Dzieje.pl - Portal Historyczny

Polecamy

Andrzej Panufnik. 1946 r. Fot. PAP/CAF/S. Dąbrowiecki

Tajemnicze losy kolekcji instrumentów Andrzeja Panufnika

W lipcu mija 65 lat od ucieczki kompozytora Andrzeja Panufnika z Polski. Wcześniej w 1949 r. jego ojciec Tomasz Panufnik przekazał mu w spadku kolekcję instrumentów, która przez lata uważana była za zaginioną. PAP dotarł do dokumentów pozwalających prześledzić losy jej części.

20 lipca

1939
/ 80 LAT

Wojciech Korfanty został zwolniony przez władze sanacyjne po trzech miesiącach uwięzienia na Pawiaku. Ciężko chory zmarł miesiąc później.
1979
/ 40 LAT

Zmarł Józef Saski, ps. Katoda, żołnierz kompanii wydzielonej „Agat”, a później batalionu „Parasol”, uczestnik Akcji pod Arsenałem.

2004
/ 15 LAT

W Warszawie zmarł Zdzisław Sierpiński, polski dziennikarz, krytyk muzyczny, żołnierz AK, powstaniec warszawski; 1 sierpnia 1944 r. o godzinie 13.50 na Żoliborzu oddał pierwsze strzały powstania.
1996
/ 23 LATA

W Atlancie rozpoczęły się XXVI Letnie Igrzyska Olimpijskie. Reprezentanci Polski zdobyli na nich 17 medali, w tym siedem złotych.
1982
/ 37 LAT

Stan wojenny: w Warszawie ogłoszono powstanie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON).
1979
/ 40 LAT

Zmarł Józef Saski, ps. Katoda, żołnierz kompanii wydzielonej „Agat”, a później batalionu „Parasol”, uczestnik Akcji pod Arsenałem.
1969
/ 50 LAT

Amerykański lądownik Apollo 11 z astronautami Neillem Armstrongiem i Buzzem Aldrinem wylądował na Księżycu.
1968
/ 51 LAT

Na Sanie w Solinie oddano do użytku sztuczny zbiornik o powierzchni ponad 21 kilometrów kwadratowych.
1965
/ 54 LATA

W Warszawie zapadł wyrok ws. Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego, autorów „Listu otwartego do członków PZPR”, który wskazywał na konflikt pomiędzy klasą robotniczą a centralną biurokracją partyjną; Kuroń skazany został na 3 lata więzienia, a Modzelewski na 3 lata i 6 miesięcy pozbawienia wolności.
1964
/ 55 LAT

W Warszawie na Placu Teatralnym premier Józef Cyrankiewicz odsłonił Pomnik Bohaterów Warszawy (Nike).
1961
/ 58 LAT

Początek wizyty w Polsce radzieckiego kosmonauty Jurija Gagarina.
1952
/ 67 LAT

W Gdańsku urodziła się Grażyna Łobaszewska, wokalista jazzowa, wykonawczyni przeboju „Czas nas uczy pogody”.
1951
/ 68 LAT

W Legnicy urodziła się Anna Dymna, aktorka, od 1973 roku związana ze Starym Teatrem w Krakowie; odtwórczyni głównych ról w filmach „Kochaj albo rzuć”, „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny”, „Tylko strach”. W 2003 roku założyła Fundację Mimo Wszystko; inicjatorka Krakowskiego Salonu Poezji.
1951
/ 68 LAT

W Warszawie na Placu Bankowym, przemianowanym na Plac Dzierżyńskiego, odsłonięto pomnik Feliksa Dzierżyńskiego, autorstwa Zbigniewa Dunajewskiego. Jego demontaż 17 listopada 1989 stał się jednym z symboli upadku PRL.
1948
/ 71 LAT

W Warszawie urodziła się Anna Chodakowska, aktorka Teatru Narodowego, znana m.in. z roli Antygony w spektaklu Adama Hanuszkiewicza, filmu „Biały mazur”, serialu „W labiryncie” i interpretacji utworów poetyckich Edwarda Stachury.
1945
/ 74 LATA

Do Polski powrócił prymas August Hlond.
1944
/ 75 LAT

W Wilczym Szańcu niedaleko Kętrzyna na Mazurach doszło do nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera. Bezpośrednim wykonawcą zamachu był 36-letni pułkownik hrabia Claus Schenk von Stauffenberg, który po zamordowaniu Hitlera planował wraz z innymi współspiskowcami przejąć władzę w III Rzeszy.
1939
/ 80 LAT

Wojciech Korfanty został zwolniony przez władze sanacyjne po trzech miesiącach uwięzienia na Pawiaku. Ciężko chory zmarł miesiąc później.
1936
/ 83 LATA

