Dzieje.pl - Portal Historyczny

Polecamy

Defilada 1 Armii WP. Warszawa styczeń 1945. Fot. PAP

74 lata temu do zrujnowanej Warszawy wkroczyli żołnierze 1 Armii WP

74 lata temu, 17 stycznia 1945 r., do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy wkroczyli żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy.

17 stycznia

1945
/ 74 LATA

Do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy wkroczyli żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy.
2004
/ 15 LAT

W Warszawie zmarł Czesław Niemen, jeden z najważniejszych wokalistów i muzyków polskich XX wieku; do jego największych przebojów należą „Sen o Warszawie”, „Pod papugami” i „Dziwny jest ten świat”.

2010
/ 9 LAT

Na Ukrainie odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich, którą wygrał lider prorosyjskiej Partii Regionów Wiktor Janukowycz, uzyskując 35,32 proc. głosów; na drugim miejscu znalazła się premier Julia Tymoszenko, którą poparło 25,05 proc. głosujących.
2004
/ 15 LAT

W Warszawie zmarł Czesław Niemen, jeden z najważniejszych wokalistów i muzyków polskich XX wieku; do jego największych przebojów należą „Sen o Warszawie”, „Pod papugami” i „Dziwny jest ten świat”.
1996
/ 23 LATA

W Łodzi zmarł Aleksander Fogiel, aktor, reżyser, scenograf, dyrektor teatrów; zagrał m.in. w filmach "Baza ludzi umarłych", "Krzyż walecznych", "Krzyżacy", "Sami swoi", "Nie ma mocnych", "Kochaj albo rzuć".
1988
/ 31 LAT

W Watykanie zorganizowano pierwszą w historii konferencję prasową papieża.
1986
/ 33 LATA

W Warszawie rozpoczął obrady Światowy Kongres Intelektualistów "W obronie przyszłości pokoju".
1985
/ 34 LATA

W Warszawie zmarł prof. Ludwik Bazylow, badacz dziejów Europy Wschodniej, autor wielu książek poświęconych historii Rosji.
1985
/ 34 LATA

W Warszawie na Wybrzeżu Helskim odsłonięto pomnik "Kościuszkowców".
1982
/ 37 LAT

W Warszawie odbyło się pierwsze po ogłoszeniu stanu wojennego posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu.
1982
/ 37 LAT

Stan wojenny: Polskie Radio wznowiło nadawanie II Programu.
1980
/ 39 LAT

Powstała Komisja Helsińska KSS KOR. W jej skład weszli: Ludwik Cohn, Edward Lipiński, Zbigniew Romaszewski i Aniela Steinsbergowa.
1976
/ 43 LATA

W Warszawie rozpoczął działalność Teatr na Woli.
1976
/ 43 LATA

W Warszawie zginął śmiercią samobójczą Adam Pawlikowski, aktor, dziennikarz, muzykolog; wystąpił m.in. w filmach Andrzeja Wajdy "Popiół i diament" oraz "Lotna" i „Rękopisie znalezionym w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa.
1976
/ 43 LATA

Sejm uchwalił nową ordynację wyborczą, zgodnie z którą jedynie Front Jedności Narodowej uprawniony był do ustalania list kandydatów na posłów i radnych rad narodowych.
1976
/ 43 LATA

W Warszawie zmarł Feliks Żukowski, aktor teatralny i filmowy, reżyser, więzień obozu koncentracyjnego Sachsenhausen-Oranienburg.
1975
/ 44 LATA

We Wrocławiu urodził się Michał Witkowski, pisarz, felietonista; autor książek "Lubiewo", "Barbara Radziwiłłówna z Jaworzna-Szczakowej", "Margot", „Drwal” oraz "Zbrodniarz i dziewczyna".
1975
/ 44 LATA

W Warszawie zmarł Juliusz Poniatowski, ekonomista, polityk, działacz ruchu ludowego, żołnierz Polskiej Organizacji Wojskowej, sześciokrotny minister w rządach II RP.
1974
/ 45 LAT

Z inicjatywy prof. Stanisława Lorentza powstało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
1974
/ 45 LAT

W Warszawie zmarł Aleksander Sewruk, aktor teatralny i filmowy, żołnierz kampanii obronnej 1939 r., wystąpił m.in. w filmach "Popiół i diament", "Orzeł", "Pociąg".
1970
/ 49 LAT

Premiera filmu „Jarzębina czerwona” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.
1969
/ 50 LAT

W Warszawie zmarła Grażyna Bacewicz, kompozytorka, skrzypaczka.
1969
/ 50 LAT

Premiera filmu „Kierunek Berlin” w reżyserii Jerzego Passendorfera.
1967
/ 52 LATA

