Mszą świętą na polskiej kwaterze na cmentarzu Rakoskeresztur w Budapeszcie, a także zapaleniem zniczy uczcili w czwartek polscy dyplomaci oraz przedstawiciele Polonii węgierskiej pamięć zmarłych. Znicze zapalono również w innych miejscach kraju.
Mszę w języku polskim odprawił w Rakoskeresztur proboszcz Polskiej Parafii Personalnej w Budapeszcie ks. Krzysztof Grzelak. Jak podkreślił, została ona odprawiona m.in. w intencji Polaków pochowanych na ziemi węgierskiej, ale także w Polsce i innych krajach.
Odmawiając modlitwę za kapłanów, ks. Grzelak szczególne miejsce poświęcił budowniczemu polskiego kościoła w Budapeszcie i pierwszemu proboszczowi Polskiej Parafii Personalnej w Budapeszcie, zmarłemu w 1945 r. Wincentemu Dankowi, który spoczywa na cmentarzu w Rakoskeresztur.
Rakoskeresztur to największa polska nekropolia wojenna na Węgrzech. Pochowanych jest ponad 100 polskich żołnierzy z czasów II wojny światowej - część z nich została zabita w różnych miejscach Węgier, niektórzy zmarli śmiercią naturalną.
Zebrani zapalili znicze na krzyżach. Wśród obecnych byli ambasador Jerzy Snopek, dyrektorka Instytutu Polskiego w Budapeszcie Joanna Urbańska oraz przedstawiciele organizacji polonijnych, w tym rzeczniczka narodowości polskiej w parlamencie węgierskim Ewa Ronay, przewodnicząca Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha Monika Molnar i dyrektor Polskiego Instytutu Badawczego i Muzeum Piotr Piętka, a także grupa sióstr misjonarek miłości.
Pod postawionym w 2009 r. dużym krzyżem na kwaterze poświęconym "Rodakom, którzy spoczęli snem wiecznym z dala od ziemi ojczystej" złożono wieńce m.in w imieniu ogólnokrajowego i stołecznego samorządu polskiego na Węgrzech oraz Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema. Krzyż upamiętnia polskich uchodźców cywilnych i wojskowych, internowanych w latach 1939-1944 w Królestwie Węgier.
Polscy dyplomaci w czwartek zapalili znicze również w miejscowościach Budakeszi i Solymar pod Budapesztem. W tym pierwszym miejscu znajdują się groby 15 polskich żołnierzy, zaś w tym drugim leży 37 polskich lotników RAF-u, którzy zginęli nad terytorium Węgier w trakcie misji dostarczania pomocy walczącej Warszawie podczas powstania warszawskiego.
Przedstawiciele Polonii zapalili natomiast znicze m.in. w Gyoer, gdzie jest ponad 40 polskich grobów, i w Tata - obie miejscowości znajdują się w północno-zachodnich Węgrzech.
Pod koniec pierwszej dekady XXI w. dzięki pomocy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przeprowadzono renowację wszystkich polskich kwater wojennych, a później podpisano umowę polsko-węgierską o wzajemnej opiece nad grobami. W myśl tego porozumienia państwo węgierskie opiekuje się polskimi grobami na terytorium Węgier, natomiast Polska opiekuje się grobami węgierskimi na terytorium Polski.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ akl/ mal/
