8 MARCA

• 1981 / 40 lat

  W Poznaniu rozpoczął się krajowy zjazd, na którym powołano Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”. Jego przewodniczącym został Jan Kułaj.

• 1968 / 53 lata

  Marzec '68: na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wiec protestacyjny „przeciwko haniebnej decyzji zakazującej wystawienia +Dziadów+ w Teatrze Narodowym” oraz relegowaniu z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera; w przyjętej rezolucji studenci stwierdzali: „Nie pozwolimy odebrać sobie prawa do obrony demokratycznych i niepodległościowych tradycji Narodu Polskiego. Nie umilkniemy wobec represji”; wiec został brutalnie zaatakowany przez oddziały milicji oraz „aktyw robotniczy”.

• 2015 / 6 lat

  Otwarto pierwszy odcinek II linii warszawskiego metra pomiędzy Dworcem Wileńskim a Rondem Daszyńskiego.

• 2014 / 7 lat

  W Warszawie zmarła Joanna Szczerbic, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmach „Agnieszka 46”, „Ręce do góry”, „Bariera”, „Jutro Meksyk”.

• 2009 / 12 lat

  W Warszawie zmarł prof. Zbigniew Religa, kardiochirurg, twórca oddziału kardiochirurgii w Zabrzu, gdzie w 1985 r. dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu serca; w latach 2005–2007 minister zdrowia w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego.

• 2008 / 13 lat

  Rozpoczęło działalność Narodowe Archiwum Cyfrowe.

• 2006 / 15 lat

  W Bydgoszczy zmarła Teresa Ciepły, lekkoatletka, trzykrotna medalistka olimpijska, dwukrotna mistrzyni Europy, rekordzistka świata i Europy.

• 1998 / 23 lata

  W Ancaster (Kanada) zmarł Andrzej Brycht, pisarz, autor m.in. „Suchych traw”, „Dancingu w kwaterze Hitlera”, „Raportu z Monachium” i scenariusza do filmu Jerzego Ziarnika „Wycieczka w nieznane”.

• 1990 / 31 lat

  Sejm przyjął ustawę o samorządzie terytorialnym.

• 1988 / 33 lata

  W 20. rocznicę Marca `68 w Warszawie, Krakowie, Lublinie i Gliwicach odbyły się manifestacje zorganizowane przez NZS, które brutalnie zaatakowała milicja.

• 1981 / 40 lat

  Powstało Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”, posiadające zgodę kierownictwa PZPR na używanie haseł nacjonalistycznych, ksenofobicznych i antysemickich; organizacja, na czele której stał reżyser Bohdan Poręba, działała do 1990 r.

• 1968 / 53 lata

  W Crawley (Wlk. Brytania) zmarł Jerzy Braun, wioślarz, trzynastokrotny mistrz Polski, srebrny i brązowy medalista igrzysk olimpijskich w 1932 roku, żołnierz Brygady Strzelców Karpackich, obrońca Tobruku, uczestnik bitwy o Monte Cassino.

• 1964 / 57 lat

  W Katedrze Wawelskiej w Krakowie odbył się ingres arcybiskupi Karola Wojtyły.

• 1960 / 61 lat

  W Warszawie urodził się Maciej Kuroń, dziennikarz, autor programów o tematyce kulinarnej, w czasach PRL działacz opozycji demokratycznej, członek NZS, internowany w stanie wojennym.

• 1958 / 63 lata

  W Skolimowie pod Warszawą zmarła Irena Solska, aktorka teatralna, reżyserka.

• 1953 / 68 lat

  W Katowicach urodziła się Ewa Ziętek, aktorka teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w filmach „Nadzór”, „Party przy świecach”, „Milioner” oraz w serialach „Alternatywy 4” i „Złotopolscy”.

• 1953 / 68 lat

  W reakcji na odmowę wydrukowania wielkiego nekrologu Józefa Stalina, władze PRL zawiesiły wydawanie „Tygodnika Powszechnego”.

• 1948 / 73 lata

  W Łodzi utworzono Państwową Wyższą Szkołę Filmową, popularną „Filmówkę”.

• 1947 / 74 lata

  We Wrocławiu urodził się Wojciech Bruszewski, reżyser, operator filmowy, fotograf, prekursor sztuki wideo w Polsce.

• 1947 / 74 lata

  W Warszawie stracony został niemiecki zbrodniarz, nazistowski gubernator Warszawy Ludwig Fischer skazany na karę śmierci przez Najwyższy Trybunał Narodowy.

• 1946 / 75 lat

  Dekret Rady Ministrów, zatwierdzony przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej, „o majątkach opuszczonych i poniemieckich”.

• 1945 / 76 lat

  Armia Czerwona zajęła Słupsk.

• 1944 / 77 lat

  W Warszawie urodził się Waldemar Łysiak, pisarz, publicysta, autor m.in. książek poświęconych epoce napoleońskiej, a także historii sztuki.