W Ankarze zmarł Michał Sokolnicki, historyk, działacz PPS, bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego; w czasie I wojny światowej w Legionach Polskich, Naczelnym Komitecie Narodowym i Organizacji A; w okresie międzywojennym pracował w dyplomacji; w latach 1936-1946 ambasador RP w Turcji.
1966
/ 53 LATA

Premiera filmu „Potem nastąpi cisza” w reżyserii Janusza Morgensterna.
1957
/ 62 LATA

Premiera filmu "Człowiek na torze" w reżyserii Andrzeja Munka.
1955
/ 64 LATA

W Siemianowicach Śląskich urodził się Henryk Średnicki, bokser, złoty medalista mistrzostw świata (1978) i Europy (1977, 1979).
1952
/ 67 LAT

W Warszawie urodził się Sławomir Kulpowicz, pianista jazzowy, kompozytor, twórca zespołów The Quartet i InFormation.
1950
/ 69 LAT

Utworzono Fabrykę Samochodów Osobowych FSO w Warszawie.
1947
/ 72 LATA

Zakończyła działalność Krajowa Rada Narodowa, utworzona przez PPR w nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 r. w Warszawie.
1947
/ 72 LATA

W Borzęcinie urodził się Józef Baran, poeta, publicysta.
1946
/ 73 LATA

W Warszawie pod dyrekcją Arnolda Szyfmana rozpoczął działalność Teatr Polski.
1946
/ 73 LATA

W Londynie pod przewodnictwem Jana Kwapińskiego utworzona została Rada Polskich Stronnictw Politycznych. W jej skład weszły: PPS, SP, SD, SN i SL "Wolność".
1945
/ 74 LATA

W Budapeszcie NKWD aresztowało Raoula Wallenberga, szwedzkiego przedsiębiorcę i dyplomatę; podczas II wojny światowej uratował tysiące węgierskich Żydów; jego dalsze losy pozostają wciąż niewyjaśnione.
1945
/ 74 LATA

Do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy wkroczyli żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy.
1945
/ 74 LATA

W nocy z 17 na 18 stycznia, na kilkadziesiąt godzin przed wkroczeniem Armii Czerwonej do Łodzi, Niemcy rozpoczęli mordowanie ludzi przetrzymywanych w więzieniu na Radogoszczu; wobec oporu podpalili więzienie; w płomieniach zginęło 1500 osób, z masakry uratowało się tylko 25-30 więźniów.
1945
/ 74 LATA

Rozkaz o rozwiązaniu Szarych Szeregów - konspiracyjnych struktur Związku Harcerstwa Polskiego, działających od 27 września 1939 r.
1945
/ 74 LATA

Początek Marszów Śmierci - uciekający przed Armią Czerwoną Niemcy ewakuowali pierwszą grupę więźniów KL Auschwitz do obozów położonych w głębi Rzeszy; podczas całej akcji zginęło co najmniej 9 tys. więźniów, a najprawdopodobniej około 15 tys.
1942
/ 77 LAT

W Louisville w USA urodził się Muhammad Ali - jeden z najsłynniejszych bokserów w historii; mistrz świata wagi ciężkiej; karierę zaczął na olimpijskim ringu w Rzymie w 1960 r., pokonując w finale wagi półciężkiej Zbigniewa Pietrzykowskiego. Do 1981 roku stoczył 61 profesjonalnych walk, wygrał 56, z czego 37 przez nokaut. Poniósł tylko pięć porażek.
1941
/ 78 LAT

W Warszawie zmarła Stanisława Wysocka, aktorka, reżyserka teatralna, pedagog; wystąpiła m.in. w filmach „Jaśnie pan szofer”, „Trędowata”, „Dziewczęta z Nowolipek”, „Granica”, „Ludzie Wisły” i „Wrzos”.
1936
/ 83 LATA

W Hollywood zmarł Ryszard Bolesławski (właśc. Srzednicki), reżyser filmowy, akor i reżyser moskiewskiego teatru MChAT, żołnierz Legionu Puławskiego, po pierwszej wojnie wyemigrował do USA, gdzie wszedł do czołówki reżyserów Hollywood. Jego nazwisko widnieje na gwieździe w Hollywood Walk of Fame.
1934
/ 85 LAT

W Tchórzowie koło Węgrowa urodził się Jerzy Turek, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Kwadrat; odtwórca wielu ról filmowych, m.in. trenera Wacława Jarząbka w komedii "Miś" Stanisława Barei; wystąpił również w serialu „Alternatywy 4”.
1934
/ 85 LAT

W Baranowiczach koło Nowogródka urodziła się Lidia Korsakówna, aktorka, znana z filmów "Przygoda na Mariensztacie", "Klub kawalerów", "Dziewczęta z Nowolipek", przez lata związana z warszawskim Teatrem Syrena.
1924
/ 95 LAT

