Św. Antoni Padewski - patron zagubionych ludzi i rzeczy, uznawany również za patrona dzieci i młodzieży oraz ich życiowych wyborów. W Polsce jednym z częściej odwiedzanych miejsc związanych z kultem świętego jest sanktuarium w Ratowie na Mazowszu.
Ratowo to niewielka miejscowość położona na wzniesieniu w dorzeczu rzek Wkry i Mławki. Pierwsze historyczne wzmianki na temat osady o tej nazwie pochodzą z 1494 r.
W sanktuarium w Ratowie znajduje się obraz św. Antoniego, pochodzący prawdopodobnie z XVII wieku. Przedstawia on postać świętego trzymającego w lewej dłoni księgę i Dzieciątko Jezus, a w prawej krucyfiks ozdobiony liliami. Co roku, 13 czerwca, w ratowskim sanktuarium odbywa się odpust ku czci św. Antoniego, który jako Fernando Martins de Bulhoes, urodził się 15 sierpnia 1195 r. w Lizbonie (Portugalia); zmarł 13 czerwca 1231 r. w klasztorze franciszkanów w Arcella niedaleko Padwy (Włochy).
Ok. 1210 r. Fernando, późniejszy św. Antoni, wstąpił do zakonu kanoników regularnych św. Augustyna, a następnie ok. 1220 r. do zakonu franciszkanów. Był misjonarzem i wybitnym kaznodzieją. Rok po śmierci poprzedzonej długą chorobą (w 1232 r.) został kanonizowany przez papieża Grzegorza IX. W 1946 papież Pius XII ogłosił św. Antoniego Doktorem Kościoła.
Historia sanktuarium w Ratowie sięga XVI wieku i istniejącej w tym czasie kaplicy. W XVII wieku wybudowano tam drewniany kościół i zabudowania klasztorne dla zakonu bernardynów. Według źródeł, w latach 1735-39 r. rozpoczęto z kolei budowę murowanego kościoła i klasztoru. Nowy klasztor oddano do użytku w 1759 r., zaś kościół został konsekrowany w 1761 r. przez biskupa płockiego Antoniego Dembowskiego.
„W Polsce św. Antoni kojarzy się przede wszystkim ze świętym od zagubionych rzeczy. Natomiast w wielu innych krajach, zwłaszcza we Włoszech, to święty wspierający poszukiwania własnej drogi życiowej. Stąd uważany jest za tego, który swoją troską i opieką obejmuje także dzieci i młodzież. To szczególnie ważne w obecnych czasach, gdy młodzi ludzie, rozpoczynający swą podróż przez życie ku dorosłości stają przed wieloma trudnymi wyborami” – powiedziała Ewa Kozłowska-Głębowicz, prezes Stowarzyszenia Komitet Społeczny „Ratujmy Ratowo”. Przypomniała, że św. Antoni uważany jest też za patrona narzeczonych, małżeństw oraz podróżnych.
Historia sanktuarium w Ratowie sięga XVI wieku i istniejącej w tym czasie kaplicy. W XVII wieku wybudowano tam drewniany kościół i zabudowania klasztorne dla zakonu bernardynów. Według źródeł, w latach 1735-39 r. rozpoczęto z kolei budowę murowanego kościoła i klasztoru. Nowy klasztor oddano do użytku w 1759 r., zaś kościół został konsekrowany w 1761 r. przez biskupa płockiego Antoniego Dembowskiego.
Od 2012 r. prowadzona jest renowacja zabytkowych zabudowań klasztoru w Ratowie, których łączna powierzchnia to ok. 1400 metrów kw. W tym czasie, dzięki wsparciu z rezerwy budżetowej rządu oraz diecezji płockiej, wykonano m.in. kompleksowy remont dachu, a przy wsparciu środków unijnych odnowiono południowo-wschodnią część klasztoru, gdzie w 2015 r. rozpoczęła działalność ostoja św. Antoniego przeznaczona dla pielgrzymów oraz osób poszukujących skupienia, wyciszenia i modlitwy. W ostoi, w zaadaptowanych dawnych celach zakonników, znajduje się obecnie 40. miejsc noclegowych. Siedzibę znalazł tam również Międzypokoleniowy Klub Integracyjny, którego działalność skupia się na aktywizacji społecznej i życiowej osób starszych.
Jeszcze w tym roku, dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz środkom własnym, przeprowadzona zostanie renowacja elewacji zachodniej klasztoru. W planach jest też rewitalizacja wnętrz tej części zabudowań, które po odnowieniu zostaną włączone do ostoi św. Antoniego. Powstanie tam do 30 nowych miejsc noclegowych, a także pracownie na spotkania i warsztaty tematyczne. Przedsięwzięcie ma być współfinansowane z funduszy unijnych.
W bezpośrednim sąsiedztwie ostoi św. Antoniego znajduje się rekonstruowany dawny ogród benedyktyński o powierzchni ok. 1 ha. Są tam m.in. sad, winnica i herbarium, a także część kontemplacyjna oraz zielony ogród w typie barokowym, nawiązujący do okresu, w którym powstał klasztor. Prace związane z rekonstrukcją ogrodu dofinansował w 2015 r. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Do 2017 r. na terenie sanktuarium w Ratowie mają powstać odnawialne źródła energii: pompy ciepła i paneli fotowoltaicznych.
„Pracujemy nad wnioskiem o dofinansowanie unijne. Chcemy wymienić źródła ciepła, gdyż obecnie jest to przestarzała instalacja grzewcza na olej opałowy. Planujemy budowę poziomej pompy ciepła, a dodatkowo również paneli fotowoltaicznych, jako źródła prądu. Prace związane z termomodernizacją obejmowałyby także częściową wymianę stolarki” – wyjaśniła Kozłowska-Głębowicz. Podkreśliła, że budowa odnawialnych źródeł energii oraz remont zachodniej części zabytkowych zabudowań, zakończą ostatecznie program rewitalizacji dawnego klasztoru.
W odległości ok. 29 km od Ratowa położona jest Mława, a ok. 44 km - Ciechanów, czyli miasta, które w okresie Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016 będą miejscami zakwaterowania u rodzin pielgrzymów z zagranicy. Ok. 37 km od Ratowa położony jest Sierpc, gdzie znajduje się sanktuarium Matki Bożej Sierpeckiej Pani Niezawodnej Nadziei, które swym początkiem sięga II poł XV wieku. Do Rostkowa, czyli sanktuarium św. Stanisława Kostki, podobnie jak w przypadku św. Antoniego, patrona dzieci i młodzieży, jest ok. 65 km. (PAP)
mb/ mow/
