Festiwal „Śladami Singera” w 16 miejscowościach

- Jesteśmy codziennie w innym miejscu. Na rynkach, na placach, w parkach będziemy pokazywać sztukę związaną z literaturą Isaaka Bashevisa Singera – powiedział PAP dyrektor festiwalu Witold Dąbrowski z Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie.

Głównym punktem programu jest przedstawienie plenerowe zatytułowane „Przyjaciele Sztukmistrza 2025”. To widowisko teatralne o charakterze ulicznego variété z muzyką na żywo, z elementami cyrku, powietrznych akrobacji, fire show. Przedstawienie nawiązuje do literackich postaci z opowieści, ale i do osobistych wspomnień Singera, autora powieści „Sztukmistrz z Lublina”.

- W tym roku mamy m.in. piękną postać mleczarza Aszera, o którym Singer powiedział, że całe jego życie było jednym wielkim tak. Jest też historia Żyda z Babilonu będącego archetypem Żyda tułacza - dodał Dąbrowski.

W widowisku biorą dział artyści sztuki cyrkowej, muzycy, aktorzy z Argentyny, Chile, Czech, Stanów Zjednoczonych i Polski. Przedstawienie reżyseruje Arkadiusz Ziętek.

Festiwal „Śladami Singera” odbywa się w miejscach występujących w powieściach i opowiadaniach Singera, który opisywał kulturę i życie przedwojennych sztetli - małych miast Lubelszczyzny zamieszkiwanych przez społeczność żydowską. Celem przedsięwzięcia jest przypominanie kultury i historii żydowskich mieszkańców tych miasteczek, którzy zostali wymordowani podczas II wojny światowej.

Festiwal organizowany jest od 2011 roku. Dąbrowski powiedział, że na początku odbywał się w czterech miasteczkach, a z każdym rokiem ta lista się powiększała. W tym roku festiwal będzie w 16 miejscowościach. - Dla wielu z nich ten festiwal to jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w roku albo wręcz najważniejsze. Te miasta i miasteczka partycypują w kosztach organizacji festiwalu – zaznaczył Dąbrowski.

W tym roku pierwszym miastem na trasie festiwalu „Śladami Singera” będzie Lubartów. Potem artyści odwiedzą Krasnystaw, Goraj, Bychawę, Piaski, Łęczną, Kraśnik, Chełm, Józefów, Szczebrzeszyn, Janów Lubelski, Biłgoraj, Stary Dzików, Krasnobród, Tomaszów Lubelski. Festiwal zakończy się 26 lipca w Lublinie, gdzie odbywać się będzie wtedy festiwal sztuki cyrkowej „Carnaval Sztukmistrzów”.

Program festiwalu w każdej z miejscowości jest podobny. Oprócz przedstawienia plenerowego pokazywany będzie spektakl pt. „Pieśni i opowieści Joszy Cwika” w wykonaniu Yuri Vedenyapina. To muzyczno-gawędziarski występ przywołujący zapomniany świat żydowskich sztetli składający się z pieśni w jidysz i po polsku, legend, anegdot, historii i skandali opisanych w dawnych gazetach.

Zaprezentowany zostanie także muzyczno-dokumentalny film „Mordechaj Gebirtig, czyli bądź zdrów mój Krakowie”. Opowiada on o Mordechaju Gebirtigu, który był z zawodu stolarzem, a z zamiłowania poetą i kompozytorem. W filmie można usłyszeć jego utwory - wesołe, smutne, kabaretowe, zaangażowane politycznie, antywojenne - śpiewane m.in. w krakowskiej dzielnicy Kazimierz.

Festiwalowi tradycyjnie towarzyszy gazeta festiwalowa „Sztukmistrz”, w której oprócz programu imprezy prezentowane są fragmenty prozy Singera o poszczególnych miejscowościach Lubelszczyzny, a także przywoływane są postaci dawnych żydowskich mieszkańców poszczególnych miasteczek.

Isaac Bashevis Singer urodził się 14 lipca 1904 r. w Leoncinie koło Nowego Dworu Mazowieckiego. Był synem chasydzkiego rabina. Wychowywał się w Warszawie i Biłgoraju na Lubelszczyźnie. W 1935 r. wyemigrował do USA.

Pisał w języku jidysz. Wydał kilkanaście powieści i zbiorów opowiadań, część w oryginale, większość w przekładach na angielski. Jego najpopularniejsze utwory to m.in „Szatan w Goraju”, „Sztukmistrz z Lublina”, „Niewolnik”, „Szosza”, „Wrogowie”. Akcje swoich opowiadań, utrzymanych w tonie ludowej baśni, często umieszczał w przedwojennych miasteczkach Lubelszczyzny i opisał w nich społeczności żydowskie tamtego okresu.

W 1978 r. Singer otrzymał Literacką Nagrodę Nobla. Zmarł w 1991 r. w Miami. (PAP)

ren/ miś/ook