Wykonany z dębowego drzewa obelisk, upamiętniający powstanie węgierskie w 1956 r., odsłonięto we wtorek w śródmieściu Opola. Inicjatywa, wpisująca się w obchody Roku Solidarności Polsko-Węgierskiej, to ukłon samorządu Opola dla partnerskiego węgierskiego miasta Szekesfehervar.
"Samorządy współpracują między sobą w kraju i za granicą, rzadko jednak kiedy współpraca samorządów wkracza w sferę symboliczną, w sferę pamięci, w sferę ważnych wydarzeń ogólnokrajowych" - podkreślał podczas wtorkowych uroczystości prezydent Opola Arkadiusz Wiśniewski, wspominając swoje wzruszenie, gdy dowiedział się, że w centrum Szekesfehervar stoi krzyż katyński, upamiętniający zamordowanych polskich oficerów.
Prezydent przypomniał, że przyjaźń polsko-węgierska ma głębokie korzenie, a jej szczególnym wymiarem było wsparcie udzielane przez Polaków Węgrom w 1956 r. Opolscy samorządowcy uznali, że przypadająca w tym roku 60. rocznica krwawo stłumionego przez radziecką interwencję powstania, będącego próbą uwolnienia Węgier spod sowieckiej dominacji, to dobra okazja do symbolicznego gestu wobec narodu węgierskiego. Obelisk ma być widocznym, trwałym elementem, podkreślającym polsko-węgierskie kontakty i wzajemny szacunek do historii.
Uroczyste odsłonięcie pomnika odbyło się w asyście wojskowej. Wykonany z dębowego drzewa monument, który stanął na skwerze przy ulicy Żwirki i Wigury, zaprojektowali dwaj węgierscy twórcy; wykonał go rzeźbiarz Janos Horvath. Oprócz daty 1956 na obelisku znalazły się ważne dla Węgrów symbole: tulipan, krzyż, królewskie jabłko i węgierska flaga. W węgierskiej kulturze tulipan symbolizuje bohaterstwo, krzyż, walkę, a jabłko to jedno z insygniów królewskich, ponieważ Szekesfehervar jest miastem królewskim, gdzie zostali koronowani wszyscy królowie węgierscy. Poniżej umieszczona jest data i węgierska flaga, ze środka której wycięto komunistyczny herb – taka flaga z dziurą stała się symbolem węgierskiej rewolucji.
Około 100-tysięczne Szekesfehervar to pierwsza, historyczna stolica Węgier i nekropolia królów węgierskich. Kontakty Opola z tym węgierskim ośrodkiem trwają od lat 60. ubiegłego wieku, a formalna współpraca - od 1978 r. Kilka lat temu w centrum Szekesfehervar stanął krzyż katyński, przed którym co roku odbywają się uroczystości upamiętniające zamordowanych polskich oficerów.
Węgierskie Szekesfehervar jest jednym z 12 miast partnerskich Opola; wśród pozostałych partnerów są m.in. trzy miasta niemieckie i jedno francuskie. W uroczystościach odsłonięcia obelisku wzięli udział przedstawiciele władz Szekesfehervar oraz działającego tam Klubu Polonia. Jego prezes Andrzej Straszewski wskazał, że współpraca tego węgierskiego miasta z Opolszczyzną jest żywa, nie tylko poprzez kontakty samorządowców, ale także np. w sferze kultury i edukacji. Przed wtorkowymi uroczystościami odbyła się projekcja filmu o węgierskiej rewolucji z 1956 r.(PAP)
mab/ mow/
