Właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem znalazło się wśród nowych kategorii, w jakich można zgłaszać obiekty zabytkowe na konkurs "Zabytek Zadbany". Jego celem jest popularyzacja wiedzy o wzorowej opiece nad obiektami wpisanymi do rejestru zabytków.
"Zabytek Zadbany" jest corocznym konkursem ogłaszanym przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Nadzór sprawuje Generalny Konserwator Zabytków, a podmiotem realizującym procedurę konkursową jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Celem konkursu jest promocja opieki nad zabytkami, w tym propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Promować ma on zwłaszcza prawidłowe wykonywanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku, a także jego właściwe użytkowanie i rewaloryzację podkreślające walory i nie wpływające ujemnie na posiadane przez zabytek wartości.
W konkursie oceniana jest jakość i zakres prac budowlanych, konserwatorskich, restauratorskich i rewaloryzacyjnych prowadzonych przy zabytkach.
Od tego roku zabytki można zgłaszać już w sześciu kategoriach: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu; rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe); adaptacja obiektów zabytkowych; architektura i budownictwo drewniane oraz architektura przemysłowa i budownictwo inżynieryjne, a także w kategorii specjalnej: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
W tegorocznej edycji mogą to być obiekty, przy których prace ukończono w okresie pięciu lat poprzedzających rok złożenia wniosku. W przypadku kategorii specjalnej jest to okres co najmniej dziesięciu lat poprzedzających rok złożenia wniosku. Zgłoszenia mogą przesyłać właściciele i zarządcy obiektów, jak również Wojewódzcy Konserwatorzy Zabytków lub konserwatorzy samorządowi działający z ich upoważnienia oraz kierownicy delegatur Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków.
Od tego roku zabytki można zgłaszać już w sześciu kategoriach: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu; rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe); adaptacja obiektów zabytkowych; architektura i budownictwo drewniane oraz architektura przemysłowa i budownictwo inżynieryjne, a także w kategorii specjalnej: właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.
W tym celu należy przygotować komplet dokumentacji w tym m.in. wniosek zawierający nazwę i adres zabytku, imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela lub posiadacza zabytku, uzasadnienie zgłoszenia oraz kopię decyzji o wpisie do rejestru zabytków. Wśród przesłanych dokumentów powinna znaleźć się także kopia dokumentacji określającej program i zakres prac konserwatorskich, kopia materiałów dokumentujących sposób i zakres ich przeprowadzenia, a także dokumentacja fotograficzna uwzględniająca stan zabytku przed i po pracach.
Komplet dokumentacji zgłoszeniowej należy przesłać pod adresem: Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Olsztynie, ul. 11 Listopada 4, 10-104 Olsztyn z dopiskiem "Zabytek Zadbany" do 31 stycznia.
W każdej kategorii nominowane będą cztery zgłoszenia, z których jury wybierze jednego laureata, a trzy pozostałe zostaną wyróżnione (wyróżnienia nie będą przyznane w kategorii specjalnej). Laureaci otrzymają dyplomy i tablice do oznaczenia zabytku, zaś wyróżnieni - dyplomy.
Kontroli prawidłowości przebiegu konkursu i oceny prac dokonywać będzie sześcioosobowe jury, w skład którego wchodzą osoby posiadające wiedzę i doświadczenie w dziedzinie konserwacji zabytków.
Lista nominowanych ma zostać podana do 31 marca. Uroczystość ogłoszenia wyników i wręczenia nagród ma towarzyszyć obchodom Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków przypadającego 18 kwietnia.
Regulamin konkursu oraz karta zgłoszeniowa znajdują się na stronie www.nid.pl w zakładce "Zabytek Zadbany". (PAP)
akn/ agz/