W dawnym żydowskim domu przedpogrzebowym Bet Tahara w Olsztynie, zwanym dziś od nazwiska architekta Domem Mendelsohna, zawieszono w piątek cztery lampy wykonane na wzór tych, które wisiały w budynku przed wojną.
Dom Mendelsohna, zwany też „Bet Tahara”, to dawny żydowski dom przedpogrzebowy w Olsztynie. Budynek jest wyjątkowo cennym zabytkiem na mapie miasta, ponieważ zaprojektował go światowej sławy architekt, urodzony w przedwojennym Olsztynie (wówczas Allenstein) Erich Mendelsohn. W niepozornym z zewnątrz budynku architekt zaprojektował sklepienie jednej z sal w kształcie piramidy, a ściany i sufity zwieńczył kolorowymi, symbolicznymi malowidłami. Dziś Bet Tahara to jeden z niewielu pożydowskich zabytków w mieście.
Przez wiele lat budynek popadał w ruinę, przed kilkoma laty jego gruntowny remont i konserwację przeprowadziła olsztyńska Borussia.
"Choć od czterech lat w budynku odbywają się różne imprezy, to oświetlały go wiszące na kablach żarówki, na co wielu gości zwracało nam uwagę. Nie chcieliśmy jednak zawieszać przypadkowych lamp, a wykonanie takich, jak oryginalne, wymagało czasu" - powiedziała PAP prezes opiekującej się budynkiem Fundacji Borussia Kornelia Kurowska.
Oryginalne lampy zostały uwidocznione na trzech zdjęciach z wnętrz budynku. "Są to lampy kinkietowe, które wisiały w narożnikach podstawy piramidalnego sklepienia. To połączenie roboty jubilerskiej i kowalskiej, na lampie pojawiają się te same motywy zdobnicze, co na piramidzie. To pokazuje, jak Mendelsohn dbał o każdy szczegół swoich projektów" - powiedziała PAP Ewa Romanowska z Borussi.
Cztery lampy kinkietowe z metalu wykonali plastycy Marcelina i Rafał Mikułowscy, a od strony architektonicznej wspierała ich architekt Agata Wojciechowska-Grygo. Pieniądze na odtworzenie oświetlenia w domu Mendelsohna Fundacja Borussia zdobyła organizując wiosną aukcję dzieł sztuki artystów z Olsztyna, Litwy i Francji, którzy specjalnie na ten cel podarowali swoje prace.
Ponieważ wiadomo, że główną salę oświetlał jeszcze żyrandol, a mniejsze lampy były także w dwóch mniejszych pomieszczeniach Borussia chce wiosną zorganizować kolejną aukcję na ten cel.
"Podczas prac remontowych udało się znaleźć podstawę jednej z lamp w mniejszych salach. Jest miedziana, ma kształt łezki. Dzięki temu oryginalnemu elementowi będzie można odtworzyć oświetlenie w pomieszczeniach amfiladowych prowadzących do głównej sali budynku" - dodała Ewa Romanowska.
Budynek Bet Tahara leży przy ul. Zyndrama z Maszkowic, niedaleko olsztyńskiej Starówki. Jest jedynym takiej klasy zabytkiem po społeczności żydowskiej na terenie dzisiejszego Olsztyna i jedynym projektem Mendelsohna zrealizowanym w tym mieście. (PAP)
jwo/ mow/
