Warszawa, 22.05.2019. Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin podczas uroczystości, 22 bm. w Warszawie wpisania na listę UNESCO szopkarstwa krakowskiego. Szopkarstwo krakowskie znalazło się na liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości. Fot, PAP/T. Gzell
Szopkarstwo jest dobrem światowym - powiedziała w środę wiceminister kultury Magdalena Gawin podczas uroczystości wręczenia certyfikatów wpisu szopkarstwa krakowskiego na listę UNESCO – Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości. To pierwszy polski wpis na tej liście.
Decyzja o wpisaniu szopkarstwa krakowskiego na listę UNESCO zapadła w listopadzie 2018 roku podczas 13. sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w Port Louis na Mauritiusie.
Wiceminister kultury, generalny konserwator zabytków Magdalena Gawin podkreśliła w środę, że szopkarstwo jest pierwszym niematerialnym dziedzictwem z Polski na liście. "Szopkarstwo, którego tradycja sięga XIX wieku, do tej pory była częścią historii Krakowa, historii Polski, a teraz jest dobrem światowym. Entuzjazm po wpisie w zeszłym roku pokazał, jak bardzo Polacy się z tego cieszą. Na ten sukces pracowało wiele osób" – powiedziała Gawin.
Przypomniała kilka momentów z historii związanych z ochroną dziedzictwa światowego oraz postać Jana Zachwatowicza - architekta, autora koncepcji odbudowy Starego Miasta w Warszawie, autora międzynarodowego znaku obiektu zabytkowego, który walczył o ochronę historycznego dziedzictwa w Polsce.
Gawin przypomniała, że w 2017 roku Polska po raz pierwszy była gospodarzem sesji UNESCO w Polsce. Podczas sesji na Listę światowego dziedzictwa UNESCO wpisano Tarnowskie Góry. Wspomniała również prof. Katarzynę Zalasińską z Departamentu Ochrony Zabytków, która zainicjowała wpis szopek krakowskich na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
"Cieszymy się szopkami krakowskimi, ale jednocześnie mamy nadzieję, że będą kolejne polskie wpisy na liście, choć na pewno ten pierwszy pozostanie wyjątkowy" – powiedziała.
Dariusz Czyż, przedstawiciel szopkarzy, powiedział w środę, że "środowisko szopkarskie uświadomiło sobie ile pracy i ile biurokracji wymagało doprowadzenie do wpisu". "Dziękuję wszystkim osobom, które były zaangażowane w proces wpisania szopkarstwa na listę niematerialnego dziedzictwa. To dla naszego środowiska wielkie wydarzenie, dzisiaj oficjalnie zamykamy ten proces. Teraz zapraszam wszystkich na kolejny konkurs szopek krakowskich" - powiedział.
Obok Czyża certyfikaty od wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdaleny Gawin odebrali również Robert Piaskowski, doradca prezydenta Krakowa ds. współpracy z organizacjami międzynarodowymi w zakresie dziedzictwa kulturowego Krakowa oraz Adam Świerz, zastępca dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Duplikaty certyfikatów wręczono szopkarzom.
Na ceremonii byli również obecni m.in. prof. Sławomir Ratajski, Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu ds. UNESCO oraz Krystyna Żurek z Departamentu Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka MSZ.
Pierwsze szopki powstały w połowie XIX w. Tworzyli je cieśle, murarze z podkrakowskich okolic. Było to dla nich dodatkowym zajęciem w czasie martwego sezonu budowlanego. W okresie świąt chodzili ze swymi szopkami po domach.
Od 1937 r. – z przerwą na lata II wojny światowej – zawsze w grudniu, odbywa się konkurs, podczas którego prezentowane są szopki. Przynoszone są na Rynek Główny w Krakowie i ustawiane u stóp pomnika Adama Mickiewicza. Od 1946 roku organizatorem konkursu jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. (PAP)
Wojciech Przylipiak
wbp/ agz/
