1 PAźDZIERNIKA

• 2013 / 10 lat

  W Jerozolimie zmarł Israel Gutman, członek Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik powstania w getcie warszawskim; więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych na Majdanku, w Auschwitz i Mauthausen-Gusen; historyk Holokaustu; w 1961 r. był świadkiem w procesie jednego z autorów Holokaustu Adolfa Eichmanna.

• 1943 / 80 lat

  Oddział dywersji bojowej AK „Agat” dokonał w Warszawie udanego zamachu na Ernsta Weffelsa, znanego z okrucieństwa kierownika zmiany oddziału kobiecego na Pawiaku.

• 2019 / 4 lata

  W Krakowie zmarł Karol Tendera, były więzień niemieckiego obozu KL Auschwitz-Birkenau, który walczył z używanym przez niemieckie media kłamliwym określeniem „polskie obozy koncentracyjne”.

• 2016 / 7 lat

  W miejsce Akademii Obrony Narodowej utworzono Akademię Sztuki Wojennej.

• 2015 / 8 lat

  W Warszawie zmarł Stanisław Kociołek, działacz komunistyczny, I sekretarz KW PZPR w Warszawie (1964–1967), a następnie I sekretarz KW w Gdańsku (1967–1970); w latach 1968–1971 członek Biura Politycznego KC PZPR; wicepremier PRL od czerwca do grudnia 1970 r.; po 1989 r. sądzony za przyczynienie się do masakry robotników na Wybrzeżu w grudniu 1970 r.

• 2014 / 9 lat

  Sejm udzielił rządowi Ewy Kopacz wotum zaufania.

• 2013 / 10 lat

  W Baltimore zmarł Tom Clancy, autor powieści szpiegowskich i thrillerów politycznych; sławę przyniosła mu książka „Polowanie na Czerwony Październik”.

• 2010 / 13 lat

  W Poznaniu zmarł prof. Gerard Labuda, historyk, mediewista, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w latach 1962–1965, członek Polskiej Akademii Umiejętności oraz Polskiej Akademii Nauk.

• 2009 / 14 lat

  Dziennik „Rzeczpospolita” ujawnił stenogramy rozmów polityków Platformy Obywatelskiej z przedstawicielami branży hazardowej.

• 2006 / 17 lat

  Rozpoczęła działalność Służba Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służba Wywiadu Wojskowego w miejsce zlikwidowanych Wojskowych Służb Informacyjnych.

• 2003 / 20 lat

  W Warszawie zmarł Zbigniew Lengren, rysownik, satyryk, karykaturzysta, autor aforyzmów i fraszek, twórca postaci Profesora Filutka, którego przygody zamieszczał przez ponad 50 lat w „Przekroju”.

• 2000 / 23 lata

  W Sydney zakończyły się XXVII Letnie Igrzyska Olimpijskie; reprezentacja Polski zdobyła na nich 14 medali, wśród nich sześć złotych.

• 1999 / 24 lata

  Wojska rosyjskie wkroczyły do Czeczenii – rozpoczęła się tzw. druga wojna czeczeńska.

• 1995 / 28 lat

  W Warszawie rozpoczął się XIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

• 1990 / 33 lata

  Początek wojny domowej w Rwandzie.

• 1990 / 33 lata

  W Warszawie rozpoczął się XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

• 1989 / 34 lata

  W Warszawie zmarł Witold Rowicki, dyrygent, pedagog, wieloletni dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie.

• 1985 / 38 lat

  W Warszawie rozpoczął się XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.

• 1983 / 40 lat

  W Warszawie przy ul. Podwale odsłonięto pomnik Małego Powstańca.

• 1982 / 41 lat

  Helmut Kohl, przewodniczący CDU, został kanclerzem RFN; funkcję tę sprawował do 1998 r.

• 1978 / 45 lat

  W Londynie zmarł Adam Ciołkosz, publicysta, jeden z czołowych działaczy PPS.

• 1966 / 57 lat

  Więzienie w Spandau opuścili skazani przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze niemieccy nazistowscy zbrodniarze Albert Speer i Baldur von Schirach.

• 1960 / 63 lata

  Nigeria ogłosiła niepodległość.

• 1960 / 63 lata

  Cypr ogłosił niepodległość.

• 1951 / 72 lata

  W Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie odbyła się inauguracja pierwszego roku akademickiego.

• 1951 / 72 lata

  Izba Reprezentantów Kongresu USA powołała komisję do zbadania sprawy zbrodni katyńskiej.

• 1949 / 74 lata

  W Pekinie Mao Zedong proklamował utworzenie Chińskiej Republiki Ludowej.

• 1947 / 76 lat

  Dekret Rady Ministrów o planowej gospodarce narodowej.

• 1946 / 77 lat

  W Warszawie urodziła się Anna Bojarska, pisarka.

• 1946 / 77 lat

  Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze ogłosił wyroki na zbrodniarzy wojennych III Rzeszy, których oskarżono o popełnienie czterech rodzajów zbrodni: uczestnictwo w spisku w celu popełnienia zbrodni międzynarodowej, zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości.