W Pińsku urodził się Andrzej Kondratiuk, reżyser, scenarzysta, aktor; reżyser takich filmów jak „Klub profesora Tutki”, „Hydrozagadka” i „Gwiezdny pył”; mąż aktorki Igi Cembrzyńskiej.
1931
/ 88 LAT

W Skolimowie pod Warszawą urodziła się Zofia Kuratowska, lekarz, polityk. Uczestniczka obrad Okrągłego Stołu, z ramienia opozycji przewodnicząca podzespołowi do spraw zdrowia. W latach 1989-1991 i 1993-1997 wicemarszałek Senatu. Współzałożycielka Unii Demokratycznej.
1926
/ 93 LATA

W Warszawie marszałek Józef Piłsudski powołał Kompanię Zamkową - pododdział piechoty Wojska Polskiego, który pełnił służbę wartowniczą w miejscu postoju prezydenta Polski oraz spełniał funkcje reprezentacyjne. Dziś te tradycje kontynuuje Batalion Reprezentacyjny WP.
1926
/ 93 LATA

W Moskwie zmarł na atak serca Feliks Dzierżyński, współpracownik Lenina, szef Wszechrosyjskiej Nadzwyczajnej Komisji do Walki z Kontrrewolucją, Sabotażem i Spekulacją (WCzK, Czeka), jeden twórców totalitarnego reżimu w sowieckiej Rosji; w czasie wojny polsko-bolszewickiej wszedł w skład Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski utworzonego 30 lipca 1920 r. w Białymstoku, jego zadaniem miało być przekształcenie Polski w republikę socjalistyczną.
1924
/ 95 LAT

W Paryżu została utworzona Międzynarodowa Federacja Szachowa (FIDE). W 1966 roku na pamiątkę tego wydarzenia ustanowiono Międzynarodowy Dzień Szachów.
1921
/ 98 LAT

Urodził się Franciszek Walicki, dziennikarz muzyczny, uznawany za ojca polskiego big-beatu.
1919
/ 100 LAT

W Tuakau k. Auckland w Nowej Zelandii urodził się Edmund Hillary, himalaista; w 1953 r. wraz z Tenzingiem Norgayem dokonał pierwszego w historii wejścia na Mount Everest.
1917
/ 102 LATA

Urodził się Józef Bartosik, polski kapitan marynarki wojennej i brytyjski kontradmirał, oficer na ORP „Błyskawica”.
1911
/ 108 LAT

W Czerwińsku nad Wisłą urodziła się Loda Halama, tancerka, aktorka, gwiazda kabaretów dwudziestolecia międzywojennego, primabalerina teatru Wielkiego w Warszawie. Największą popularność przyniosły jej filmy „Kocha, lubi, szanuje” i „Manewry miłosne”.
1904
/ 115 LAT

W Warszawie urodziła się Hanna Ożogowska, pisarka, tłumaczka, autorka popularnych powieści dla młodzieży „Tajemnica zielonej pieczęci”, „Ucho od śledzia”, „Głowa na tranzystorach”.
1898
/ 121 LAT

W Krakowie urodził się Leopold Infeld, fizyk.
1888
/ 131 LAT

W Bielsku urodził się Emil Zegadłowicz, pisarz, poeta, założyciel grupy literackiej „Czartak”, autor powieści „Zmory”, „Motory”, i sztuk teatralnych, propagator sztuki ludowej.
1816
/ 203 LATA

W „Gazecie Warszawskiej” ukazał się tekst „Pieśni narodowej za pomyślność króla” autorstwa Alojzego Felińskiego, która stała się oficjalnym hymnem Królestwa Kongresowego. znana jest pod tytułem „Boże, coś Polskę”.
1797
/ 222 LATA

Pierwsze publiczne wykonanie „Pieśni Legionów Polskich” – utworu napisanego przez Józefa Wybickiego w lipcu 1797 r., podczas pobytu polskich żołnierzy w Reggio Emilia, który na cześć gen. Jana Henryka Dąbrowskiego nazwano „Mazurkiem Dąbrowskiego”.
1797
/ 222 LATA

W Głuszynie, obecnie w granicach Poznania, urodził się Paweł Edmund Strzelecki, geolog, geograf, podróżnik, odkrywca, wybitny badacz Australii.
1792
/ 227 LAT

W Sannikach w powiecie średzkim urodził się Ignacy Prądzyński, generał, uczestnik kampanii napoleońskich 1809 i 1812 r.; w czasie Powstania Listopadowego szef sztabu armii polskiej; autor projektu budowy Kanału Augustowskiego.
1657
/ 362 LATA

Pod Czarnym Ostrowem armia koronna dowodzona przez hetmanów Potockiego i Lubomirskiego pokonała oddziały siedmiogrodzkie i zmusiła Jerzego II Rakoczego do kapitulacji oraz podpisania traktatu pokojowego z Rzeczpospolitą.
1492
/ 527 LAT

Aleksander Jagiellończyk został wielkim księciem litewskim.