26 MAJA

• 1941 / 81 lat

  Polski niszczyciel „Piorun” podjął walkę z niemieckim pancernikiem „Bismarck”, przyczyniając się do jego zatopienia.

• 1891 / 131 lat

  W Wiedniu urodził się Oskar Halecki, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku.

• 2017 / 5 lat

  W Falls Church zmarł Zbigniew Brzeziński, polski politolog, sowietolog, geostrateg, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w czasie prezydentury Jimmy’ego Cartera (1977–1981), wcześniej doradca prezydentów Lyndona Johnsona oraz Johna F. Kennedy’ego.

• 2009 / 13 lat

  W Warszawie zmarł Marek Walczewski, aktor, znany m.in. z ról w filmach „Wesele”, „Ziemia obiecana”, „Śmierć prezydenta”, „Golem”, a także z serialu „Polskie drogi”.

• 2006 / 16 lat

  Papież Benedykt XVI odprawił mszę na pl. Piłsudskiego w Warszawie.

• 1993 / 29 lat

  W Paryżu zmarł Jacek Bierezin, poeta, działacz opozycji w PRL, taternik, współzałożyciel ukazującego się poza cenzurą czasopisma „Puls” (1977–1981).

• 1988 / 34 lata

  W Łodzi otwarto Szpital Centrum Zdrowia Matki Polki.

• 1968 / 54 lata

  W Warszawie urodziła się Anna Ignatowicz-Glińska, kompozytorka.

• 1967 / 55 lat

  W Nowym Targu urodził się Bartłomiej Topa, aktor, producent filmowy; wystąpił m.in. w filmach „Prowokator”, „Wesele”, „Dom zły”, „Drogówka”, „Mój biegun”, „Karbala”, znany również z seriali „Złotopolscy”, „Stacyjka”, „Wataha”.

• 1966 / 56 lat

  W Brzegu z powodu decyzji władz o eksmisji wikarych z zajmowanego przez nich budynku doszło do starć ludności z milicją.

• 1966 / 56 lat

  W Warszawie urodził się Artur Żmijewski, artysta sztuk wizualnych.

• 1962 / 60 lat

  W Szczecinie urodził się Krzysztof Warlikowski, wybitny reżyser teatralny i operowy, założyciel i dyrektor artystyczny Nowego Teatru w Warszawie.

• 1956 / 66 lat

  W Krakowie oficjalnie otwarto Piwnicę pod Baranami, którą założył Piotr Skrzynecki i studenci krakowskich uczelni.

• 1952 / 70 lat

  W prasie opublikowano projekt Konstytucji PRL.

• 1950 / 72 lata

  W Warszawie zmarł prof. Stanisław Kętrzyński, historyk, dyplomata.

• 1947 / 75 lat

  W Londynie powstała Liga Niepodległości Polski, skupiająca członków działającego w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii Związku Piłsudczyków. Na czele Ligi stanął Juliusz Łukasiewicz.

• 1944 / 78 lat

  Rząd RP na żądanie władz brytyjskich oddał Brygadę Spadochronową do dyspozycji alianckiego dowództwa.

• 1939 / 83 lata

  Prezydent Ignacy Mościcki otrzymał od Sejmu uprawnienia do wydawania dekretów w zakresie obrony państwa.

• 1939 / 83 lata

  W Równem na Wołyniu urodził się Andrzej Milczanowski, prawnik, współpracownik KSS KOR, działacz Solidarności; w 1982 r. skazany na pięć lat więzienia za kierowanie strajkiem w Stoczni Szczecińskiej; po wyjściu na wolność stanął na czele podziemnej Rady Koordynacyjnej NSZZ „S” Pomorze Zachodnie, region ten reprezentował w Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej; uczestnik obrad Okrągłego Stołu; szef UOP (1990–1992); minister spraw wewnętrznych (1992–1995). 

• 1926 / 96 lat

  W Paryżu zamordowany został Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej i naczelny dowódca jej wojsk; sprzymierzeniec Polski w wojnie z bolszewikami; od 1921 r. na emigracji; jego zabójcą był Szolem Szwarcbard, który miał zemścić się za pogromy Żydów organizowane w czasie rządów Petlury na Ukrainie.

• 1915 / 107 lat

  I wojna światowa: I Brygada Legionów Polskich zakończyła ciężkie walki z wojskami rosyjskimi pod Konarami; zginęło w nich ponad 150 legionistów, a ponad 600 zostało rannych.

• 1898 / 124 lata

  W Krakowie urodził się Artur Nacht-Samborski, malarz.

• 1863 / 159 lat

  Powstanie Styczniowe: w czasie starcia z wojskami rosyjskimi niedaleko wsi Porzecze na terenie Białorusi poległ Henryk Dmochowski – dowódca oddziału powstańczego, rzeźbiarz, uczestnik Powstania Listopadowego.

• 1831 / 191 lat

  Powstanie Listopadowe: Klęska wojsk polskich w bitwie pod Ostrołęką; w walce polegli m.in. generałowie Ludwik Kicki i Henryk Ignacy Kamieński; ogólnie straty polskie wyniosły 6,5 tys. żołnierzy.

• 1648 / 374 lata

  Powstanie Chmielnickiego: klęska wojsk polskich pod Korsuniem.

• 1584 / 438 lat

  Na Wawelu odbyła się egzekucja Samuela Zborowskiego, rotmistrza królewskiego, skazanego na banicję za zabicie w 1574 r. kasztelana przemyskiego; w 1575 r. Zborowski powrócił nielegalnie do kraju wraz z królem Stefanem Batorym; początkowo korzystał z protekcji monarchy i kanclerza Jana Zamoyskiego, następnie stał się ich przeciwnikiem; schwytany jako banita i ścięty pod zarzutem próby zamachu na króla.

• 1569 / 453 lata

  Król Zygmunt II August inkorporował do Królestwa Polskiego województwa wołyńskie i bracławskie.

• 1331 / 691 lat

  W Chęcinach rozpoczął się zwołany przez króla Władysława Łokietka zjazd możnych, określany przez Jana Długosza jako „walny zjazd wszystkich ziem polskich”. Wydarzenie to uznawane jest za jeden z pierwszych przejawów kształtowania się polskiego sejmu. Zjazd zakończył się 14 czerwca.