• 1941 / 80 lat

  W Berlinie urodziła się Krystyna Konarska, piosenkarka i aktorka, wystąpiła m.in. w filmie Jerzego Stefana Stawińskiego „Pingwin”.

• 1941 / 80 lat

  W Warszawie urodził się Maciej Łukasiewicz, dziennikarz, w latach 2000–2004 redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, w PRL redaktor i wydawca pism podziemnych, twórca wydawnictwa MOST.

• 1936 / 85 lat

  W Przededworzu na Kielecczyźnie urodził się Janusz Zakrzeński, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Nad Niemnem”, „Tajemnica Enigmy”, „Polonia Restituta”, a także w serialu „Czarne chmury”; członek Związku Piłsudczyków, wielokrotnie wcielający się w rolę Józefa Piłsudskiego; zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

• 1936 / 85 lat

  W Kole urodził się Józef Duriasz, aktor, wystąpił m.in. w filmach „Popioły”, „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha” oraz „Soból i panna”.

• 1927 / 94 lata

  Uchwała Rady Ministrów o sprowadzeniu do Polski prochów Juliusza Słowackiego i złożeniu ich na Wawelu.

• 1927 / 94 lata

  We wsi Wrocanka koło Jasła urodził się Stanisław Kania, działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR (1975–1981), I sekretarz KC PZPR (1980–1981), członek Rady Państwa (1982–1985).

• 1919 / 102 lata

  We wsi Bieliny w Kieleckiem urodził się Józef Ozga-Michalski, działacz ruchu ludowego, polityk, pisarz, żołnierz Batalionów Chłopskich, działacz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

• 1918 / 103 lata

  W Warszawie zmarł Tadeusz Korzon, historyk; przedstawiciel tzw. warszawskiej szkoły historycznej.

• 1917 / 104 lata

  W Mińsku urodziła się Hanna Skarżanka, aktorka, piosenkarka, żołnierz Kedywu Wileńskiego Okręgu AK, znana m.in. z ról w filmach „Młodość Chopina”, „Prawo i pięść”, „Wezwanie”, „Polowanie na muchy”.

• 1899 / 122 lata

  W Warszawie urodził się Jan Ciecierski, aktor, reżyser, autor pamiętników, znany m.in. z ról w filmach „Pierwsze dni”, „Aktorzy prowincjonalni”, „Dyrygent” oraz roli Józefa Matysiaka w popularnej powieści radiowej „Matysiakowie”.

• 1891 / 130 lat

  W Białymstoku urodził się Witold Budryk, inżynier, profesor i rektor krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej, członek Polskiej Akademii Nauk, więzień niemieckiego obozu Sachsenhausen.

• 1890 / 131 lat

  W Tarnopolu urodził się Eugeniusz Baziak, arcybiskup lwowski.

• 1878 / 143 lata

  W Stanisławowie urodził się Jan Szczepkowski, rzeźbiarz, malarz, członek Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” i towarzystwa Polska Sztuka Stosowana, autor projektu elewacji Sejmu RP oraz pomników Stanisława Moniuszki i Wojciecha Bogusławskiego na warszawskim pl. Teatralnym.

• 1865 / 156 lat

  W Warszawie urodził się Leo Belmont, założyciel Polskiego Towarzystwa Esperantystów, adwokat, obrońca polityczny, publicysta, krytyk literacki, poeta, autor powieści; zmarł w 1941 r. w warszawskim getcie.

• 1822 / 199 lat

  W Zadusznikach koło Tarnowa urodził się Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej; część źródeł jako datę jego urodzenia podaje 23 marca 1822 r.

• 1811 / 210 lat

  W Tarnowie urodził się Jan Tyssowski, działacz polityczny, żołnierz Powstania Listopadowego, przywódca powstania krakowskiego w 1846 roku.

• 1791 / 230 lat

  W Królówce koło Bochni urodził się Kazimierz Brodziński, poeta, krytyk literacki, historyk literatury, filozof, autor m.in. „Wiesława. Sielanki krakowskiej”.

• 1769 / 252 lata

  Konfederacja barska: Rosjanie zdobyli Okopy Świętej Trójcy, twierdzę nad Dniestrem, bronioną przez Kazimierza Pułaskiego.

• 1761 / 260 lat

  W Pikowie na Podolu urodził się Jan Potocki, podróżnik, pisarz, archeolog, historyk, poseł na Sejm Czteroletni; autor m.in. „Rękopisu znalezionego w Saragossie” i „Parad”.

• 1297 / 724 lata

  Drawsko Pomorskie otrzymało prawa miejskie.

• 1223 / 798 lat

  W Jędrzejowie zmarł Wincenty Kadłubek, kronikarz, biskup krakowski; autor spisanej po łacinie „Kroniki polskiej”, obejmującej okres od czasów pradawnych do 1202 roku; beatyfikowany w 1764 r.