Prof. Jan Strelau został pierwszym laureatem nagrody im. Tadeusza Kotarbińskiego ustanowionej przez Uniwersytet Łódzki. Nagrodę w wysokości 50 tys. zł przyznano za wybitne dzieło z zakresu szeroko rozumianych nauk humanistycznych.
Wyniki pierwszej edycji konkursu zostały ogłoszone w niedzielę w trakcie uroczystej gali w Filharmonii Łódzkiej. Kapituła konkursu złożona z humanistów reprezentujących kilka uczelni za najwybitniejsze dzieło humanistyczne uznała pracę psychologa prof. Jana Strelaua "Różnice indywidualne. Historia-Determinanty-Zastosowania" (Wydawnictwo Naukowe Scholar).
"Moja główna działalność naukowa – także odzwierciedlona w tej książce – koncentruje się na tym, dlaczego się różnimy, jakie są determinanty tych różnic, pod jakim względem się różnimy i co z tego wynika dla praktyki; dla zastosowania w przemyśle, w klinice, w edukacji itp." - podkreślił w rozmowie z PAP prof. Strelau.
Zdaniem prof. Strelaua, nagroda im. Kotarbińskiego jest przyczynkiem do tego, by politycy przyjrzeli się uważnie, czym jest humanistyka. "Bez humanistyki nie wyobrażam sobie na przykład kształtowania wartości i postaw; to nie tylko dom rodzinny – to całe otoczenie i świat, w którym żyjemy, z którego bierzemy to, co dobre i co pomaga naszemu rozwojowi. Humaniści tym właśnie się zajmują - szeroko rozumianą kulturą, która ma wpływ na zachowanie człowieka i jego tożsamość" - wyjaśnił.
"Moja główna działalność naukowa – także odzwierciedlona w tej książce – koncentruje się na tym, dlaczego się różnimy, jakie są determinanty tych różnic, pod jakim względem się różnimy i co z tego wynika dla praktyki; dla zastosowania w przemyśle, w klinice, w edukacji itp." - podkreślił w rozmowie z PAP prof. Jan Strelau.
"Przeżywam nagrodę bardzo emocjonalnie. Otrzymałem już wiele nagród, m.in. polskiego Nobla. Ale żadnej nie przeżywałem tak jak tej, która pewnie jest moją ostatnią nagrodą, bo jestem osobą sędziwą" - mówił prof. Strelau.
Nagrodzone dzieło zostało napisane w ciągu czterech lat. Jak zaznaczył autor, było to możliwe dzięki metodologii wypracowanej przez całe życie. "Cytuję tam prawie dwa tysiące publikacji. Jest tam ponad 160 biografii psychologów z całego świata. Trzeba było je zdobyć, zdobyć do nich zdjęcia i copyright. To kolosalna robota, ale sam tekst pisałem cztery lata" - podkreślił.
Jan Strelau (ur. 1931 r.) jest psychologiem i profesorem nauk humanistycznych, wykładowcą akademickim. W skali międzynarodowej znany jest jako twórca Regulacyjnej Teorii Temperamentu. Strelau jest także autorem licznych monografii i podręczników akademickich oraz laureatem wielu nagród, m.in. Fundacji Humboldta, Towarzystwa Maxa Plancka, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (tzw. polski Nobel). W roku 2011 został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Na konkurs im. Kotarbińskiego zgłoszono ponad 30 prac. Spośród nich kapituła, w skład której weszli – obok przewodniczącego rektora UŁ prof. Włodzimierza Nykiela - prof. Grzegorz Gazda, prof. Ryszard Kleszcz (obaj reprezentujący UŁ), prof. Anna Legeżyńska (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu), prof. Anna Lewicka-Strzałecka (Polska Akademia Nauk), prof. Tadeusz Sławek (Uniwersytet Śląski w Katowicach) oraz ks. prof. Andrzej Szostek (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) nominowała pięć prac.
Obok prof. Strelaua nominowani byli: Tomasz Kawski za pracę "Żydowskie gminy wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historyczno-administracyjne" (Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego); Andrzej Mencwel "Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX" (Wydawnictwo Krytyki Politycznej); Jacek Paśniczek "Predykacja. Elementy ontologii formalnej, przedmiotów, własności i sytuacji" (Copernicus Center Press) i Piotr Wierzchoń "Depozytorium leksykalne języka polskiego. Fotosuplement do Słownika warszawskiego" (Bel Studio).
"Kapituła uważa, że wszystkie prace nominowane charakteryzują się wysokim poziomem i uznaliśmy to za sukces tego konkursu. Możemy powiedzieć, że w konkursie było szereg innych bardzo cennych prac, o wielu wartościach, których nagrodzić już nie mogliśmy" - zaznaczył prof. Nykiel.
Przyznana po raz pierwszy nagroda ustanowiona została w roku 70-lecia Uniwersytetu Łódzkiego. Filozof prof. Tadeusz Kotarbiński był jednym z założycieli UŁ, a także pierwszym rektorem tej uczelni. Jak podali wcześniej organizatorzy, był on wybitnym uczonym i humanistą, człowiekiem głębokiej refleksji i szerokiego spojrzenia na historię ludzkiej myśli i jej wpływ na losy społeczeństw.
Uniwersytet Łódzki został powołany w maju 1945 roku. Obecnie kształci ok. 43 tys. studentów i zatrudnia ok. 3,8 tys. pracowników, w tym ponad 2,3 tys. pracowników naukowych. Kandydatom oferuje studia na ok. 120 kierunkach. (PAP)
agm/ as/
