Artykuły historyczne

90 lat temu urodził się Andrzej Feliks Grabski - historyk wszechstronny

Był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych polskich historyków w okresie powojennym, a zarazem postacią kontrowersyjną. Andrzej Feliks Grabski był uczonym, który stworzył rudymentarne dzieła z zakresu historii historiografii – dyscypliny przez jednych uważanych za niszową, przez innych za hermetyczną, a nawet ezoteryczną, ale bez której niepodobna wyobrazić sobie rozwoju nauk historycznych. Mimo że od ćwierćwiecza nie ma go wśród nas, jego dorobek jest nie tylko aktualny, lecz także niezastąpiony.

60 lat temu zmarł pisarz Sergiusz Piasecki, autor m.in. „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy”

12 września 1964 r. na emigracji zmarł pisarz Sergiusz Piasecki. Jego życie mogłoby posłużyć za scenariusz awanturniczego filmu przygodowego. Autor „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy” był m.in. buntownikiem, agentem wywiadu, przemytnikiem, więźniem, żołnierzem Armii Krajowej, to wszystko można odnaleźć w jego powieściach.

35 lat temu rząd Tadeusza Mazowieckiego uzyskał wotum zaufania

12 września 1989 r. posłowie na Sejm niemal jednogłośnie udzielili wotum zaufania pierwszemu od 1944 r. niekomunistycznemu rządowi Polski. „Jestem przekonany, że zdecydowana większość Polaków w podobny sposób pojmuje cele, do których powinniśmy zdążać” – mówił tego dnia Tadeusz Mazowiecki.

100 lat temu utworzono Korpus Ochrony Pogranicza

12 września 1924 r. rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych powołano Korpus Ochrony Pogranicza. Celem utworzonej 100 lat temu formacji była ochrona polskiej granicy wschodniej oraz zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom Kresów, którzy byli zagrożeni brutalnymi napadami sowieckich grup dywersyjnych.

Sergiusz Piasecki – żywot człowieka zapomnianego

Zmarły 60 lat temu, 12 września 1964 r. Sergiusz Piasecki był jedną z najbardziej interesujących, zagadkowych i intrygujących postaci polskiej literatury XX w. Jego dramatyczna biografia nadaje się idealnie na ekranizację. Jednak mimo kmicicowskiego życiorysu nadal pozostaje on postacią nieco zapomnianą.

55 lat temu telewizja pokazała pierwszy odcinek serialu „Do przerwy 0:1”

11 września 1969 r. Telewizja Polska wyemitowała pierwszy odcinek serialu „Do przerwy 0:1”, wyreżyserowanego przez Stanisława Jędrykę na podstawie powieści Adama Bahdaja. „Pokazuje jak smakuje wygrana, kiedy osiągamy ją w uczciwy sposób” - powiedziała PAP Małgorzata Karolina Piekarska.

50 lat temu zmarł Melchior Wańkowicz - mistrz gawędy, klasyk reportażu

Ostatni polski mistrz szlacheckiej gawędy, klasyk reportażu, autor takich książek jak "Monte Cassino", "Hubalczycy", "Ziele na kraterze" - Melchior Wańkowicz - zmarł 50 lat temu, 10 września 1974 roku.

Polowanie na polską elitę Śląska: Intelligenzaktion Schlesien

Intelligenzaktion Schlesien (akcja Inteligencja Śląsk) była również nazywana lapidarnie Flurbereiningungaktion (akcja oczyszczania gruntu). Jej celem było przejęcie przez III Rzeszę Niemiecką pełnej kontroli nad zdobytym terytorium II Rzeczpospolitej. Środkiem do zapewnienia dominacji było zminimalizowanie ewentualnego ruchu oporu przez całkowitą eksterminację warstwy przywódczej. Zaliczano do niej inteligencję, osoby zaangażowane w działalność kulturalną, polityczną, religijną, ziemiaństwo, kapitalistów, a także działaczy społecznych oraz byłych powstańców śląskich.

115 lat temu urodził się Józef Noji, olimpijczyk z Berlina, rywal Janusza Kusocińskiego

8 września 1909 r. w Pęckowie (Wielkopolskie) urodził się Józef Noji, biegacz, olimpijczyk, rywal i następca Janusza Kusocińskiego, z którym zresztą podzielił dalsze losy - podobnie jak „Kusy” w Palmirach, został zamordowany przez Niemców w Auschwitz.

510 lat temu Polacy i Litwini pod Orszą rozbili armię Moskwy

510 lat temu, 8 września 1514 r. pod Orszą koło Witebska wojska polsko-litewskie pokonały przeważające siły Moskwy. Jak pisał Paweł Jasienica, bitwa udowodniła, że „ruskie posiadłości Litwy, a nawet byt jej samej da się utrzymać jedynie pod warunkiem rzucenia na wschód wszystkich sił połączonego państwa”.