• 1945 / 78 lat

  Urodził się Wiesław Wójcik, aktor, wystąpił w filmach „Człowiek z marmuru”, „Party przy świecach”, „Kornblumenblau”, a także w serialu „Z biegiem lat, z biegiem dni …”.

• 1943 / 80 lat

  II wojna światowa: Wojska amerykańskie wkroczyły do Neapolu.

• 1942 / 81 lat

  W Wieniawce koło Trembowli urodził się Franciszek Trzeciak, aktor, reżyser.

• 1942 / 81 lat

  W niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau zmarł z wycieńczenia ksiądz Antoni Rewera; profesor Seminarium Duchownego w Sandomierzu, duszpasterz; beatyfikowany w 1999 r. przez papieża Jana Pawła II.

• 1942 / 81 lat

  Niemieckie władze okupacyjne otworzyły w warszawskiej Zachęcie Dom Niemieckiej Kultury (Haus der deutschen Kultur).

• 1941 / 82 lata

  W Wilnie Niemcy rozpoczęli trwającą do grudnia 1942 r. akcję eksterminacyjną, w czasie której zamordowano około 33,5 tys. Żydów.

• 1939 / 84 lata

  Kampania polska: zgrupowanie gen. Wilhelma Orlik-Ruckemanna zostało rozbite przez wojska sowieckie w bitwie pod Wytycznem.

• 1939 / 84 lata

  Kampania polska: w Grand Hotelu w Sopocie kmdr Marian Majewski i kpt. Antoni Kasztelan podpisali akt kapitulacji Rejonu Umocnionego Hel.

• 1938 / 85 lat

  W Krasnymstawie urodził się Andrzej Paczkowski, historyk, badacz najnowszych dziejów Polski; członek Kolegium IPN (1999–2011), przewodniczący Rady IPN (2011–2012); w latach 1974–1995 prezes Polskiego Związku Alpinizmu.

• 1938 / 85 lat

  Wojska niemieckie wkroczyły do Czechosłowacji, zajmując tzw. Kraj Sudecki.

• 1938 / 85 lat

  Rząd Czechosłowacji przyjął polskie ultimatum dotyczące odstąpienia części Śląska Cieszyńskiego, tzw. Zaolzia.

• 1936 / 87 lat

  W stoczni Cowes w Anglii zwodowany został niszczyciel ORP „Błyskawica”.

• 1930 / 93 lata

  W Lille urodził się Philippe Noiret, francuski aktor, znany m.in. z filmów „Wielkie żarcie”, „Skorumpowani” i „Cinema Paradiso”.

• 1930 / 93 lata

  W Limerick urodził się Richard Harris, irlandzki aktor, wystąpił w filmach „Bohaterowie Telemarku”, „Człowiek zwany Koniem”, „Cromwell”, „Bez przebaczenia”, „Gladiator” oraz „Harry Potter i Kamień Filozoficzny”.

• 1928 / 95 lat

  W Warszawie zmarł Stanisław Noakowski, architekt, malarz, historyk sztuki, profesor Politechniki Warszawskiej.

• 1924 / 99 lat

  W Plains w stanie Georgia urodził się Jimmy Carter, działacz Partii Demokratycznej; prezydent USA w latach 1977–1981; laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 2002 r.

• 1901 / 122 lata

  W Myślenicach urodziła się Stanisława Przybyszewska, autorka dramatów historycznych związanych z historią rewolucji francuskiej, m.in. „Sprawy Dantona”, malarka.

• 1869 / 154 lata

  W wielkopolskiej wsi Polonisz urodziła się Stefania Sempołowska, działaczka społeczna i oświatowa, pedagog, publicystka, pisarka.

• 1859 / 164 lata

  W Warszawie ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Ilustrowanego”.

• 1817 / 206 lat

  Na Uniwersytecie Wileńskim powstało tajne Towarzystwo Filomatów, którego założycielami byli m.in. Józef Jeżowski, Tomasz Zan, Adam Mickiewicz i Jan Czeczot.

• 1810 / 213 lat

  Rodzina Chopinów przeprowadziła się z Żelazowej Woli do Warszawy.

• 1808 / 215 lat

  W Warszawie została założona Szkoła Prawa Księstwa Warszawskiego, w 1816 roku wcielona do Uniwersytetu Warszawskiego.

• 1798 / 225 lat

  W Warszawie założono tajne Towarzystwo Republikanów Polskich; jego członkowie za swego przywódcę uznawali Tadeusza Kościuszkę.

• 1685 / 338 lat

  W Wiedniu urodził się Karol VI Habsburg, cesarz, król Czech i Węgier, arcyksiążę Austrii, panujący w latach 1711–1740.

• 1684 / 339 lat

  W Paryżu zmarł Pierre Corneille, francuski poeta i dramaturg, członek Akademii Francuskiej, autor tragikomedii „Cyd”.

• 1608 / 415 lat

  Na pokładzie statku Mary and Margaret przybyło do kolonii Jamestown w Wirginii pięciu pierwszych polskich imigrantów do Ameryki Północnej. 

• 1326 / 697 lat

  Doradca króla Władysława Łokietka Jan Grot został mianowany biskupem krakowskim.

• 965 / 1058 lat

  Biskup Narni Jan wybrany został papieżem, przyjął imię Jana XIII (965–972).