26 STYCZNIA

• 1955 / 70 lat

  Premiera filmu "Pokolenie", reżyserskiego debiutu Andrzeja Wajdy.

• 1935 / 90 lat

  W prorządowej "Gazecie Polskiej" ukazał się jedyny w polskiej prasie wywiad z Adolfem Hitlerem. Okazją była pierwsza rocznica polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu przemocy. Hitler zapewniał o pokojowych planach wobec Polski, nazwał Piłsudskiego wielkim mężem stanu i przestrzegał przed Związkiem Radzieckim. W komentarzu do tego wywiadu Stanisław Stroński, endecki publicysta, napisał, że najważniejsze było to, czego Hitler nie powiedział: nie odniósł się do kwestii granicy polsko-niemieckiej.

• 2021 / 4 lata

  W Koninie zmarł Szymon Pawlicki, aktor, działacz "Solidarności", uczestnik strajku w sierpniu 1980 r. w Stoczni Gdańskiej, represjonowany przez władze komunistyczne za aktywność w podziemnych strukturach "S".

• 2016 / 9 lat

  W Warszawie zmarł Jerzy Tomaszewski, artysta-fotografik; twórca ok. 2 tys. zdjęć z Powstania Warszawskiego, w czasie którego był fotoreporterem i korespondentem przygotowującym materiały dla Delegata Rządu na Kraj i Komendanta Głównego Armii Krajowej.

• 2013 / 12 lat

  W Cheseaux-sur-Lausanne w Szwajcarii zmarł Stefan Kudelski, elektronik, wynalazca; twórca magnetofonów Nagra, które zrewolucjonizowały technikę rejestracji dźwięku.

• 2012 / 13 lat

  Rząd Donalda Tuska podpisał Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA). Decyzja ta doprowadziła do fali protestów społecznych zakończonych odwołaniem tej decyzji.

• 2004 / 21 lat

  W Warszawie zmarł Aleksander Małachowski, publicysta, działacz polityczny; żołnierz AK, więzień sowieckiego łagru (1944–1945); przewodniczący Klubu Krzywego Koła (1959–1962); od 1980 r. w NSZZ „Solidarność”; internowany w stanie wojennym; w 1983 r. aresztowany za działalności w podziemnej „S”; poseł na Sejm (1989–1997; 2001–2004), wicemarszałek Sejmu (1993–1997); współzałożyciel Unii Pracy (1991); przewodniczący Zarządu Głównego PCK (1998–2004).

• 1997 / 28 lat

  W Warszawie zmarła Mira Zimińska-Sygietyńska, aktorka, reżyser, pedagog, wieloletnia dyrektorka Zespołu "Mazowsze".

• 1987 / 38 lat

  W Warszawie zmarł Adolf Ciborowski, architekt, urbanista; brał udział w odbudowie zniszczonej w czasie drugiej wojny światowej Warszawy, współtworzył również koncepcję urbanistyczną odbudowy Skopje w Macedonii.

• 1984 / 41 lat

  Sejm uchwalił nowe prawo prasowe, zgodnie z którym prasa miała "umacniać konstytucyjny ustrój PRL".

• 1982 / 43 lata

  Sejm przyjął ustawę Karta Nauczyciela.

• 1980 / 45 lat

  W Zakopanem odbyły się pierwsze zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich; zwyciężył w nich Stanisław Bobak.

• 1976 / 49 lat

  W Warszawie zmarł Witold Doroszewski, językoznawca.

• 1972 / 53 lata

  W Warszawie zmarł gen. Wacław Komar, działacz komunistyczny, uczestnik wojny domowej w Hiszpanii; szef II Oddziału Sztabu Generalnego LWP (1945–1947), wiceminister obrony narodowej i główny kwatermistrz LWP (1951–1953); w 1953 r. aresztowany, zwolniony bez procesu w 1956 r.; od sierpnia 1956 r. dowódca Wojsk Wewnętrznych, usunięty ze stanowiska w 1960 r.

• 1972 / 53 lata

  W Łodzi zmarł Stanisław Łapiński, aktor teatralny i filmowy.

• 1966 / 59 lat

  W Warszawie, w klinice chirurgicznej Akademii Warszawskiej, prof. Jan Nielubowicz dokonał pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki.

• 1965 / 60 lat

  W Warszawie urodził się Dariusz Kordek, aktor.

