Źródło: Serwis Wideo PAP
Snop zboża w chałupie, obwiązane łańcuchem nogi ławy, a pod nią metalowa część pługa – to tylko niektóre z tradycji świątecznych XIX i XX wieku, które można zobaczyć na wystawie „Boże Narodzenie na Mazowszu” w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. „Boże Narodzenie to był czas pełen magii i wierzeń” – mówi PAP.PL Magdalena Kowalak z sierpeckiej placówki.
"Boże Narodzenie na Mazowszu" to wystawa okolicznościowa w Skansenie – Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Ekspozycja wprowadza nas w klimat przygotowań Świąt Bożego Narodzenia sprzed wieku. W chałupach z przełomu XIX i XX wieku można zobaczyć nie tylko świąteczne aranżacje wnętrz – zarówno w ubogich domach, jak i w tych zamożniejszych, ale też to, co jadało się dawniej, jakie tradycje i wierzenia towarzyszyły ich mieszkańcom.
Świąteczny czas na Mazowszu na początku XX wieku, to czas licznych wróżb i obyczajów, które miały gwarantować urodzaj, zdrowie oraz powodzenie przez cały rok.
"Był to czas pełen magii i wierzeń. Dawniej obwiązywano nogi ławy łańcuchem, robiono tak na Wigilię, żeby się chleb tego domu trzymał. Pod ławę kładziono metalową część od pługa, żeby w okresie wiosennym i letnim krety nie wchodziły w szkodę" - powiedziała w rozmowie z PAP.PL Magdalena Kowalak, z działu etnograficznego Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.
Przypomniała, że w chałupach stawiany był snop zboża. "Wcześniej stawiano cztery snopy z różnych zbóż, w każdym rogu izby ale później, z biegiem lat przyjęło się, żeby chociaż jeden taki snop był. Gospodarz wróżył sobie z takiego snopu. Brał kłos, rozcierał go w dłoniach i liczył ile było ziarenek. Jeśli było dużo, to znaczyło, że będzie dobry urodzaj" - podkreśliła.
Etnograf Robert Rumiński zaznaczył, że podczas kolacji wigilijnej starano się, aby składniki potraw pochodziły z czterech przestrzeni – z pola, ogrodu, lasu i wody.
"Na pewno musiały być z lasu grzyby, musiały być ryby z jeziora czy jakiegokolwiek zbiornika wodnego, oczywiście dużo potraw przyrządzano z mąki, no i owoce. Owoce, z których przyrządzano zupy owocowe – śliwki, jabłka, gruszki" - wyjaśnił. Dodał, że "nie było jakiejś określonej liczby tych potraw – bo zależało to od tego, czy dom był bogaty, czy biedny".
Na wystawie w Sierpcu można podziwiać też ozdoby świąteczne, zastawy, obrusy. Ekspozycja przygotowana jest na terenie dworu oraz 10 chałup z przełomu XIX i XX wieku. Wystawę można zwiedzać do końca lutego 2023 roku.
Materiały wideo dostępne są na https://wideo.pap.pl/videos/65713/ oraz na PAP.PL https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1513770%2Cboze-narodzenie-na-mazowszu-jak-wygladaly-zwyczaje-i-tradycje-swiateczne(PAP)
Autorka: Monika Rutke
mru/ pat/
