Gidon Kremer. Fot. PAP/EPA
Światowej sławy łotewski skrzypek Gidon Kremer zagra w piątkowy i sobotni wieczór w warszawskiej Filharmonii Narodowej podczas koncertu symfonicznego z okazji 100. rocznicy urodzin Mieczysława Wajnberga.
Wydarzenie odbywa się w ramach II Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej EUFONIE, którego celem jest przybliżenie repertuaru muzycznego naszych bliższych i dalszych sąsiadów.
Orkiestrę Filharmonii Narodowej poprowadzi Gabriel Chmura. Solistą będzie skrzypek Gidon Kremer. W programie koncertu są dwa utwory Mieczysława Wajnberga Sinfonietta nr 1 op. 41 oraz Koncert skrzypcowy g-moll op. 67 a także Dmitrija Szostakowicza - VI Symfonia h-moll op. 54.
Skomponowana przed osiemdziesięciu laty VI Symfonia Dmitrija Szostakowicza należy do najbardziej oryginalnych dzieł tego gatunku w dorobku kompozytora. "Szostakowicza i Wajnberga łączyło w życiu wiele: głęboka i wieloletnia przyjaźń, muzyka, o której chętnie rozmawiali i którą razem grali, a także długie i trudne życie w stolicy Związku Radzieckiego. Obaj zaznali i łaski, i niełaski komunistycznej władzy. Ich wielka muzyka zabrzmi na wspólnym koncercie w mistrzowskim wykonaniu" – zapowiadają organizatorzy wydarzenia.
Kamienica przy ul. Żelaznej 66, w której urodził się Mieczysław Wajnberg - w rejestrze zabytków
Mieczysław Wajnberg (1919-96) - polski kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego, przyszedł na świat 100 lat temu w Warszawie, w kamienicy na rogu ulic Żelaznej i Chmielnej. Pochodził z rodziny o tradycjach muzycznych; jego ojciec był kompozytorem i skrzypkiem: kierował zespołem muzycznym w teatrze żydowskim "Scala" w Warszawie oraz działem muzyki żydowskiej w firmie fonograficznej "Syrena". W 1931 r. Mieczysław Wajnberg rozpoczął studia w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Kształcił się w zakresie gry na fortepianie pod kierunkiem Józefa Turczyńskiego.
Po wybuchu II wojny światowej wyemigrował do Związku Sowieckiego. Jego rodzina zginęła w 1943 r. w obozie w Trawnikach. W 1943 r. Wajnberg wysłał rękopis swojej Symfonii nr 1 do Dmitrija Szostakowicza, co było początkiem długoletniej przyjaźni pomiędzy kompozytorami. Szostakowicz podjął starania o to, by Wajnbergowi pozwolono zamieszkać w stolicy ówczesnego Związku Sowieckiego. Tam mieszkał do końca życia, zajmując się głównie komponowaniem oraz koncertując jako pianista.
Dorobek kompozytorski Wajnberga obejmuje m.in. 26 symfonii, 7 koncertów, 17 kwartetów smyczkowych, 22 sonaty na fortepian i inne instrumenty, około 30 cykli pieśni oraz 7 oper i 2 balety, a także muzykę do 65 filmów, sztuk teatralnych i słuchowisk radiowych.
Od kilku sezonów Filharmonia Narodowa przypomina twórczość Wajnberga, a obchodzona w tym roku 100. rocznica urodzin kompozytora jest pretekstem do kolejnych spotkań z jego muzyką. "W Polsce ambasadorem muzyki Wajnberga jest maestro Gabriel Chmura, który na rocznicowy koncert przygotował czteroczęściową, skąpaną w żydowskim folklorze, pierwszą Sinfoniettę z 1948 roku" - czytamy na stronie FN.
Gwiazdą wieczoru będzie łotewski skrzypek Gidon Kremer. Kremer popularyzuje dorobek twórców rosyjskich i wschodnioeuropejskich. Najczęściej interpretuje utwory takich kompozytorów jak Alfred Schnittke, Arvo Pärt, Gija Kanczeli, Sofia Gubajdulina. "Żaden inny solista o porównywalnej międzynarodowej renomie nie zrobił więcej dla promocji kompozytorów współczesnych i nowej muzyki skrzypcowej" - podkreślają muzykolodzy.
W sezonie 2019/20 berliński Konzerthaus organizuje na cześć tego artysty cykl ponad piętnastu wydarzeń pod hasłem "Hommage an Gidon Kremer". Sam Kremer składa zaś hołd Wajnbergowi, występując z okazji 100. rocznicy jego urodzin z cyklem koncertów we Frankfurcie, w Berlinie, Hamburgu, Lipsku, Linzu, Warszawie, Seattle, San Francisco oraz obecnie w Warszawie.
Deutsche Grammophon wyda z jego udziałem dwa albumy poświęcone muzyce orkiestrowej i kameralnej Wajnberga.
Założona w 1997 r. przez Gidona Kremera orkiestra kameralna Kremerata Baltica promuje wyróżniających się młodych muzyków z krajów bałtyckich. Zespół wyjeżdża w liczne trasy koncertowe. Nagrał też prawie trzydzieści albumów pod szyldem takich wytwórni jak Nonesuch, Deutsche Grammophon oraz ECM.
Dyskografia Gidona Kremera obejmuje ponad 120 albumów. Wśród licznych wyróżnień przyznanych temu artyście można wymienić Nagrodę Muzyczną Fundacji Ernsta von Siemensa, Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, moskiewską nagrodę Tryumf, Nagrodę UNESCO oraz Nagrodę Artura Rubinsteina "Una Vita Nella Musica". W 2016 r. Gidon Kremer otrzymał Praemium Imperiale, powszechnie uznawaną za muzyczny odpowiednik Nagród Nobla.
II Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej Eufonie, którego organizatorami są Narodowe Centrum Kultury oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, trwa do 23 listopada. (PAP)
autor: Anna Bernat
abe/ pat/
