznawano za dokument na wskroś demokratyczny, uprzywilejowujący Sejm. Szybko doczekała się krytyków obwiniających jej zapisy za niestabilność życia politycznego.

Sejm przyjął uchwałę ws. upamiętnienia 100. rocznicy Konstytucji marcowej

Sejm przyjął we wtorek przez aklamację uchwałę ws. upamiętnienia 100. rocznicy konstytucji marcowej. Sejm "składa hołd jej twórcom i uznaje, że założenia konstytucji z 17 marca 1921 roku stanowią do dzisiaj trwały element polskiego ładu ustrojowego" - głosi uchwała.

Traktat ryski i odbudowa dziedzictwa polskiej kultury

Podpisany 18 marca 1921 r. traktat kończył wojnę polsko-bolszewicką i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie. Będąc jednym z ważniejszych dokumentów okresu międzywojennego dla Europy Środkowej i Wschodniej, wpłynął na charakter terytorialny, polityczny, etniczny i kulturowy odradzającej się RP, usankcjonował granice Białorusi i Ukrainy, a także poruszał – w niespotykanej dotąd skali w prawie międzynarodowym – kwestie restytucji i repatriacji polskich dóbr kultury zagrabionych na przestrzeni dwóch stuleci przez carską Rosję.

Podpisanie traktatu w relacjach prasowych

Wojna polsko-bolszewicka oczywiście zajmowała pierwsze strony gazet w roku 1920. Jesienią i na przełomie 1920 i 1921 r. czasopisma przedstawiały szczegóły propozycji pokojowych, w tekstach publicystycznych analizowano mniej lub bardziej dokładnie założenia przyszłego traktatu, skład delegacji i stanowiska jej członków.

J. J. Kasprzyk: sojusz polsko-rumuński z 1921 r. był realizacją koncepcji Józefa Piłsudskiego

Sojusz polsko-rumuński z 1921 r. był w jakiejś mierze realizacją koncepcji marszałka Józefa Piłsudskiego, aby stworzyć w tej części Europy blok państw, który odsuwałby zagrożenie ze Wschodu – powiedział Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk.

100 lat temu zawarto sojusz polsko-francuski

100 lat temu, 19 lutego 1921 r., w Paryżu podpisano polsko-francuską konwencję wojskową. Sojusz ten funkcjonował ze zmiennym powodzeniem przez całe dwudziestolecie międzywojenne. Mimo wielkich nadziei nie spełnił stawianych mu zadań w obliczu rosnącej potęgi Niemiec i agresji we wrześniu 1939 r.

„Kongres Berliński”

Heroiczna walka o zachowanie polskości Polaków w Niemczech w okresie międzywojennym i ich późniejsza martyrologia w niemieckich obozach koncentracyjnych jest prawie nieobecna w świadomości społecznej – podkreśla autor.

93. rocznica zamachu majowego

12 maja 1926 r. marszałek Józef Piłsudski na czele wiernych mu oddziałów podjął marsz na Warszawę, który przeszedł do historii jako zamach majowy. Jego wynikiem było ustąpienie prezydenta i dymisja premiera. W wyniku trwających trzy dni walk zginęło 379 osób, wśród nich 164 cywilów.