Na Starym Cmentarzu Podgórskim w Krakowie naprawiono pięć zabytkowych nagrobków, które wiosną zostały zniszczone przez wandali. Jednym z nich był pomnik przywódcy powstania krakowskiego z 1846 r. Edwarda Dembowskiego.
Na początku marca, w kilka dni po uroczystych obchodach 160-lecia śmierci Dembowskiego, wandale zniszczyli przypadkowo wybrane nagrobki; zdaniem policji ich działanie nie miało podtekstu historycznego, czy politycznego.
Sprawcy przewrócili pomnik nagrobny, który uszkodził płot okalający grób Dembowskiego, a na czterech innych mogiłach, które w 2014 i 2015 r. przeszły gruntowną konserwację, uszkodzili dwa żeliwne i dwa kamienne krzyże.
Konserwatorzy scalili uszkodzone krzyże, uzupełnili ubytki i na nowo pomalowali krzyże żeliwne. Prace kosztowały ok. 11 tys. zł i zostały sfinansowane z środków Zarządu Cmentarzy Komunalnych w Krakowie.
Konserwator sztuki Elżbieta Wyszyńska z Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków podkreśla, że na tej nekropolii przynajmniej kilkadziesiąt nagrobków wymaga pilnej restauracji.
"W pierwszej kolejności zajmujemy się tymi nagrobkami, które są w katastrofalnym stanie” – mówiła PAP Wyszyńska. Dodała, że szereg nagrobków zostało przeniesionych i zniszczonych w czasach gierkowskich, podczas budowy przebiegającej obok arterii – ówczesnej ul. Telewizyjnej, dziś Powstańców Śląskich. „Będą wielkie problemy, żeby spróbować pozestawiać ze sobą fragmenty, które są w różnych częściach cmentarza. Nie wiadomo nawet do końca, jaki był układ alei” – dodała. Niezwykle pomocna dla konserwatorów jest dokumentacja sporządzona przez Jarosława Żółciaka, który robił na cmentarzu zdjęcia reporterskie.
Od czasu dewastacji Stary Cmentarz Podgórski jest dozorowany przez firmę ochroniarską.
To najstarszy cmentarz komunalny na terenie obecnego Krakowa. Został założony niedługo po roku 1786 na podstawie dekretu cesarza Austrii Józefa II i służył mieszkańcom Podgórza, które wówczas było odrębnym miastem włączonym do Krakowa w 1915 r.
Na cmentarzu tym spoczywają m.in. długoletni radny Podgórza, inicjator prac nad utworzeniem parku na terenie dawnego kamieniołomu na Krzemionkach społecznik Wojciech Bednarski, burmistrzowie Podgórza Józef Chrystian Zoll, Ferdynand Seeling, Emil Serkowski, przywódca powstania krakowskiego Edward Dembowski, artyści Wojciecha Eliasz i jego syn Władysław Eliasz - Radzikowski, a także uczestnik powstania styczniowego student Ludwik Zoll.
Po raz pierwszy cmentarz został znacznie okrojony w latach okupacji w związku z budową przez Niemców linii klejowej. Do decydującego uszczuplenia cmentarza doszło w wyniku poprowadzenia nowej ulicy Telewizyjnej (obecnie Powstańców Śląskich) powstałej w latach 1976-79. Obecny teren cmentarza zajmuje około jednej czwartej pierwotnego obszaru.(PAP)
wos/ mow/
