Koncerty, piknik wojskowy, pokaz wyszkolenia żołnierzy i turniej rycerski - to niektóre atrakcje obchodów Dnia Weterana Działań poza Granicami Państwa, które odbędą się w weekend w Giżycku.
Dzień Weterana jest obchodzony od 2012 r. i przypada 29 maja, czyli w najbliższy poniedziałek. Centralne obchody co roku odbywają się w innym mieście. W tym roku jest to Giżycko, a imprezy rozpoczęły się w piątek i potrwają do niedzieli. Będą to najhuczniejsze i najdłuższe z dotychczasowych obchodów.
Jak podkreślił dyrektor Centrum Weterana poza Granicami Kraju płk Leszek Stępień, obchody są tak zaplanowane, by były jak najbardziej otwarte dla wszystkich chętnych. "W sobotę będzie bardziej na luzie, a w niedzielę bardziej oficjalnie, a po południu znów bardziej na luzie" - powiedział PAP Stępień.
W sobotę od godz. 9 w Giżycku będzie można zobaczyć pokaz wyszkolenia żołnierzy 15. Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego. Przed południem w ramach IV Pucharu Wyspy Giżyckiej odbędzie się Bieg Zawiszaka. Na dystansie 10 km i półmaratonu wystartują żołnierze z Polski, a także z USA, Wielkiej Brytanii i Rumunii, którzy służą w batalionowej grupie bojowej NATO, która w marcu trafiła do garnizonów w Orzyszu i Bemowie Piskim i podlega giżyckiej brygadzie.
O godz. 15 na plaży w Giżycku rozpocznie się turniej rycerski "Walcz jak Zawisza". W tym samym miejscu o godz. 16 wystartuje przegląd zespołów rockowych, któremu organizatorzy nadali nazwę "Giwera", a o godz. 20 zacznie się koncert, na którym wystąpią zespoły 1ONE i TSA.
W niedzielę na pl. marsz. Józefa Piłsudskiego o godz. 10 rozpocznie się polowa msza św. w intencji weteranów, a o godz. 12 - uroczysty apel.
Po nim, od godz. 13.30 do 19.30 będzie można wziąć udział w Pikniku Weterana na pl. Piłsudskiego i w jego okolicy. Chętni będą mogli zjeść wojskową grochówkę, wziąć udział w grach i zabawach dla dzieci i dorosłych oraz zobaczyć wystawy poświęcone weteranom i sprzęt wojskowy, m.in. czołgi, transportery i samochody opancerzone. Częścią pikniku będą także koncerty, m.in. orkiestr wojskowych i policyjnych, zespołów Żuki i grającego szanty Załoga Dr. Bryga oraz solistki Anety Boron.
I w sobotę, i w niedzielę w ramach obchodów będzie można honorowo oddać krew. Honorująca weteranów kampania honorowego krwiodawstwa pod hasłem "W boju i w potrzebie krwi nie szczędząc" trwa od kilku dni w wielu garnizonach w całej Polsce.
W piątek w Giżycku zakończył się V Rajd Rowerowy Weteranów, którego uczestnicy wystartowali z 15 garnizonów. W sobotę odbędą się także drużynowe zawody strzeleckie weteranów o puchar szefa MON oraz zawody rannych i poszkodowanych w misjach pod patronatem szefa BBN, upamiętniające sierż. Mariusza Deptułę, który poległ w Afganistanie; to jednak impreza dostępna tylko dla osób akredytowanych.
"Bardzo się cieszę, że w tym roku Dzień Weterana będzie dosyć hucznie obchodzony. Cieszę się bardzo z tego, że z roku na rok widać, że zainteresowanie tym dniem wśród nie tylko instytucji MON, ale zwłaszcza wśród samorządów i lokalnych społeczności rośnie" - powiedział PAP płk Stępień. Zaznaczył, że obchody odbędą się nie tylko w Giżycku, ale także w innych miejscowościach i jednostkach wojskowych.
Pułkownik przyznał, że obchody służą także ociepleniu wizerunku weteranów w społeczeństwie. "Jeszcze w tym temacie jest dużo do zrobienia, choć od 2012 r. dużo zostało zrobione. (...) Żołnierze, którzy wyjeżdżają na misje poza granicami kraju, wciąż bywają postrzegani, jakby wykonywali jakieś czynności dla obcych mocarstw, a nie w obronie ojczyzny. Tymczasem to nie jest ważne, gdzie polski żołnierz służy - czy w kraju, czy zagranicą. Należy się cieszyć z tego, że polski żołnierz wyjeżdża tysiące kilometrów poza granice kraju, bo wtedy wiemy, że nasze granice i nasze rodziny w kraju są bezpieczne. I daj Bóg, żebyśmy tylko wyjeżdżali tysiące kilometrów poza granice kraju, żebyśmy nigdy nie musieli bronić naszych granic" - powiedział PAP dyrektor Centrum Weterana.
Weterani misji zagranicznych to nie tylko żołnierze, lecz także funkcjonariusze służb specjalnych i mundurowych. Jak poinformowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, w niedzielę w Giżycku zostanie odznaczonych pięciu policjantów, którzy służyli w Kosowie, oraz 40 funkcjonariuszy BOR, którzy pełnili służbę w Afganistanie, Iraku i Libii, gdzie występowało zagrożenie terrorystyczne.
Jak powiedział w środę minister obrony narodowej Antoni Macierewicz, status weterana ma obecnie 16 tys. osób, z których 700 to weterani poszkodowani, czyli tacy, którzy zostali ranni lub ciężko zachorowali na misji. Minister zapowiedział, że niedługo pod obrady Rady Ministrów trafi projekt zmian w uchwalonej w 2011 r. ustawie o weteranach, a zmiany będą dotyczyć np. wydatków na leki.
To na mocy tej ustawy został ustanowiony Dzień Weterana Działań poza Granicami Państwa; 29 maja obchodzony jest także Międzynarodowy Dzień Uczestników Misji Pokojowych, ustanowiony w 2002 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
Przepisy ustawy dotyczą uhonorowania weteranów i pomocy dla weteranów poszkodowanych. Obejmują m.in. dodatki do rent i emerytur, ulgi na przejazdy komunikacją dla weteranów przebywających na rentach inwalidzkich, dopłaty do nauki oraz bezpłatną pomoc psychologiczną.
Od lat 50. XX w. w misjach zagranicznych wzięło udział ponad 100 tys. żołnierzy i kilka tysięcy funkcjonariuszy innych służb mundurowych. (PAP)
ral/ karo/
