Artykuły historyczne

110 lat temu, 10 grudnia 1909 r., urodził się Adam Borys, jeden z Cichociemnych, współtwórca i pierwszy dowódca batalionu „Parasol”, powstaniec warszawski. W okresie PRL podobnie jak wielu innych najlepszych żołnierzy Polski Podziemnej został skazany na zapomnienie.

80 lat temu, 9 grudnia 1939 r., we Lwowie oddziały NKWD rozpoczęły masowe aresztowania ukrywających się polskich żołnierzy i oficerów. Był to kolejny etap procesu sowietyzacji Kresów i eksterminacji polskich elit.

65 lat temu, 7 grudnia 1954 r., zostało zlikwidowane Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Dekada istnienia tej instytucji to okres największego terroru komunistycznego i uzależnienia Polski od ZSRS. Likwidacja MBP nie oznaczała rozliczenia większości funkcjonariuszy bezpieki.

100 lat temu, 26 listopada 1919 r., w Białymstoku urodził się przyszły prezydent na Uchodźstwie, ostatni prezydent II RP Ryszard Kaczorowski. Przez pół wieku był jednym z najaktywniejszych działaczy emigracji niepodległościowej i depozytariuszem tradycji polskiej państwowości.

30 lat temu, 22 listopada 1989 r., wizytę w ZSRS rozpoczął premier PRL Tadeusz Mazowiecki. Podróż obfitowała w przełomowe gesty, takie jak przybycie do Katynia oraz spotkanie z dysydentami antykomunistycznymi. Polska polityka zagraniczna wobec Kremla pozostawała jednak niezwykle ostrożna.

80 lat temu, 18 listopada 1939 r., w Londynie podpisano polsko-brytyjską umowę o funkcjonowaniu w Wielkiej Brytanii Polskiej Marynarki Wojennej. Układ umożliwił rozwój polskiej floty, która na wodach Atlantyku walczyła nieprzerwanie przez cały okres II wojny światowej.

30 lat temu, 17 listopada 1989 r., wyemitowano ostatnie wydanie „Dziennika Telewizyjnego”. Od roku 1958 serwis informacyjny Telewizji Polskiej był jednym z ważniejszych narzędzi propagandy reżimu komunistycznego. Szczególną rolę odegrał w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.

Mur berliński dzielił miasto przez 28 lat i stał się również symbolem podziału Europy. Jego budowę rozpoczęto 13 sierpnia 1961 z polecenia władz NRD. Upadł niespodziewanie 30 lat temu, wieczorem 9 listopada 1989 r. Moment ten zapoczątkował agonię kolejnego reżimu komunistycznego.

W 1944 r. rząd Nowej Zelandii zaprosił ponad 700 polskich dzieci i ich 102 opiekunów. Były to w większości sieroty pochodzące z polskich rodzin zesłanych na nieludzką ziemię ZSRS, a następnie ewakuowanych do Iranu w roku 1942. 75 lat temu przybyły na daleką, nieznaną im zieloną wyspę.

Instytut Pamięci Narodowej często nadal kojarzony jest z „teczkami”, czyli aktami. Jednak w jego zasobach znajduje się również wiele innej ciekawej, a niekiedy wręcz bezcennej dokumentacji. I to nie tylko w formie papierowej.