• 1964 / 61 lat

  W Warszawie zmarł Xawery Dunikowski, rzeźbiarz; jego najsłynniejsze dzieła to cykl „Kobiety brzemienne”, „Portret matki”, „Macierzyństwo”, Pomnik Czynu Powstańczego na Górze św. Anny; w czasie wojny więzień niemieckiego obozu Auschwitz.

• 1951 / 74 lata

  W Piątku urodził się Mieczysław Nowicki, kolarz, mistrz świata i srebrny medalista olimpijski (1976) w jeździe drużynowej na czas.

• 1944 / 81 lat

  W Brzózie niedaleko Kozienic urodził się Antoni Janusz Pastwa, rzeźbiarz, pedagog; współtwórca frontonu Teatru Wielkiego w Warszawie.

• 1943 / 82 lata

  W niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau zamordowany został Michał Kozal, biskup pomocniczy diecezji włocławskiej; beatyfikowany w 1987 r.

• 1942 / 83 lata

  W warszawskim getcie oddano do użytku drewniany most dla pieszych nad ulicą Chłodną przy skrzyżowaniu z ulicą Żelazną. Most łączył tzw. duże i małe getto.

• 1936 / 89 lat

  We Włodzimierzu Wołyńskim urodził się Jan Tadeusz Stanisławski, satyryk, aktor, autor tekstów piosenek.

• 1934 / 91 lat

  W Berlinie podpisano polsko-niemiecką deklarację o niestosowaniu przemocy; obydwa państwa wszelkie kwestie sporne miały rozwiązywać na drodze dyplomatycznej; deklaracja została wypowiedziana jednostronnie przez III Rzeszę Niemiecką w kwietniu 1939 r.

• 1931 / 94 lata

  W Warszawie urodził się Stanisław Królak, kolarz szosowy, pierwszy polski zwycięzca „Wyścigu Pokoju” w 1956 r.

• 1929 / 96 lat

  W Pabianicach urodził się Waldemar Podgórski, scenarzysta i reżyser.

• 1928 / 97 lat

  W Warszawie zmarł Aleksander Hertz, reżyser i producent filmowy.

• 1919 / 106 lat

  Przeprowadzone zostały wybory do Sejmu Ustawodawczego, w wyniku których utworzono pierwszy parlament niepodległej Polski. Najwięcej głosów zdobyły Związek Ludowo-Narodowy i Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”.

• 1917 / 108 lat

  W Krakowie zmarła Antonina Domańska, pisarka, autorka „Paziów króla Zygmunta” i „Historii żółtej ciżemki”, pierwowzór postaci Radczyni w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.

• 1910 / 115 lat

  W Krakowie urodził się Marian Łańko, piłkarz, trener.

• 1898 / 127 lat

  W Moskwie urodziła się Katarzyna Kobro, rzeźbiarka.

• 1896 / 129 lat

  W Warszawie urodziła się Maria Ossowska, socjolożka moralności, etyczka.

• 1809 / 216 lat

  W Kościelisku urodził się Jan Krzeptowski Sabała, gawędziarz, skrzypek, pieśniarz, przewodnik tatrzański, nazwany przez twórcę stylu zakopiańskiego Stanisława Witkiewicza Homerem Tatr.

• 1797 / 228 lat

  W Petersburgu Rosja, Austria i Prusy podpisały ostateczną konwencję rozbiorową Rzeczypospolitej, dodając do niej tajny artykuł, w którym zapisano, że „samo imię Polski będzie na zawsze wymazane z prawa narodów”.

• 1699 / 326 lat

  W Karłowicach zawarty został polsko-turecki traktat pokojowy; zgodnie z jego ustaleniami do Polski wracał Kamieniec Podolski oraz inne obszary Ukrainy.

• 1564 / 461 lat

  W bitwie nad Ułą wojska litewskie dowodzone przez hetmana wielkiego litewskiego Mikołaja Rudego Radziwiłła pokonały armię rosyjską.

• 1526 / 499 lat

  W Gdańsku wybuchł bunt przeciwko rządom burmistrza Eberharda Ferbera. Mieszkańcy miasta obalili dotychczasowe władze, wprowadzili demokratyczny ustrój, skasowane zostały działające na terenie miast klasztory katolickie. Tzw. tumult gdański stłumiła dopiero interwencja zbrojna Polski.