9 LUTEGO

• 1970 / 55 lat

  W Warszawie rozpoczął się proces tzw. taterników, grupy osób oskarżonych przez władze komunistyczne o przekazywanie do paryskiej „Kultury” dokumentów dotyczących Marca ’68 oraz przemycanie przez Tatry do Polski wydawnictw emigracyjnych.

• 1965 / 60 lat

  Premiera filmu „Rękopis znaleziony w Saragossie” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

• 1945 / 80 lat

  Aleksandr Sołżenicyn; służący podczas II wojny światowej w Armii Czerwonej, został zatrzymany przez NKWD po tym, gdy w prywatnym liście przechwyconym przez wojskową cenzurę pozwolił sobie na krytyczne opinie wobec dowództwa. Do zdarzenia doszło na terenie ówczesnych Prus Wschodnich, w tych okolicach które po 1945 roku przyłączono do Polski. Według jednych źródeł stało się to w Elblągu, ale prawdopodobnie było to w miejscowości Adlig Schwenkitten. Obecnie jest to wieś Świękity w gminie Lubomino na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Zesłany do łagru Sołżenicyn po wyjściu na wolność swoje doświadczenia opisał w takich książkach jak Krąg pierwszy, Archipelag Gułag i Jeden dzień Iwana Denisowicza. Deportowany z kraju wrócił dopiero po upadku ZSRR.

   

• 2018 / 7 lat

  W południowokoreańskim Pjongczangu rozpoczęły się XXIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Reprezentanci Polski zdobyli na nich dwa medale: Kamil Stoch – złoty, drużyna skoczków narciarskich – brązowy.

• 2015 / 10 lat

  W Warszawie zmarł Roman Frister, pisarz i dziennikarz, od 1957 roku na emigracji, współpracownik Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa oraz BBC.

• 2014 / 11 lat

  W Warszawie zmarł Jan Świdziński, artysta, performer, krytyk sztuki.

• 2014 / 11 lat

  Podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Soczi Kamil Stoch zdobył złoty medal w konkursie skoków narciarskich na skoczni normalnej.

• 2009 / 16 lat

  W Krakowie zmarła Maria Orwid, psychiatra, pionierka terapii rodzinnej, współtwórczyni wraz z Antonim Kępińskim „programu oświęcimskiego” – badań nad traumą poobozową i programu pomocy psychologicznej dla b. więźniów obozów koncentracyjnych.

• 2008 / 17 lat

  W Warszawie zmarł Arseniusz Romanowicz, architekt, główny projektant dworców kolejowych Warszawa Centralna i Warszawa Wschodnia.

• 1999 / 26 lat

  W Warszawie zmarł prof. Aleksander Gieysztor, historyk, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1980–1991 dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie; podczas II wojny światowej w BIP KG ZWZ-AK; w 1989 r. współprzewodniczył obradom Okrągłego Stołu.

• 1984 / 41 lat

  W Moskwie zmarł sekretarz generalny KPZR Jurij Andropow. 

• 1983 / 42 lata

  Zmarł Marian Danysz, fizyk, członek Polskiej Akademii Nauk, odkrywca wraz z Jerzym Pniewskim hiperjądra.

• 1981 / 44 lata

  Piotr Jaroszewicz, od 1964 r. członek BP PZPR i premier PRL w latach 1970–1980, został wykluczony z PZPR.

• 1961 / 64 lata

  Premiera filmu „Matka Joanna od Aniołów” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

• 1959 / 66 lat

  W Londynie zmarł gen. Stefan Dąb-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich i POW, w kampanii 1939 r. dowódca Armii „Prusy”.

• 1958 / 67 lat

  W Gryfinie urodził się Henryk Sawka, rysownik, ilustrator, satyryk.

• 1957 / 68 lat

  W Warszawie utworzono Związek Młodzieży Wiejskiej (ZMW). Przewodniczącym Zarządu Głównego wybrany został Józef Tejchma.