W Gnieźnie urodził się Włodzimierz Haupe, reżyser filmowy, autor m.in. filmów „Szczęściarz Antoni” (1960), „Głos ma prokurator” (1965) i „Doktor Judym” (1975).
1921
/ 98 LAT

We Lwowie urodził się Jan Gerhard, dziennikarz, pisarz, polityk, żołnierz francuskiego ruchu oporu i Ludowego Wojska Polskiego, uczestnik akcji „Wisła”, autor powieści „Łuny w Bieszczadach” (pierwowzoru scenariusza filmu „Ogniomistrz Kaleń”), redaktor tygodnika „Forum”. Zamordowany w sierpniu 1971 roku.
1920
/ 99 LAT

Wojsko Polskie rozpoczęło przejmowanie od Niemiec Pomorza Gdańskiego.
1918
/ 101 LAT

W Zakopanem urodziła się Helena Marusarzówna, narciarka, wielokrotna mistrzyni Polski; w czasie II wojny światowej działała w konspiracji niepodległościowej, pełniąc funkcję kuriera tatrzańskiego; rozstrzelana przez Niemców w 1941 r. w Tarnowie.
1912
/ 107 LAT

W Korninie koło Kijowa urodził się Aleksander Sewruk, aktor.
1895
/ 124 LATA

W Poznaniu ukazał się pierwszy numer „Przewodnika Katolickiego”. Tygodnik ukazuje się do dziś (z przerwą w latach 1939-1956).
1890
/ 129 LAT

W Warszawie zmarł Władysław Taczanowski, ornitolog, autor prac opisujących ptaki Królestwa Polskiego, Syberii i Peru.
1879
/ 140 LAT

We Lwowie urodził się Kazimierz Sichulski, malarz, grafik, przedstawiciel nurtu Młodej Polski.
1863
/ 156 LAT

W Manchesterze urodził się David Lloyd George, premier Wielkiej Brytanii w latach 1916-1922; w 1919 r. w czasie konferencji pokojowej w Paryżu przeciwny polskim postulatom dotyczącym Górnego Śląska, Gdańska i Warmii.
1854
/ 165 LAT

W Bystrzejowicach na Lubelszczyźnie urodził się Jan Ludwik Popławski, publicysta, współzałożyciel Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego.
1842
/ 177 LAT

Urodził się Józef Sebastian Pelczar, biskup ordynariusz diecezji przemyskiej, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, inicjator budowy Collegium Novum, założyciel Zgromadzenia Sióstr Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Kanonizowany w 2003 r.
1840
/ 179 LAT

W Terechowej na Ukrainie urodził się Stefan Bobrowski, członek tajnego Komitetu Centralnego Narodowego; od stycznia 1863 r. właściwy kierownik Powstania Styczniowego, organizator i członek Tymczasowego Rządu Narodowego; zginął w kwietniu 1863 r. w pojedynku sprowokowanym przez jego przeciwników politycznych.
1835
/ 184 LATA

W Oniksztach na Litwie urodził się Antanas Baranauskas (Antoni Baranowski), biskup sejneński (1897-1902); poeta, badacz języka litewskiego, tłumacz Pisma Świętego na język litewski, autor „Borka Oniksztyńskiego”.
1831
/ 188 LAT

Powstanie Listopadowe: gen. Józef Chłopicki złożył rezygnację ze stanowiska dyktatora powstania.
1814
/ 205 LAT

W Nemours we Francji urodził się Ludwik Mierosławski, uczestnik Powstania Listopadowego; działacz emigracyjny; wódz naczelny oddziałów powstańczych w Wielkopolsce w 1848 r.; dowódca rewolucyjnych wojsk na Sycylii (1849); dyktator Powstania Styczniowego; historyk wojskowości, pisarz.
1773
/ 246 LAT

Urodził się Józef Sułkowski, oficer polski i francuski; jakobin, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; adiutant Napoleona Bonapartego.
1751
/ 268 LAT

W Wenecji zmarł Thomasso Albinioni, jeden z najwybitniejszych kompozytorów włoskiego baroku.
1734
/ 285 LAT

Na Wawelu odbyła się koronacja królewska Augusta III Wettina.
1732
/ 287 LAT

W Wołczynie na terenie dzisiejszej Białorusi urodził się przyszły król Polski Stanisław August Poniatowski.
1650
/ 369 LAT

W Krakowie zmarł Tomasz Dolabella, nadworny malarz Wazów, jeden z głównych twórców malarstwa barokowego w Polsce.
1649
/ 370 LAT

W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja królewska Jana II Kazimierza Wazy.
1600
/ 419 LAT

W Madrycie urodził się Pedro Calderon de la Barca, dramaturg, autor utworów "Życie jest snem", "Książę niezłomny" oraz "Alkad z Zalamei".