Trzymacz - oryginalny element latarni smolnej powrócił w środę na ścianę Ratusza Głównego Miasta Gdańska. Zabytek przekazało gospodarzom ratusza w depozyt gdańskie Muzeum Narodowe, do którego trzymacz trafił po II wojnie światowej.
Wykonana z kutego żelaza zdobionego polichromią i złoceniami latarnia smolna pojawiła się na fasadzie gdańskiego Ratusza Głównego Miasta w drugiej połowy XVIII w. Do 1945 r. lampa wisiała na południowo-wschodnim narożniku obiektu - u zbiegu ulic Długiej i Długiego Targu, które miała oświetlać. Na latarnię składał się tzw. trzymacz – przymocowany do ściany element w kształcie orła z rozpostartymi skrzydłami oraz trzymana w dziobie przez ptaka misa na łańcuchach (umieszczano w niej pochodnie smolne, która płonąc dawały światło).
Ze zniszczeń II wojny światowej ocalał tylko trzymacz oraz niewielka kula – część konstrukcji, którą orzeł trzymał w dziobie. Oba te elementy trafiły po 1945 roku do gdańskiego Muzeum Narodowego.
Jak poinformował w środę Andrzej Gierszewski – rzecznik prasowy Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, które ma swoją siedzibę w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska, Muzeum Narodowe zdecydowało się przekazać MHMG w czasowy depozyt latarniany trzymacz.
Gierszewski wyjaśnił, że ten zabytkowy element został w środę zawieszony na dziedzińcu Ratusza Głównego Miasta Gdańska, gdzie – dzięki zadaszeniu, nie będzie narażony na szkodliwe działanie zmiennych warunków atmosferycznych.
Rzecznik dodał, że MHMG będzie też czynić starania o pozyskanie (najprawdopodobniej również w formie depozytu) drugiego oryginalnego elementu latarni – kuli, która nadal znajduje się w magazynach gdańskiego Muzeum Narodowego.
W końcu czerwca br. na południowo-wschodnim narożniku Ratusza Głównego Miasta Gdańska zawisła kopia latarni smolnej wykonana na podstawie przedwojennych zdjęć lampy oraz na wzór zachowanego oryginalnego trzymacza. Na zlecenie MHMG kopię lampy wykonał kowal-artysta - Bartosz Nawacki.
Historia Ratusza sięga XIV w., kiedy to powstał pierwszy budynek będący siedzibą władz najważniejszego obszaru Gdańska - Głównego Miasta. Ulokowana była tu m.in. Komora Palowa czyli miejsce, w którym pobierano miejskie podatki, w tym tzw. opłaty palowe, czyli rodzaj cła płaconego od wpływających i wypływających z gdańskiego portu statków oraz przewożonych przez nie towarów. Od połowy XV w. do 1921 r. Ratusz pełnił funkcję centrum władzy dla całej nadmotławskiej aglomeracji (przed wiekami Gdańsk składał się z kilku miejskich organizmów).
W połowie XVI w. dużą część budynku zniszczył pożar. Przy okazji odbudowy Ratusz rozbudowano, już w stylu renesansowym i zyskał zachowany do dziś kształt. Na ratuszowej wieży postawiono wtedy nowy hełm, a na iglicy posadowiono pozłocony posąg panującego wówczas w Polsce króla Zygmunta II Augusta. Wewnątrz hełmu zainstalowano zespół grających dzwonów zwany carillonem, a wieża została wyposażona w czterostronny zegar.
W 1945 r. Ratusz zostały poważnie zniszczony - zawaliła się m.in. wieża. Obiekt stopniowo odbudowywano wyposażając w oryginalne elementy, których część się zachowała. (PAP)
aks/ itm/
