Biblioteka im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego. Fot. PAP/M. Bednarski
Towarzystwo Naukowe Płockie (TNP) wystosowało list do premier Beaty Szydło w sprawie trudnej sytuacji finansowej tamtejszej Biblioteki im. Zielińskich. Ograniczenie środków pochodzących z ministerialnego wsparcia zagraża funkcjonowaniu placówki.
Będąca częścią TNP Biblioteka im. Zielińskich jest jedną z siedmiu najstarszych w kraju, posiadającej status biblioteki naukowej. Jej księgozbiór liczy ponad 403 tys. jednostek, a do kolekcji specjalnej należy tam ok. 16 tys. zabytkowych woluminów, z czego ponad 8,5 tys. zapisano dotychczas w formie cyfrowej.
Jak poinformował PAP wiceprezes TNP dr Grzegorz Gołębiewski, list do premier Szydło zwraca uwagę na potrzebę regulacji systemowych, które umożliwiałby stałe finansowanie działalności takich placówek naukowych, jak Biblioteka im. Zielińskich.
„W liście została naświetlona sytuacja finansowa biblioteki. Prawo nie pozwala obecnie na stałe finansowanie tego typu bibliotek naukowych, w tym także płac ich pracowników czy kosztów utrzymania budynku. Nie ma takiej możliwości wsparcia z budżetu państwa. I to jest problem” - powiedział PAP dr Gołębiewski.
Wiceprezes TNP podkreślił, że z uwagi na coraz trudniejszą w ostatnich latach sytuację finansową Biblioteki im. Zielińskich zerwane zostały tam m.in. prenumeraty czasopism naukowych, a zakup nowych książek, w tym publikacji naukowych, jest znacznie ograniczony.
„W liście została naświetlona sytuacja finansowa biblioteki. Prawo nie pozwala obecnie na stałe finansowanie tego typu bibliotek naukowych, w tym także płac ich pracowników czy kosztów utrzymania budynku. Nie ma takiej możliwości wsparcia z budżetu państwa. I to jest problem” - powiedział PAP wiceprezes TNP dr Grzegorz Gołębiewski.
„Wytwarza się pewna luka, którą trudno będzie nadrobić. Co roku jest niepewność. Składamy wnioski i czekamy, czy otrzymamy środki, czy nie. W ostatnich latach z opóźnieniem, ale pieniądze dostawaliśmy. W tym roku otrzymaliśmy tak małe środki, że to absolutnie nie wystarcza na funkcjonowanie biblioteki. W związku z tym są obawy, co dalej, w jakiej formie ta placówka ma funkcjonować. Nie mamy takich środków własnych, które starczyłyby na normalne, bieżące funkcjonowanie tej biblioteki” – zaznaczył dr Gołębiewski.
Według Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), TNP złożyło wniosek o finansowanie zadań z zakresu działalności upowszechniającej naukę na łączną kwotę 741 tys. 705 zł i ostatecznie otrzymało 59,9 tys. zł dofinansowania.
„Nieprzyznanie środków przez resort nauki w pełnej kwocie było poprzedzone opinią zespołu, który stwierdził, że większość przedstawionych przez TNP kosztów obejmuje zadania związane z bieżącą działalnością jednostki” – informował wcześniej resort. Zaznaczył jednocześnie, że do MNiSW wpłynęło odwołanie i „sytuacja TNP jest obecnie analizowana”.
Zdziwienie takim stanowiskiem wyraziła dyrektor Biblioteki im. Zielińskich dr Grażyna Szumlicka-Rychlik. „Otrzymaliśmy z początkiem listopada pismo z ministerstwa, z którego wynika, że jego decyzja w sprawie dofinansowanie jest ostateczna. Co w takim razie jest tam jeszcze analizowane?” – mówiła. Zaznaczyła jednocześnie, że w sprawie sytuacji biblioteki, resort nie kontaktował się z placówką w ostatnim czasie.
Jak przypomniała dr Szumlicka-Rychlik, przyznane przez MNiSW 59 tys. 900 zł, to środki dla usługodawcy zewnętrznego na przeprowadzenie konserwacji części bibliotecznych zasobów.
TNP powstało w 1820 r. To najstarsza tego typu instytucja w Polsce. Prowadzi badania regionalne, seminaria, a także wykłady, odczyty i wystawy. Od 2014 r. jest organizacją pożytku publicznego. Początek zbiorom tamtejszej Biblioteki im. Zielińskich dała w XIX wieku kolekcja ok. 25 tys. woluminów przekazana przez Gustawa Zielińskiego (1809-1881), pochodzącego z majątku Skępe pod Płockiem uczestnika powstania listopadowego, zesłańca syberyjskiego, poety i bibliofila, jednego z redaktorów ówczesnej „Biblioteki Warszawskiej”.
W zbiorach starodruków Biblioteki im. Zielińskich znajdują się obecnie m.in. pochodzące z XV wieku inkunabuły, jak „Expositio super toto Psalterio” Joannesa de Turrecrematy, najstarszy polski druk tłoczony, wydany w Krakowie w 1474 r. oraz Biblia z 1478 r. pochodząca z drukarni Antoniusa Kobergera w Norymberdze, a także „Boska Komedia” Dantego Alighieri z 1487 r., „Kronika świata” Wernera Rolewincka z 1492 r. i pierwsze wydanie „De revolutionibus orbium coelestium” Mikołaja Kopernika z 1543 r.
Placówka posiada również pierwszą na świecie drukowaną książkę o rakietach „Artis magnae artilleriae pars prima” Kazimierza Siemienowicza z 1650 r., „Statut Łaskiego”, jeden z sześciu wydanych na pergaminie z najstarszym drukowanym tekstem „Bogurodzicy” z 1506 r. oraz jedyne w polskich zbiorach pierwsze wydanie kompletu 80 grafik „Los Caprichos” Francisco Goi z 1799 r. Jest tam także bogaty zbiór prasy, w tym z XIX wieku, oraz książek wydawanych po 1945 r.(PAP)
mb/ mow/
