Paczków, zwany polskim Carcassonne z zespołem staromiejskim i średniowiecznym systemem fortyfikacji oraz Byczyna z zachowanym niemal całkowicie systemem murów obronnych - to miejsca w woj. opolskim dla miłośników małych miasteczek, przepełnionych atmosferą dawnych wieków.
Położony na południu Opolszczyzny Paczków uzyskał w ub. roku status pomnika historii. Za pomnik historii uznano to, co znajduje się wewnątrz średniowiecznych, dobrze zachowanych murów obronnych miasta, wysokich miejscami na 7 metrów. To właśnie dzięki nim Paczków nazywany jest polskim Carcassonne. Mury mają ponad 1200 m długości, a w ich obrębie pozostało 19 z 24 dawnych baszt łupinowych.
Elementami zachowanych obwarowań Paczkowa są również trzy wieże bramne - Wrocławska, Kłodzka i Ząbkowicka oraz brama Nyska. W ścisłym centrum kilkutysięcznego miasta znajdują się też XVI-wieczny ratusz z renesansową wieżą czy monumentalny kościół parafialny p.w. św. Jana Ewangelisty z potężną wieżą i wykończeniem dachu w formie tzw. jaskółczych ogonów.
Status pomnika historii polskie Carcassonne dostało jednak nie tylko dzięki fortyfikacjom, ale i całemu zespołowi staromiejskiemu – czyli charakterystycznemu dla miast śląskich układowi urbanistycznemu opartemu na schemacie szachownicy. Kamienice w Rynku reprezentują styl renesansowy, barokowy, klasycystyczny, a nawet gotycki. Najstarsze pochodzą z ok. 1500 r.
„Świątynia uchodzi za najsłynniejszy kościół warowny w Europie Środkowej i książkowy przykład gotyckiej architektury sakralnej” – wyjaśnił Piotr Stachura z wydziału informacji i promocji gminy Paczków.
Status pomnika historii polskie Carcassonne dostało jednak nie tylko dzięki fortyfikacjom, ale i całemu zespołowi staromiejskiemu – czyli charakterystycznemu dla miast śląskich układowi urbanistycznemu opartemu na schemacie szachownicy. Kamienice w Rynku reprezentują styl renesansowy, barokowy, klasycystyczny, a nawet gotycki. Najstarsze pochodzą z ok. 1500 roku.
„Paczków jest jednym z niewielu miast na naszym terenie, które nie zostało zniszczone w czasie II wojny światowej ani po niej. To oryginalna starówka w pełni zachowana z kamienicami sięgającymi średniowiecza” – powiedział Piotr Stachura.
Prócz murów obronnych charakterystyczny dla Paczkowa jest też wybudowany metodą muru pruskiego XVIII-wieczny Dom Kata, odnowiony w ostatnich latach dzięki unijnemu wsparciu. W budynku mieści się obecnie Centrum Informacji Turystycznej i izba pamięci.
Gratką dla miłośników zabytków techniki może być paczkowskie Muzeum Gazownictwa, w którym znajduje się m.in. unikatowa kolekcja gazomierzy. Placówka mieści się w starych budynkach gazowni. „To jedyny w Polsce obiekt, gdzie zachowały się w całości urządzenia do produkcji gazu miejskiego” – dodał Stachura.
O uznanie za pomnik historii ubiegała się też w ostatnich latach Byczyna, położona z kolei po północnej stronie regionu. Miasteczko nie zyskało jednak tego statusu, choć mógłby on pomóc w walce o utrzymanie bodaj największej atrakcji tego miejsca – średniowiecznych, zachowanych niemal w całości murów obronnych, które w ostatnich dniach zaczęły się okruszać. W minionym tygodniu odpadł około 50-metrowy fragment licówki, czyli wierzchniej warstwy muru.
O tym, że budowla musi być zrewitalizowana wiadomo od dłuższego czasu. Miasto opracowuje niezbędną do tego dokumentację. Burmistrz Byczyny Ryszard Gruener podał PAP, że według szacunków zadanie to kosztować może 25-30 mln zł. Niemal tyle, ile wynosi roczny budżet Byczyny po stronie wydatków.
Byczyńskie mury powstały w XV-XVI w. Mają prawie kilometr długości i nawet 6 m wysokości, a ich owal najlepiej widać z lotu ptaka. Zastępca opolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków Krzysztof Spychała podkreślił, że Byczyna jest perełką architektoniczną wśród tej wielkości miast, ale wymaga sporych nakładów. W przeciwnym wypadku stare mury mogą się zacząć okruszać w innych miejscach.
Poza murami Byczyna to również wkomponowane w nie XV-wieczne wieże bramne – wschodnia i zachodnia; baszta południowa, neogotycki spichlerz czy pochodzący z przełomu XV i XVI w. ratusz, w którym jest m.in. punkt widokowy na miasto i izba tradycji. Klimat miasteczka tworzą też liczne zabytkowe, domy i kamienice. Większość z nich znajduje się w obrębie murów obronnych w Rynku i przy ulicach Długiej, Krótkiej, Okrężnej i Floriańskiej.
Kilkadziesiąt tys. turystów rocznie przyciąga też wybudowany kilka lat temu ze wsparciem z UE za 4,3 mln zł drewniany gród rycerski w Biskupicach pod Byczyną. Odbywają się w nim turnieje i zjazdy rycerskie, imprezy, zajęcia dla dzieci i młodzieży. (PAP)
kat/ dym/