• 1953 / 72 lata

  Ogłoszono dekret Rady Państwa o obsadzaniu stanowisk kościelnych za zgodą organów państwowych.

• 1949 / 76 lat

  W Warszawie urodził się Janusz Pyciak-Peciak, pięcioboista, mistrz olimpijski z Montrealu (1976), dwukrotny mistrz świata indywidualnie i trzykrotnie drużynowo; trener, działacz sportowy.

• 1943 / 82 lata

  W nocy z 8 na 9 lutego w Parośli w pow. Sarny na Wołyniu sotnia UPA Hryhorija Perehijniaka „Dowbeszki-Korobki” dokonała masakry polskich mieszkańców, zabijając ponad 155 osób, w tym dzieci i niemowlęta; zbrodnia w Parośli była pierwszą zbrodnią na tak wielką skalę dokonaną przez UPA na Polakach.

• 1941 / 84 lata

  W Krakowie urodził się Kazimierz Kaczor, aktor, od 1974 r. związany z Teatrem Powszechnym w Warszawie; znany m.in. z seriali „Polskie drogi”, „Jan Serce”, „Alternatywy 4” i „Zmiennicy”; w latach 1996–2002 prezes Związku Artystów Scen Polskich.

• 1932 / 93 lata

  W Stanisławowie urodził się Stanisław Waltoś, prawnik, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• 1929 / 96 lat

  Polska wspólnie z Estonią, Łotwą, Rumunią i Związkiem Sowieckim podpisała w Moskwie tzw. protokół Litwinowa, dotyczący natychmiastowej realizacji postanowień paktu Brianda-Kelloga o wyrzeczeniu się wojny jako sposobu regulowania problemów międzynarodowych.

• 1918 / 107 lat

  Państwa centralne podpisały w Brześciu Litewskim traktat pokojowy z Ukraińską Republiką Ludową. Na jego mocy do powstałego państwa ukraińskiego przyłączono Chełmszczyznę i Podlasie.

• 1905 / 120 lat

  W Sosnowcu przed bramą Huty Katarzyna policja otworzyła ogień do manifestujących robotników miejscowych zakładów pracy – zginęło 40 osób, ok. 150 zostało rannych.

• 1902 / 123 lata

  W Żbikowie pod Pruszkowem urodził się Kazimierz Lisiecki, wychowawca, pedagog, założyciel Towarzystwa Przyjaciół Dzieci Ulicy.

• 1874 / 151 lat

  Zmarł Aleksander Ken, fotograf, teoretyk fotografii, działał głównie w Paryżu, gdzie został członkiem Stowarzyszenia Fotografów Francuskich.

• 1863 / 162 lata

  W Siemianowicach Śląskich urodził się Aleksander Skowroński, ksiądz, działacz narodowy na Górnym Śląsku.

• 1848 / 177 lat

  W Zawadyńcach na Podolu urodził się Piotr Chmielowski, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Lwowskiego.

• 1841 / 184 lata

  We Florencji zmarł Piotr Aigner, architekt, teoretyk architektury, przedstawiciel klasycyzmu; autor wielu projektów zrealizowanych w Warszawie, m.in. kościoła św. Aleksandra, przebudowy Pałacu Namiestnikowskiego oraz fasady kościoła św. Anny (wspólnie ze Stanisławem Kostką Potockim).

• 1839 / 186 lat

  W Warszawie urodził się Władysław Bogusławski, krytyk teatralny, nowelista, powstaniec styczniowy, sekretarz referatu prasowego Rządu Narodowego, członek redakcji „Kurjera Warszawskiego”.

• 1811 / 214 lat

  W Lublinie powstała loża wolnomularska „Wolność Odzyskana”. Jej członkiem był m.in. Walerian Łukasiński.

• 1321 / 704 lata

  W Inowrocławiu sąd papieski uznał zarzuty Polski wobec Zakonu Krzyżackiego i nakazał zakonowi zwrócenie Polsce Pomorza Gdańskiego. Krzyżacy nie uznali wyroku i wkrótce uzyskali od papieża jego zawieszenie.