Marian Główka. Fotos z filmu „Podróżnik. Akcja Inteligencja”. Źródło: IPN
Marian Główka - nauczyciel i harcmistrz ze Śląska - podczas drugiej wojny światowej przeżył pobyt w siedmiu niemieckich obozach koncentracyjnych. W najbliższy piątek w Bibliotece Śląskiej w Katowicach odbędzie się premiera poświęconego mu filmu pt. „Podróżnik. Akcja Inteligencja”.
Film w reżyserii Hanny Zofii Etemadi został wyprodukowany przez Instytut Pamięci Narodowej w koprodukcji z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Muzeum Historii Polski. Producentem wykonawczym było Stowarzyszenie Kulturalne „Bliżej Tradycji i Kultury”.
„Podróżnik” to opowieść oparta na wspomnieniach Mariana Główki, który został aresztowany wiosną 1940 r. w ramach niemieckiej „Akcji Inteligencja”, której celem była eksterminacja tysięcy Polaków, m.in. nauczycieli, księży, działaczy społecznych i politycznych. Główka trafił na tzw. niemieckie listy śmierci za organizowanie polskiego harcerstwa na Śląsku. Kanwą do napisania scenariusza filmu był jego pamiętnik, opracowany przez syna - Zbigniewa Główkę; jest on jednym z bohaterów filmu.
Jak podaje IPN, Główka przez kilka lat przeszedł przez siedem obozów koncentracyjnych – w tym przez KL Dachau trzykrotnie. Był też przetrzymywany m.in. w Auschwitz, Gross-Rosen oraz Hersbruck. Przeżył „marsz śmierci” z KL Hersbruck do KL Dachau. Wolność odzyskał w 1945 r., po 1841 dniach spędzonych w niemieckiej niewoli.
Premierę filmu „Podróżnik Akcja Inteligencja" organizuje Instytut Pamięci Narodowej oraz Biblioteka Śląska w Katowicach. Po katowickim pokazie kolejny odbędzie się w Książnicy Beskidzkiej 4 lutego. W lutym planowana jest też warszawska premiera filmu.
Jak przypomina IPN, dokument Etemadi stanowi drugą część filmowej trylogii poświęconej niemieckim represjom wobec Polaków podczas II wojny światowej. Pierwsza - pt. „Listy śmierci. Akcja Inteligencja” przedstawiał mało znane dotąd fakty związane z przygotowaniami prowadzonymi przez Niemców przed napaścią na Polskę - historię działań podejmowanych przez Urząd Bezpieczeństwa III Rzeszy i proces tworzenia tzw. listów gończych, na których znaleźli się wszyscy Polacy mogący być przywódcami przyszłej konspiracji. W najbliższym czasie planowana jest realizacja trzeciej części poświęconej polskim duchownym umieszczonym w KL Dachau.
Marian Główka urodził się w 1908 r. w Gnieźnie. Przed wojną ukończył seminarium nauczycielskie w Rogoźnie k. Poznania. Był nauczycielem w szkołach okręgu rybnickiego, zaangażowanym w pracę z młodzieżą w harcerstwie. Niemcy aresztowali go w kwietniu 1940 r. Został osadzony w KL Dachau z numerem 6638. Później był przenoszony do innych niemieckich obozów.
Wolność odzyskał pod koniec kwietnia 1945 r., po tym, jak do obozu Dachau weszły wojska amerykańskie. Czekając na transport do Polski założył i prowadził szkoły dla dzieci robotników przymusowych z dawnych polskich ziem wschodnich. Po powrocie do kraju był kierownikiem pedagogicznym Szkoły Przysposobienia Przemysłowego w Bielsku-Białej, później zakładał i był dyrektorem Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Bielsku-Białej. Pracował też jako nauczyciel w miejscowym technikum i szkole podstawowej. Zmarł w sierpniu 1975 r.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ dki/
