Zrekonstruowana zabytkowa śluza workowa na Brdzie stała się nową atrakcją Bydgoszczy. Murowany obiekt z czasów pruskich należy do nielicznych tego typu budowli hydrotechnicznych w Europie.
Śluzę zrekonstruowano w ramach zakończonego pod koniec ostatniego tygodnia projektu "Bydgoski Węzeł Wodny - rewitalizacja bulwarów i nabrzeży", który kosztował 21,8 mln zł, z czego dofinansowanie unijne wyniosło 11,5 mln zł.
W ramach projektu, oprócz rekonstrukcji zabytkowej śluzy, umocniono nabrzeża, zmodernizowano ścieżki dla pieszych i rowerzystów, zbudowano fontanny, urządzono place zabaw, ustawiono ławki i stojaki dla rowerów.
Unikatowa konstrukcja śluzy powstała w latach 1882-1884, a jako niefunkcjonalna została zasypana w 1914 r. i zastąpiona istniejąca do dziś śluzą.
Unikatowa konstrukcja śluzy powstała w latach 1882-1884, a jako niefunkcjonalna została zasypana w 1914 r. i zastąpiona istniejąca do dziś śluzą.
Murowana śluza, powstała w czasach pruskich, jest jedną z nielicznych tego typu budowli hydrotechnicznych w Europie. Ze względu na kształt była nazywana workową lub trapezową. Śluza pozwalała pokonać różnicę poziomów wody wynoszącą 3,19 m.
Konstrukcja wymuszała skomplikowane manewrowanie barek. Śluza miała nietypowo usytuowane dwie pary wrót, które były położone w jednej linii, a nie naprzeciw siebie. Barki płynące w górę Brdy, w kierunku Kanału Bydgoskiego, musiały być w szerszym miejscu rzeki, kilkaset metrów przed śluzą obracane, by wpłynąć do niej rufą.
Śluza ze względu na konieczność wcześniejszego obracania barek okazała się niefunkcjonalna i niebezpieczna. Dochodziło do uszkodzeń statków, a nawet ich zatonięć.
W pobliżu śluzy workowej w 1914 r. oddano do użytku nową konstrukcję, która miała typowy układ wrót, położonych naprzeciw siebie. Obiekt do dziś spełnia swe zadanie, a jego wygląd niewiele zmienił się od przełomu XIX i XX w.
W latach 70. zeszłego wieku śluzę workową całkowicie zasypano. Podczas prowadzonych w ostatnich latach prac rewitalizacyjnych nabrzeży Brdy w centrum Bydgoszczy okazało się, że mury zasypanej śluzy w większości zachowały się w dobrym stanie i zdecydowano o ich odkopaniu.
Wyeksponowano zachowane ceglane mury śluzy, a mury wyburzone i zastąpione betonem w czasie wyłączania obiektu z eksploatacji zrekonstruowano. Odtworzono drewniane wrota i biegnącą przy nich kładkę. Wnętrze śluzy do wypełniono piaskiem do poziomu dolnych krawędzi wrót. (PAP)
rau/ amac/
