Artykuły historyczne

35 lat temu, najprawdopodobniej 19 października 1984 r., ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy i kapelan „Solidarności”, został zamordowany przez funkcjonariuszy IV Departamentu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Do dziś jednak wokół okoliczności i daty jego śmierci pojawiają się wątpliwości.

100 lat temu, 11 października 1919 r., w Wilnie w obecności Józefa Piłsudskiego po niemal dziewięćdziesięciu latach ponownie otwarto Uniwersytet Stefana Batorego. Uczelnia stała się istotnym ośrodkiem życia intelektualnego na Kresach, była kontynuatorką tradycji centrów nauki z czasów dawnej Rzeczypospolitej i pierwszych lat zaborów.

50 lat temu, 11 października 1969 r., zmarł gen. Kazimierz Sosnkowski – jeden z przywódców Organizacji Bojowej PPS, założyciel Związku Walki Czynnej; współtwórca Legionów Polskich, Komendant Główny Związku Walki Zbrojnej i Naczelny Wódz, działacz polskiej emigracji.

45 lat temu, 8 października 1974 r., rozpoczęła się wizyta I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka w Waszyngtonie. Dla przywódcy PRL był to kolejny element polityki zbliżenia z krajami Zachodu. Pewne nadzieje na ożywienie stosunków z Warszawą wiązał również prezydent USA Gerald Ford.

Jego decyzje w sprawach wielkich i małych dyktował mu instynkt albo raczej niezwykła prawość charakteru – pisał o dowódcy AK Jan Nowak-Jeziorański. Do dziś nie powstała pełna biografia jednego z architektów godziny „W”. 75 lat temu, 30 września 1944 r., gen. Tadeusz Bór-Komorowski został mianowany Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych.

80 lat temu, 27 września 1939 r., powstała Służba Zwycięstwu Polski – zaczątek Polskiego Państwa Podziemnego. Była to druga w ciągu niespełna osiemdziesięciu lat próba powołania tajnych struktur państwa walczącego o niepodległość. Twórcy PPP byli świadomi, że są kontynuatorami Tajemnego Państwa Polskiego z lat 1863–1864.

Powstała 27 września 1939 r. Służba Zwycięstwu Polski od początku stawiała sobie za cel prowadzenie walki z okupantami na całym obszarze II Rzeczypospolitej. Zadanie to okazało się niezwykle trudne na wschodnich ziemiach okupowanej Polski, poddanych terrorowi ZSRS.

17 września przypada rocznica sowieckiej napaści na Polskę w 1939 r. Przez lata – w Polsce ludowej – była ona rocznicą zakazaną, nieobecną publicznie. O tym, o czym nie chciała pamiętać ludowa władza, pamiętało jednak wielu Polaków.

80 lat temu, 12 września 1939 r., w Abbeville na północy Francji doszło do spotkania premierów Francji i Wielkiej Brytanii, które zaważyło na dalszym biegu II wojny światowej. Rozmowy te stały w sprzeczności z działaniami z pierwszych dni września, które wskazywały, że pomoc dla Polski nadejdzie szybko.

30 lat temu, 12 września 1989 r., rząd Tadeusza Mazowieckiego uzyskał wotum zaufania. W ciągu niemal 500 dni urzędowania Rada Ministrów pod jego przewodnictwem dokonała reform, które zmieniły funkcjonowanie państwa i symbolicznie otworzyły historię III Rzeczypospolitej.