Fragment filmu podsumowującego program „Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich – warsztaty wolontariackie”, dostępnego pod linkiem: https://youtu.be/zQfJ_qmZNbQ
Podsumowano program „Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich – warsztaty wolontariackie”, podjęty rok temu przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego. Chcemy zachować pamięć o wielokulturowej Polsce dla przyszłych pokoleń, od nas zależy, jak wiele z tego zostanie - mówi Michał Laszczkowski, prezes Fundacji.
Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce zainicjowana przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego zrzesza i wspiera społeczną opiekę nad cmentarzami, aby zachować pozostałości po nekropoliach żydowskich w Polsce. „Chcemy zachować pamięć o wielokulturowej Polsce dla przyszłych pokoleń. To od nas zależy jak wiele z tego zostanie” - podkreśla w informacji przekazanej PAP Michał Laszczkowski, prezes Fundacji.
W roku 2022 Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce otrzymała dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa - na realizację zadania pod nazwą „Koalicja Opiekunów Cmentarzy Żydowskich – warsztaty wolontariackie”.
Środki te pozwoliły na przeprowadzenie czterech akcji porządkowych w całej Polsce wraz z warsztatami, angażując w nie społeczności lokalne, młodzież szkolną oraz okolicznych mieszkańców.
Pierwsza z czterech akcji porządkowych została przeprowadzona na nowym cmentarzu żydowskim w Tarnowskich Górach we współpracy ze Stowarzyszeniem Gliwicka 66. Zorganizowano tam sprzątanie - udało się oczyścić cmentarz z zieleni przykrywającej macewy pozostałe na cmentarzu. „Szczególne podziękowania należą się Markowi Panusiowi i Annie Gołkowskiej-Dymarczyk z zarządu Stowarzyszenia Gliwicka 66, których znajomość cmentarza, kontakty wśród lokalnej społeczności i zaangażowanie zaważyły na sukcesie wydarzenia, w którym wzięło udział blisko trzydzieści osób. Swoją obszerną wiedzą na temat upamiętnień nagrobnych oraz zachowaniu na żydowskich cmentarzach dzielił się z uczestnikami Sławomir Pastuszka” – podano w raporcie Fundacji Dziedzictwa Kulturowego. Całość akcji została zwieńczona materiałem filmowym udostępnionym w mediach społecznościowych. pod linkiem: https://youtu.be/i62ukTinp9E
Akcja druga – to porządki na cmentarzu żydowskim w Bytomiu przy ul. Piekarskiej 56, do której udało się zaangażować lokalną społeczność; w akcji wzięło udział ponad 20 wolontariuszy - nie tylko okoliczni mieszkańcy z Bytomia, Gliwic, a również z innych części Polski. Ponadto wzięli w niej udział członkowie żydowskiej społeczności w Bytomiu, którzy dzielili się z uczestnikami akcji wspomnieniami o ludziach spoczywających na tym cmentarzu. Całość akcji została zwieńczona materiałem filmowym udostępnionym w mediach społecznościowych pod linkiem: https://youtu.be/Ejf89V-bjiQ
Trzecia akcja porządkowa przeprowadzona została na cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej. „Przeprowadziliśmy akcję wolontariacką na największym cmentarzu żydowskim w Europie. Akcje porządkowe, cyklicznie organizowane przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego i działającą w ramach niej Koalicję Opiekunów Cmentarzy Żydowskich w Polsce, są znakomitą okazją do zapoznania się z historią tego niezwykłego miejsca. Tym razem skorzystali z niej uczniowie ósmej klasy Szkoły Podstawowej nr 52 im. Macieja Aleksego Dawidowskiego +Alka+ wraz z Rodzicami. Grupa około 30 osób w ciągu sześciu godzin poznawała historię kirkutu, zdobywała wiedzę o konserwacji nagrobków oraz wykonała tytaniczną pracę przy kwaterze 20., przyczyniając się do usprawnienia prac konserwatorskich prowadzonych w tym miejscu” – opisano akcję w raporcie Fundacji.
Michał Laszczkowski, specjalizujący się w historii warszawskiego cmentarza żydowskiego, przeprowadził grupę uczniów po cmentarzu, opowiadając o jego historii, symbolice upamiętnień i innych zagadnieniach związanych z tym obiektem. Konserwator i restaurator zabytków, historyk sztuki, Magdalena Olszowska czuwała nad przebiegiem prac, na bieżąco dzieląc się swoją wiedzą ekspercką zarówno na temat samego cmentarza i istniejących na nim upamiętnień nagrobnych oraz pochówków, jak i technik konserwatorskich. Materiał filmowy z akcji jest udostępniony w mediach społecznościowych pod linkiem: https://youtu.be/T0W7nZ7fkW4
Czwarta akcja odbyła się na cmentarzu żydowskim w Łodzi przy ulicy Brackiej. Poprzedziło ją wcześniejsze przygotowanie terenu przez profesjonalną firmę zieleniarską, która oczyściła kwatery z zarośli, chwastów i samosiejek. Uczniowie z Zespołu Szkół Mundurowo-Technicznych w Ostrowie poznawali - pod kierunkiem edukatorki i reżyser teatralnej Kaliny Rzeźnik - historię cmentarza, sztukę nagrobną, formy upamiętnień oraz rozmawiali o rytuałach pamięci. Całość akcji została zwieńczona materiałem filmowym udostępnionym w mediach społecznościowych pod linkiem: https://youtu.be/zQfJ_qmZNbQ
Wszystkie działania przyczyniły się do wzrostu znaczenia działań lokalnych i przekazania lokalnej społecznej podstawowej znajomości w temacie historii dziedzictwa kulturowego Żydów, zamieszkujących Polskę.
Więcej o Koalicji Opiekunów Cmentarzy Żydowskich: cmentarzezydowskie.org. (PAP)
Anna Bernat
abe/ pat/
