Reprodukcja Złotego Kodeksu Gnieźnieńskiego. Fot. PAP/P. Supernak
Złoty Kodeks Gnieźnieński używany w czasie obrzędów koronacyjnych i tzw. krzyż wygnańców, który nosili kardynałowie: Mieczysław Ledóchowski i Stefan Wyszyński, będzie można zobaczyć w najbliższy weekend w Gnieźnie, w ramach inauguracji obchodów 600-lecia prymasostwa w Polsce.
W uroczystej inauguracji jubileuszu - 23 kwietnia w Gnieźnie - swój udział zapowiedzieli prymasi z całej Europy - zapowiedział w czwartek, na konferencji prasowej w siedzibie episkopatu, prymas Polski abp Wojciech Polak.
Dyrektor muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej ks. Jarosław Bogacz poinformował, że inauguracji obchodów będzie towarzyszyła wystawa, która pozwoli pokazać szerszej publiczności eksponaty nigdy dotąd nie pokazywane lub pokazywane bardzo rzadko, m.in. Złoty Kodeks Gnieźnieński. "To księga liturgiczna, która była używana w czasie obrzędów koronacyjnych. Była jednym z atrybutów prymasa-koronatora. Będzie wystawiony też kielich królewski" - powiedział ks. Bogacz.
Kodeks Gnieźnieński to jeden z najcenniejszych rękopisów średniowiecznych. W 2014 r. księga liturgiczna została wpisana na Listę Krajową programu UNESCO "Pamięć świata".
Jak poinformował ks. Bogacz, na wystawie będzie można zobaczyć także oryginalne dokumenty m.in. papieża Benedykta XIV, który nadawał przywilej purpury kardynalskiej polskim prymasom oraz dokument króla Kazimierza Jagiellończyka, w którym zastrzegał prawo koronacji polskich królów arcybiskupowi gnieźnieńskiemu.
"Będziemy mieli okazję zobaczyć niepokazywany codziennie tzw. krzyż wygnańców, który nosił kard. Ledóchowski i kard. Wyszyński. Nazwany został krzyżem wygnańców, bo każdy biskup, który go nosił kończył w więzieniu. Ledóchowski został zamknięty w więzieniu przez zaborcę pruskiego, natomiast Wyszyński był więziony przez komunistów" - przypomniał ks. Bogacz.
Starosta powiatu gnieźnieńskiego Beata Tarczyńska i prezydent Gniezna Tomasz Budasz podkreślili, że obchodom 600-lecia będzie towarzyszył szereg wydarzeń kulturalnych i oświatowych. Wśród nich zajęcia edukacyjne i warsztaty dla młodzieży związane z dzieciństwem prymasa Stefana Wyszyńskiego i bajkami Ignacego Krasickiego.
Od 26 kwietnia do 12 czerwca na skwerze przed pomnikiem św. Wojciecha będzie można zobaczyć wystawę "Prymasi Polski". Ekspozycja prezentować będzie fotografie portretów wybranych prymasów w obiektywie Jerzego Andrzejewskiego oraz ich życiorysy opracowane przez historyka prof. Leszka Wetesko. 24 maja odbędzie się edukacyjna gra miejska "Pierwszy między równymi". Uczestnicy gry wykonując zadania w punktach rozmieszczonych w całym Gnieźnie poznają sylwetkę oraz dorobek prymasa Wyszyńskiego.
Tytuł prymasa przysługuje arcybiskupom gnieźnieńskim. Pierwszy prymas Polski, metropolita gnieźnieński Mikołaj Trąba, sprawował funkcję w latach 1417-1422. Obecny, mianowany w 2014 roku abp Wojciech Polak, jest 60. prymasem Polski.
W przeszłości prymasi byli koronatorami królów polskich, najważniejszymi po królu osobami w państwie, sprawowali funkcję interrexa, uważani byli też za zwierzchników całego Kościoła polskiego. Obecnie godność prymasa ma charakter honorowy, bez uprawnień jurysdykcyjnych. Według statutu Konferencji Episkopatu Polski, prymas zachowuje pierwszeństwo wśród biskupów, jest członkiem Rady Stałej KEP i obok kardynałów kierujących diecezjami jest jedynym niewybieralnym członkiem tego gremium. (PAP)
gdyj/ js/
