16.11.2017–08.12.2017
Na wystawie "Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu” w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie po raz pierwszy w Polsce udostępnione są dokumenty z Podziemnego Archiwum Getta Warszawy. Do 8 grudnia ekspozycję można zwiedzać bezpłatnie.
Wystawa to kluczowy punkt programu Oneg Szabat, którego celem jest udostępnienie i upowszechnienie wiedzy o tym unikalnym w skali światowej zbiorze dokumentów z czasów Zagłady.
Wystawa przedstawia twórców Archiwum - historyka Emanuela Ringelbluma i jego towarzyszy i towarzyszki z grupy Oneg Szabat, opowiada o intelektualnym oporze wobec nazistów i znaczeniu zebranych dokumentów w trakcie procesów powojennych.
Na 250 metrach kwadratowych ekspozycji zwiedzający zobaczą m.in. oryginalne dokumenty Archiwum opowiadające o losach mieszkańców getta, bańkę na mleko, w której schowano jedną z części Archiwum, oraz nigdy wcześniej niepublikowane nagrania filmowe z getta.
Tytuł „Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu” to słowa Dawida Grabera, 19-letniego członka grupy Oneg Szabat - fragment jego ostatniej woli dołączonej do dokumentów w czasie ukrywania pierwszej części Archiwum. Słowa napisane w języku jidysz i po polsku stały się mottem ekspozycji, jako że historia Oneg Szabat to historia walki o pamięć o życiu i Zagładzie milionów polskich Żydów.
Projekt wystawy, autorstwa zespołu „Fish ‚n’ Sheep”, jest symbolicznie minimalistyczny, oszczędny i operuje wyciszoną kolorystyką: szarością, czernią i złamaną bielą.
Kuratorem wystawy jest dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego - prof. Paweł Śpiewak. Wydarzenie to odbywa się w ramach obchodów 70-lecia Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Podziemne Archiwum Getta Warszawy, zwane też Archiwum Ringelbluma, to zbiór liczący 35370 stron, w tym: 746 relacji, dzienników i wspomnień, 380 teczek dokumentów urzędowych, 120 opracowań naukowych, 88 utworów literackich, 76 fotografii i 54 tytuły prasy konspiracyjnej. Inicjatorem utworzenia Archiwum był Emanuel Ringelblum - historyk i badacz relacji polsko-żydowskich. Założona przez niego grupa Oneg Szabat czyli „Radość
soboty” konsekwentnie dokumentowała i zbierała relacje z życia w getcie, a także poza nim. Wstrząsające świadectwa hitlerowskich zbrodni zakopano na terenie getta w metalowych pojemnikach, najpierw w sierpniu 1942 roku, następnie tuż przed likwidacją getta, zimą 1943 roku. Wydobyte po wojnie Archiwum stanowi unikatowe świadectwo życia i zagłady polskich Żydów w latach 1940-1943.
Kurator: Paweł Śpiewak, Współkuratorka: Anna Duńczyk-Szulc
Projektanci: Aneta Faner, Piotr Duma
Współpraca: Zuzanna Benesz-Goldfinger, Jarosław Kubicki, Sławomir Różański
Autorzy programu: Jolanta Hercog, Krzysztof Rozen
Wystawa czynna jest w godzinach:
poniedziałek – piątek: 09:00 – 18:00
niedziela: 10:00 – 18:00
Miejsce: ul. Tłomackie 3/5, Warszawa
Data otwarcia: 16 listopada 2017
Wstęp: bezpłatny (do 8 grudnia)
Źródło: ŻIH